زهرا بذر افکن - خبرنگار سرویس فرهنگی: «تمساح خونی»، اولین فیلم سینمایی بازیگر کهنه‌کار و کارگردان تازه‌نفس سینمای ایران است که توجه زیادی را به خودش جلب کرده. جواد عزتی که در عرصه بازیگری پیش از این خودش را اثبات کرده است، حالا پا به عرصه کارگردانی گذاشته و اولین فیلم سینمایی‌اش را به جشنواره آورده است. عزتی که به یکی از پول‌سازترین بازیگرهای ایرانی بدل شده، فعالیتش را در میانه دهه 70 از تئاتر آغاز کرده و در سال 81 اولین کار تلویزیونی‌اش را بازی کرده است. او در سال 1400 در مجموعه زخم کاری بازی کرد که طرفدار و منتقدین خاص خودش را داشت. جواد عزتی بازی‌های تحسین برانگیزی را در سال‌های اخیر در آثاری چون شنای پروانه، کت چرمی و جان‌دار به نمایش گذاشت که با این حال در جشنواره‌های فجر (برای بازی در فیلم‌های شنای پروانه و جان‌دار) موفق نشد سیمرغی را به خانه ببرد. باید دید که او می‌تواند در عرصه کارگردانی به این موفقیت برسد یا خیر.

پیش بینی می‌شد که فضای فیلم تمساح خونی به آثار متاخر جواد عزتی همچون کت چرمی و شنای پروانه نزدیک باشد. با این حال در خلاصه آن آمده است که «من یه تمساحم، یه تمساح خونی! یه آدم زخمی که کل زندگیش فقط باخته و چیزی برای از دست دادن نداره ... ولی باز دلش ریسک‌های بزرگ می‌خواد!». همچنین درباره داستان فیلم گفته شده: «درسته که قانون جنگل نانوشته است اما وقتش که برسه، درنده‌ها تاوان پس می‌دن، گوزن‌ها جشن می‌گیرن ... .».

جواد عزتی، عباس جمشیدی‌فر، سعید آقاخانی، الناز حبیبی، بهزاد خلج، شبنم قربانی و با حضور جمشید جهانزاده، رامین پورایمان و کیومرث مرادی از بازیگران تمساح خونی هستند. همچنین دیگر بازیگرانی چون بهراد خرازی، مرتضی تقی‌زاده، یدالله شادمانی، محمد صابری، حامد نظامی اصل، فرهاد شعاع، ابوذر چهل امیرانی، بهراد سلاح ورزی، حاتم مشمولی و محمود موسوی در این فیلم حضور دارند.

سایر عوامل «تمساح خونی» نیز عبارتند از: مجری طرح و مدیر تولید: پیمان حجازی، تدوین: عماد خدابخش، آهنگساز: مسعود سخاوت‌دوست، طراحی و ترکیب صدا: سید علیرضا علویان، طراح صحنه: بابک کریمی طاری، طراح لباس: آرتا ماهان، مدیر صدابرداری: امیر عاشق حسینی، طراح چهره‌پردازی: عظیم فراین، طراح جلوه‌های ویژه بصری :امین پهلوان زاده ٫برنامه ریز: محمدرضا کشمیری، دستیار اول کارگردان: پانته‌آ حسینی، جانشین مدیرتولید: حسن صفری، اصلاح رنگ و نور: استودیو روشنا، دستیار اول فیلمبردار، هومن خلیلی، دستیار تهیه‌کننده، سعید رضا صاحبی، مدیرتدارکات: سعید جعفری‌فر، طراح بدلکاری، امیر بدری، منشی صحنه، سعیده دلیریان-الناز کوتی، فیلمبردار پشت صحنه: شیمانی رییسی، عکاس: مجید طالبی-ریحانه زنگنه، مدیر روابط‌عمومی: زهرا دمزآبادی.

معرفی و بررسی فیلم:

تمساح خونی آن‌طور که منتقدین و اهالی رسانه پیش‌بینی کرده بودند، نبود و همه را پاک غافلگیر کرد. یک کمدی اکشن پرکشش با داستانی جذاب و گیرا که مخاطب را لحظه‌ای از فیلم دور نگه نمی‌دارد. داستان آن‌طور که از جهان‌بینی جواد عزتی انتظار می‌رود، روایتی از دو رفیق چندین و چند ساله (هومن و پیمان) است که کاملا اتفاقی وارد ماجراهایی می‌شوند که با آن که فکرش را هم نمی‌کردند اما تماما دل به خطر داده و با آن همراه می‌شوند، ماجرایی دلهره‌آور، خطرناک و هیجان‌انگیز. با این حال عزتی از خجالت کمدی هم به خوبی درآمده است. کمدی موقعیت، کمدی شخصیت و کمدی کلام به خوبی در فیلم جریان دارد و به موقع از مخاطب خنده‌ می‌گیرد.

نقد مضمونی:

فیلم در اصل سرگرمی محور است و یک اکشن کمدی سرپا که به‌دور از شوخی‌های شاذ جنسی، دو ساعت کامل مخاطب را می‌خنداند و در کل می‌خواهد بگوید پول یک شبه و به هر قیمتی روا نیست و سرانجام درستی ندارد. در واقع هم قواعد کمدی را رعایت کرده و هم حرفش را بدرستی می‌زند.

مضمون اصلی و برجسته فیلم که همان نکوهش ایده یک شبه ره صد ساله رفتن و عواقب آزمندی است، به خوبی در روایت متجلی شده، از آغاز و شکل‌گیری انگیزه، مخاطب را همراه می‌کند، وارد دوراهی چالش برانگیز انتخاب و با بازیگر نقش اصلی درگیر می‌سازد. ریشه مسائل از ارتباط دو شخصیت اصلی (هومن و پیمان) گرفته تا رابطه عاشقانه بین شخصیت اصلی (هومن) و همسر سابقش (خاطره) به این موضوع آدرس‌دهی می‌شود. آن‌چه در این میان منفی و مذموم است، در اوایل فیلم و پرداختن به بازی قمار و اتکا به مفهوم شانس در پیشبرد آن است.

نقد فنی- تکنیکی:

جواد عزتی در اولین تجربه کارگردانی‌اش سعی کرده همه مناسبات حرفه‌ای یک فیلم استاندارد در ژانر خودش را لحاظ و رعایت کند و در عین حال در بازیگری هم خود جواد عزتی است با تبحر بالا که تکراری نشده و خوب خنده می‌گیرد. ترکیب بازی او با عباس جمشیدی‌فر و سعید آقاخانی به همراه حضور باقی ستاره‌ها یک ترکیب برنده است و در نوع فیلمبرداری، ویژوال افکت و موسیقی جذاب مسعود سخاوت‌دوست و ایده تداوم سکانس پایانی و حالت پشت صحنه‌ اجرا شده برای تیتراژ پایانی یک پکیج کامل را همراه خود دارد که موجب دیده شدن فیلم خواهد شد و به عنوان اولین فیلم عزتی در قامت کارگردانی خوب از کار درآمده است.

سکانس‌های اکشن خیابانی تعقیب و گریز در موسیقی، فیلمبرداری و تدوین، نفس‌گیر، قابل باور و مجذوب‌کننده از آب درآمده‌اند. به‌علاوه انتخاب آهنگ‌های فیلم در سبک‌های غیر ایرانی با موسیقی ایرانی ترکیب شده و حال و هوای فیلم را جذاب‌تر کرده است.

گفت‌وگو با عوامل فیلم:

جواد عزتی در پاسخ به اینکه علت انتخاب این ترکیب از بازیگران چه بوده؟ و به‌علاوه برای نقشی نسبتا کوتاه از سعید آقاخانی دعوت شده است، بیان کرد که اولین بار سال ۷۹ جلوی دوربین سریال سعید آقاخانی رفتم. آن زمان یک ارتباطی بین من و سعید آقاخانی و عباس جمشیدی‌فر شکل گرفت. دوست عزیزی به من نصیحتی کرد و گفت که حتما برای اولین فیلمت دوستانت را دورخودت جمع کن، این موضوع می‌تواند دو بعد داشته باشد و از یک جهت کاملا منفی باشد اما من از این اتفاق جواب مثبتی گرفتم.

نظر منتقد:

سایه احسانی: برای توصیف تمساح خونی اشاره به استقبال کم نظیر از اکران‌های مردمی‌اش و همچنین اذعان کارگردان اثر به قصدش برای ساخت فیلمی «مخاطب‌پسند» کافی است، هدفی که به نظر می‌آید از حالا می‌توان آن را محقق شده دید. فیلم خالی از محتوا نیست اما دستاوردش بیشتر ساخت و ارائه لحظات نفس‌گیر و تنظیم کمدی بی‌نقص برای مخاطب است. کارگردانی عزتی در اولین تجربه خیره‌کننده است، اسیر آزمون و خطاهای اولین کار نشده و کاملا مسلط عمل کرده است. او به سراغ ژانری رفته که در ایران غالبا حرفی برای گفتن ندارد و با این وجود در مدیریت سکانس‌های اکشن فیلم خیلی خوب عمل کرده. در نهایت گرچه که از ابتدا قرار نیست فیلمی محتوایی ببینیم اما در سراسر فیلم روایتی در هم تنیده با مضمون برجسته فیلم که همان دوری از عقاید مبتنی بر یک شبه ره صد ساله رفتن است، می‌بینیم.

فیلم کجای دغدغه زندگی مردم قرار دارد:

«تمساح خونی» برای مردم و مخاطب عادی سرگرم کننده است و در عین حال مفهوم دردسرهای پول مشکل‌دار را در عمق متن و فرامتنش به مخاطب می‌فهماند و حرفش را در میان ضرباهنگ شوخی و خنده به‌درستی بیان می‌کند.

نسبت فیلم با گفتمان  و فجر انقلاب اسلامی:

این فیلم هیچ نسبتی با جریان آرمان فجر انقلاب اسلامی ندارد، چون فضاسازی کاملا هالیوودی است، اما حرف مهمی که در پس این کمدی اکشن هست می‌تواند اهمیت داشته باشد که البته نسبت مستقیمی ندارد ولی اشاره‌هایی را بدون مستقیم‌گویی و شعار در بر دارد.

ارزیابی و نتیجه گیری:

فیلم در مجموع مناسب گروه سنی بزرگسال است، چرا که با صحنه‌های ابتدایی از بازی قمار و برد متکی به شانس یا مهارت (یا هردو) و نوع قهرمان‌سازی که در این مورد اتفاق می‌افتد، می‌تواند کارکرد ضد آموزش و ضد فرهنگ داشته باشد. علاوه بر آن در دیالوگ‌ها مکرر از عبارات توهین‌آمیز در قالب شوخی و طنز استفاده می‌شود. در نهایت این فیلم یک کمدی اکشن نفس‌گیر و جذاب و در عین حال اگر از گروه سنی کودک و نوجوان فاکتور بگیریم، خانوادگی است که برای دو ساعت مخاطب را درگیر و در نهایت قصه را به خوبی می‌بندد.