آگاه: بخش‌های مختلف اقتصاد ایران در دست شرکت‌های دولتی است و مردم نقش جدی در زمینه حضور فعالانه و مشارکت در اقتصاد و رشد تولید ندارند؛ ازاین‌رو بخش‌هایی که مرتبط با مردم هستند، کم اما مهم قلمداد می‌شوند. در بین بخش‌های مرتبط با دولت، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری نقش ویژه‌ای در مردمی‌سازی اقتصاد داشته است؛ به‌نحوی‌که رهبر انقلاب از شرکت‌های دانش‌بنیان به‌عنوان نمونه موفق مشارکت مردم در تولید و مردمی‌سازی اقتصاد نام بردند.
رهبر انقلاب در دیدار خود با مسئولان و کارگزاران نظام در ابتدای سال۱۴۰۲ فرمودند: «یکی از تجربه‌های خوب [مشارکت دادن مردم]، همین شرکت‌های دانش‌بنیان است؛ این تجربه خوبی است؛ البته فقط منحصر به این نباید باشد ــ که حالا عرض می‌کنم ــ اما این یک تجربه خوبی بود. [برای] شرکت‌های دانش‌بنیان سازوکاری به وجود آمد که موجب شد افرادی که بااستعداد بودند، نخبه بودند، توانایی داشتند، انگیزه داشتند، بیایند و هزاران شرکت دانش‌بنیان را به وجود بیاورند، رشد تولید را بالا بردند، کمک کردند؛ این شرکت‌ها خیلی تاثیر داشت و البته باید افزایش هم پیدا کند. خودِ این دانش‌بنیان کردنِ کارها یک برنامه‌ریزی لازم دارد. کدام بخش‌ها باید دانش‌بنیان بشوند؟ مثلا حالا فرض کنید بخش نفت یا بخش کشاورزی باید دانش‌بنیان بشود؛ چه‌جوری؟ با چه برنامه‌ای؟ چه کسانی می‌توانند وارد این کار بشوند؟ این یک طرح و برنامه لازم دارد که [باید] به مردمی که توانایی دارند، علاقه دارند و می‌خواهند در این کار مشارکت کنند، اعلام شود.»
همچنین حضرت آیت‌الله خامنه‌ای مسئولان دولت را به تهیه نقشه‌راه دانش‌بنیان کردن اقتصاد ملی، طراحی برنامه عملیاتی کردن این نقشه‌راه و اطلاع‌رسانی کامل به مردم فراخواندند و تصریح کردند: «اگر ما این طراحی را بتوانیم درست انجام بدهیم، این مشکل برطرف خواهد شد. نقشه راهِ دانش‌بنیان کردنِ اقتصاد ملی و برنامه عملیاتی کردن آن را مسئولین محترم در دولت باید تهیه کنند، به مردم هم اطلاع بدهند و زمینه مشارکت آنها را فراهم کنند. همین‌طور که عرض کردم مشخص بشود چه بخش‌هایی در اولویت دانش‌بنیان شدن هستند و شیوه‌های دانش‌بنیان شدن آنها چیست. این‌ها را مشخص کنند، به اطلاع مردم برسانند. باید ساختارسازی بشود. [برای] اشتراک مردم به‌صورت شرکت‌های دانش‌بنیان، باید یک ساختاری تولید بشود، به وجود بیاید و به مردم هم اعلام بشود.»
همانطور که اشاره شد، موفق‌ترین بخش در جهش تولید با مشارکت مردم، بخش اقتصاد دانش‌بنیان و شرکت‌های مردمی فعال در این بخش از اقتصاد بوده است. همچنین مسیر اصلی تحقق مردمی‌سازی بخش‌های دیگر اقتصاد نیز حرکت به‌سمت دانش‌بنیان شدن این بخش‌هاست که رهبری تلویحا به لازمه ایجاد نقشه‌راه تحقق دانش‌بنیان شدن اقتصاد ملی چندین بار اشاره کردند.
از همین رو مسیر اصلی تحقق مشارکت مردم در جهش تولید، دو مسیر افزایش سهم اقتصاد دانش‌بنیان در اقتصاد کشور و حرکت به‌سمت دانش‌بنیان شدن صنایع بزرگ کشور و اقتصاد ملی است.
بنابراین باید در راستای تحقق شعار سال و جهش تولید با مشارکت مردم، باید به اقتصاد دانش‌بنیان توجه ویژه و کلیدی داشت به‌نحوی‌که این تجربه موفق مردمی‌سازی در اقتصاد با محوریت رشد اقتصادی و جهش تولید باید در دیگر صنایع نیز ادامه یابد؛ از سویی دیگر، باید برای تداوم این مسیر نیز توان و سرمایه مردم در جهت افزایش سهم اقتصاد دانش‌بنیان در اقتصاد کشور و حرکت به‌سمت دانش‌بنیان شدن صنایع بزرگ کشور و اقتصاد ملی مورد استفاده قرار گیرد. بسترهای اصلی تحقق این مسیر نیز در سال گذشته تکمیل شده است و برنامه ویژه جهت جلب مشارکت بیشتر مردم در زمینه توسعه سهم اقتصاد دانش‌بنیان با محوریت افزایش نقش شرکت‌های دانش‌بنیان و ورود بیشتر مردم و نخبگان به ذیل اقتصاد دانش‌بنیان با محوریت تسهیل مجوز به ورود به اکوسیستم اقتصاد دانش‌بنیان انجام شده است.
همچنین در بخش مربوط به نقشه‌راه، تحقق دانش‌بنیان شدن صنایع بزرگ و اقتصاد ملی نیز با محوریت قانون جهش تولید دانش‌بنیان و اختیارات اعطاشده در این بخش، برای تحقق صنایع دانش‌بنیان با کمک بخش مردمی و نخبه اقتصاد باید اقدامات کلیدی نیز در این مسیر انجام بپذیرد.
به‌طور مشخص دو اقدام کلیدی صورت گرفته در سال گذشته، توسعه زنجیره ارزش صنایع با ورود فناوری و کمک شرکت‌های دانش‌بنیان از طریق اعطای مشوق مالیاتی هدفمند تکمیل زنجیره ارزش یعنی اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه انجام می‌پذیرد که امسال باید صنایع مختلف از جمله، صنعت نفت و گاز، صنعت برق، صنعت فولاد، صنعت پتروشیمی، صنعت هسته‌ای و صنایع مادر نظیر توسعه میادین نفت و گاز یا معادن کشور قدم‌های جدی‌تری در این زمینه بردارند. لازم به ذکر است که سال گذشته با پیگیری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری بالاخره برای اولین‌بار اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه به پروژه‌های تکمیل زنجیره ارزش صنعت کشور تخصیص یافت.همچنین بستر اصلی دانش‌بنیان شدن صنایع بزرگ کشور نیز با محوریت بومی‌سازی تجهیزات، فناوری‌ها و فرآیندهای تولید ذیل سازوکار تولید بار اول با سرعت هر چه بیشتر ادامه یافته است که در این بخش صنعت نفت و گاز پیشتاز بوده و توانسته است بیشترین همکاری را با معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری در زمینه عقد قراردادهای تولید بار اول بین صنعت نفت و گاز با شرکت‌های دانش‌بنیان داشته باشد؛ بنابراین لازم است که در این مسیر، بسیار بیشتر از قبل و با ورود بیشتر صنایع، نهضت تولید بار اول با جدیت بیشتر و حمایت بیشتر تداوم یابد و سهم اقتصاد دانش‌بنیان در اقتصاد کشور و حرکت به‌سمت دانش‌بنیان شدن صنایع بزرگ کشور و اقتصاد ملی در سال جهش تولید با مشارکت مردم تقویت شود.
نظر شما