آگاه: دکتر کتایون نجفی‌زاده، مدیرعامل انجمن اهدای عضو ایرانیان در گفت‌وگو با آگاه با اعلام اینکه بیش از پنج تا هشت‌هزار مرگ مغزی سالانه در کشور اتفاق می‌افتد که از این تعداد، نصف آنها قابلیت اهدا دارند، می‌گوید: دستکم سه تا چهارهزار مرگ مغزی با اعضای مناسب و سالم در سال رخ می‌دهد.

عضو هیات‌مدیره انجمن بین‌المللی اهدای عضو عقیده دارد که اگرچه میزان آمار مرگ مغزی کشور بسیار ناراحت‌کننده‌ است اما باید بگوییم بسیار حیف است که یک فرد که دچار مرگ مغزی شده اعضای سالمش به خاک سپرده شود؛ این درحالی است که اعضای سالم یک فرد دچار مرگ‌مغزی می‌تواند نجات‌بخش زندگی دیگران باشد. وی می‌گوید: روزانه ۷ تا ۱۰بیمار نیازمند عضو در کشور که در لیست انتظار پیوند قرار دارند، به‌دلیل نرسیدن عضو پیوندی فوت می‌کنند. نجفی‌زاده درباره ضرورت پیوند عضو برای بیماران نیازمند گفت: اگر در نظر داریم برای بیماران نیازمند پیوند کاری انجام‌ دهیم باید هرچه سریع‌تر اقدام کنیم، چراکه هر دو ساعتی که می‌گذرد یک نفر از بیماران نیازمند پیوند را از دست‌می‌دهیم.  

۱۰ بیمار نیازمند عضو در کشور

مدیرعامل انجمن اهدای عضو ایرانیان با اشاره به آمار فوت روزانه ۷ تا ۱۰بیمار نیازمند عضو در کشور می‌گوید: درمجموع سالانه حدود سه‌هزار بیمار نیازمند پیوند عضو به‌دلیل نرسیدن عضو پیوندی جان خود را از دست می‌دهند. این در حالی است که سالانه حدود چهارهزار مرگ‌مغزی با اعضای سالم داریم اما فقط حدود یک‌هزار نفر از این تعداد اهدای عضو انجام می‌دهند. وی با بیان اینکه هر فرد دچار مرگ مغزی، هشت عضو قابل اهدا دارد، می‌گوید: فرض کنیم خانواده فرد مرگ‌مغزی شده نسبت‌به اهدای اعضا دیر رضایت داده و سموم مغز باعث شده که اعضا کیفیت را از دست دهند و دیگر قابل اهدا نباشد؛ در چنینی شرایطی، فقط سه تا چهار عضو قابل اهداست. به گفته وی، از میان افراد مرگ مغزی در کشور اگر سالانه حداقل دوهزار خانواده به اهدای عضو رضایت دهند و حداقل سه عضو قابل اهدا نیز داشته باشند، می‌توان تعداد بسیاری از بیماران نیازمند عضو را نجات داد. این درحالی است که سالانه حدود ۶ تا ۸هزار عضو سالم انسانی قابل اهدا از بیماران مرگز مغزی زیر خاک می‌رود. درحالی‌که در طرف مقابل سه‌هزار نفر در سال به‌دلیل نرسیدن عضو پیوندی جان خود را از دست می‌دهند.  

موانع فرهنگی در اهدای عضو

با وجود چنین مواردی این سوال مطرح می‌شود که چرا دوهزار نفر از افراد مرگ مغزی، زیر بار اهدای اعضا نمی‌روند؟  نجفی‌زاده مهم‌ترین دلیل را مانع فرهنگی می‌داند و می‌گوید: مهم‌ترین عامل فرهنگی است و عامل دوم هم مسئله فعالیت واحدهای فراهم‌آوری اعضاست؛ بنابراین وی تاکید می‌کند: پیش از وقوع حادثه، مردم باید با مرگ مغزی و اهدای عضو آشنا شوند، چون در شرایط وقوع رخداد قانع کردن خانواده دشوار است. وی با بیان اینکه تمام تلاش انجمن اهدای عضو ایرانیان فرهنگ‌سازی است، ادامه می‌دهد: علاوه‌بر فرهنگسازی در نظر داریم که در زمینه اهدای عضو آموزش دهیم. منظور از آموزش این است که چگونه با خانواده یک فرد مرگ مغزی برخورد و حمایت کنیم. کسی که پشت پورشه نشسته است معمولا مرگ مغزی نمی‌شود اما احتمال مرگ مغزی در موتورسواران، عابران پیاده و خودروهای ارزان بیشتر است. 

به گفته او، حدود ۶۴درصد کسانی که مرگ مغزی می‌شوند نان‌آور خانواده هستند و از این نظر حمایت از آنها اهمیت دارد. او معتقد است افراد جامعه باید بدانند خانواده‌های اهداکننده عضو با تصمیم به‌موقع خود کار مهمی انجام داده‌اند و جامعه مدیون آنهاست. 

میزان اهدای عضو در ایران و چند کشور جهان
 
توضیح: آمارها نشان می‌دهد که کشورهای اسپانیا و آمریکا، به‌طور مشترک در صدر کشورهایی با بیشترین میزان اهدای عضو قرار گرفته‌اند. در این کشورها، از هر یک میلیون نفر که جان خود را از دست می‌دهند، اعضای بدن ۳۸نفر اهدا می‌شود. در بین کشورهای اطراف ایران، در ترکیه از هر یک میلیون نفر متوفی، اعضای دو نفر اهدا می‌شود. ایران نیز جایگاه بالایی در این فهرست دارد.

هشت عضوی که می‌توان اهدا کرد

امیدواریم کسی مرگ مغزی نشود ولی اگر فردی هم مرگ مغزی شد، اعضای ارزشمند و سالم را با خود زیر خاک نبرد. به همان اندازه هم امیدواریم هیچ بیمار نیازمند عضو، به‌دلیل نرسیدن عضو پیوندی از دنیا نرود. بدن، هشت عضو حیاتی یعنی  قلب، دو ریه، دو کلیه، کبد، روده و لوزالمعده و ۵۳بافت دارد. استخوان‌های مختلف، تاندون، پوست دریچه قلب و قرنیه نیز اهدا می‌شوند که می‌تواند افراد را از نقص عضو نجات دهد.

راه‌های اهدای عضو در صورت مرگ مغزی

ثبت‌نام اینترنتی: با مراجعه به سایت انجمن اهدای عضو ایرانیان درخواست خود را ثبت‌ کارت اهدای عضو دریافت کنند. 

درخواست پیامکی: ارسال کدملی به شماره ۳۴۳۲ از دیگر روش‌های دریافت کارت اهدای عضو است. 

تصویربرداری: ویدیویی از خود ضبط کرده و رضایت خود را از اهدای اعضا اعلام کنند.

 تلفن همراه: کد دستوری: #۳۴۳۲۳* با تلفن همراه شماره‌گیری کنید و ثبت‌نام را انجام دهید. 

مراحل دریافت کارت اهدای عضو از سایت اهدا

مرحله اول: برای ثبت‌نام و صدور کارت اهدی عضو وارد سایت https://ehda.sbmu.ac.ir/ شوید.

مرحله دوم: روی بخش اهدای عضو کلیک کنید و پس از ورود به صفحه، گزینه ثبت‌نام را بزنید.

مرحله سوم: تمام اطلاعات خواسته‌شده را با دقت پر کنید و در انتها کلید ثبت را بزنید.

مرحله چهارم: ثبت‌نام شما تکمیل شده است، می‌توانید عکس کارت اهدای عضو خود را ذخیره کرده یا از آن پرینت بگیرید.

قوانین اهدای عضو در ایران

۱- بیمارستان‌های مجهز برای پیوند اعضا، پس از کسب اجازه کتبی از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، می‌توانند از اعضای سالم بیماران فوت‌شده یا بیمارانی که مرگ مغزی آنان برطبق نظر کارشناسان خبره مسلم باشد، به شرط وصیت بیمار یا موافقت ولی میّت برای پیوند به بیمارانی که ادامه حیاتشان به پیوند عضو یا اعضای فوق بستگی دارد، استفاده کنند.

‌۲- تشخیص مرگ مغزی ازسوی کارشناسان خبره در بیمارستان‌های مجهز دانشگاه‌های دولتی صورت می‌گیرد. این کارشناسان با حکم وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به‌مدت چهار سال منصوب می‌شوند.

‌۳- اعضای تیم‌های تشخیص مرگ مغزی نبایستی عضویت تیم‌های پیوندکننده را داشته باشند.

۴- پزشکان عضو تیم از جهت جراحات وارده بر میت مشمول دیه نخواهند شد.

عدد خبر

۲ هزار نفر دچار مرگ مغزی اهدای عضو انجام نمی‌دهند

۳ هزار بیمار هر سال نیازمند پیوند عضو می‌میرند

۸ هزار عضو سالم هر سال زیر خاک می‌رود

۴ هزار مرگ مغزی هر سال با اعضای سالم 

۵۰۰ میلیون نفر در جهان از امکان پیوند دارند