آگاه: روند افزایش زباله را از آمارهای رییس اداره محیط‌زیست شهر تهران می‌توان دریافت کرد. علیرضا رحمتی به خبرنگار آگاه می‌گوید: سال١۴٠٠ حدود پنج‌هزار و ١١٧تن، ١۴٠١ حدود پنج‌هزار و ١١۶تن و سال١۴٠٢ حدود پنج‌هزار و ۴۶٣تن پسماند عادی در کلانشهر تهران روزانه جمع‌آوری شده است. رحمتی همچنین می‌گوید: در شهر تهران هزاران واحد غیرمجاز جمع‌آوری پسماند داریم؛ به‌عنوان‌مثال، سال گذشته در منطقه هرندی ٢٧واحد غیرمجاز را جمع‌آوری کردیم ولی همچنان بر آمار آنها افزوده می‌شود.

بازیافت‌های خطرناک 

آمارها نشان می‌دهد روزانه ۵۷هزار تن پسماند در کشور تولید می‌شود که ۱۲درصد آن پلاستیک است. رحمتی دراین‌باره می‌گوید: پلاستیک‌هایی که در شهر جمع‌آوری می‌شوند بعد از شست‌وشو به قطعات یک تا دو سانتی‌متری تبدیل می‌شوند که به آنها پَرَک می‌گویند. بعد از آن در مرحله بعدی به ماده اولیه کُندُر تبدیل می‌شوند که از صافی عبور داده شده و به‌عنوان گرانول در واحدهای تولیدی بازیافتی به کیسه‌های پلاستیکی تبدیل می‌شوند. به گفته او، دودی که در این کارگاه به هوا بلند می‌شود نتیجه تبدیل‌شدن این خرده‌پلاستیک‌ها به خمیر و درنهایت گرانول به‌عنوان ماده اولیه است. دود بسیار خطرناکی که حتی از سیانور هم خطرناک‌تر است.

محمد رستگاری، رییس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان ری نیز می‌گوید: بیش از هزار واحد بازیافت پلاستیک در سطح شهرستان ری فعال هستند که همه غیرمجاز بوده و موارد موردنیاز آنها ازسوی افراد غیرمجاز جمع‌آوری می‌شود. این پلاستیک‌ها هم به محصولات گوناگونی تبدیل می‌شوند؛ البته این موضوع بدی نیست و زیست‌محیطی است؛ اما مشکلی که وجود دارد نحوه کار این واحدهاست که به‌صورت نادرست انجام می‌شود. فرآیند تولید آنها به‌شدت آلاینده است. او ادامه می‌دهد: مرحله شست‌وشو تا تبدیل‌شدن به گرانول به‌عنوان ماده اولیه تا دوباره وارد چرخه تولید شوند، اینها هیچ‌کدام ملاحظات زیست‌محیطی را رعایت نمی‌کنند که منجر به آلودگی شدیدی هم در منابع آب و هم هوا می‌شوند.

رستگاری می‌گوید: محیط‌زیست سال گذشته بیش از ۸۰واحد از آنها را جمع‌آوری کرد؛ اما واقعیت این است که به‌دلیل اینکه سرمایه‌گذاری زیادی نمی‌خواهند و مواد اولیه آنها هم پسماند است و برایشان ارزان تمام می‌شود، تعدادشان بسیار زیاد شده و در صورت پلمب شدن می‌توانند سریع جای دیگری فعالیت خود را از سر بگیرند. وی تاکید می‌کند: نکته مهم این است که اگر این واحدها را جمع‌آوری کنیم، پلاستیک‌ها را که نمی‌توانیم دفن کنیم و این خودش باعث آلودگی می‌شود. وی اظهار داشت: باتوجه‌به اینکه تقاضا برای محصولات پلاستیکی زیاد است و عرضه هم در حال افزایش است، تنها در شهرستان ری مراکز غیرمجاز متعددی وجود دارد که بدون شک تعدادشان از هزار واحد بیشتر است.

به زباله من دست نزن!

علی نیازی، پیمانکار بازیافت است. او درمورد قیمت زباله‌های پلاستیکی به آگاه می‌گوید: هر کیلو پلاستیک براساس تمیزی و نوع آن از کیلویی ۱۵ تا ۳۰هزار تومان فروخته می‌شود. او باتوجه‌به انبوه زباله‌های پلاستیکی تولیدشده در شهر تهران ارزش آن را ده‌ها میلیارد تومان می‌داند. نیازی در ادامه توضیح می‌دهد: «بخش کمی از زباله‌های پلاستیکی به کانکس‌های بازیافت تحویل و بیش از ۹۰درصد پلاستیک‌ها در سطل‌های زباله ریخته می‌شوند. این زباله‌ها به‌قدری ارزشمند هستند که کسی حق دست‌زدن به سطل‌های زباله سطح شهر را ندارد.»
او می‌گوید: «ما پیمانکارها سطل‌های زباله هر منطقه از تهران را از شهرداری آن منطقه حدود هشت میلیارد تومان ماهانه اجاره می‌کنیم و بر این اساس می‌توانیم از سطل‌های زباله پلاستیک و مواد قابل بازیافت را جمع‌آوری کنیم.»

به گفته او «پیمانکاران تا جایی که بتوانند زباله‌های ارزشمند را از سطل‌ها برمی‌دارند ولی بخشی هم در زیر زباله‌ها و دور از چشم کارگران باقی می‌ماند که در مرکز بازیافت کهریزک روی نوار نقاله جدا می‌شود. پلاستیک‌ها و مواد قابل بازیافتی که در این مرحله از دست کارگران درمی‌رود، قبل از دفن ازسوی پیمانکار دیگری که آنجا را به قیمت گزافی اجاره کرده برای آخرین‌بار جدا می‌شوند.»

این پیمانکار می‌گوید: «کسی حق دست‌زدن به سطل‌های زباله در سطح شهر را ندارد. یعنی اگر شما بروید و از یک سطل زباله چند بطری بردارید، خیلی زود نیروهای گشت پیمانکار سر می‌رسند و جلوی شما را می‌گیرند.»ن آنآن  او توضیح می‌دهد: «پیمانکاری که ماهانه هشت میلیارد تومان برای یک منطقه اجاره می‌پردازد، کشت‌هایی هم به کار می‌گیرد تا کسی نتواند از سطل‌های زباله در اجاره او، زباله بردارد. اگر کسی بخواهد زباله جمع کند باید به پیمانکار آن منطقه مراجعه کرده و با دادن مبلغی، سطل‌های زباله یک یا چند خیابان را اجاره کند.»