آگاه: مناظره دوشنبه‌شب برخلاف مناظرات قبلی که مملو از نسخه‌های باز برای حل مشکلات اقتصادی و فرهنگی بود و گردن‌گیری نداشت، در لحظاتی به قدری چالش‌برانگیز شد که بسیاری از مخاطبان را مجبور به خاموش کردن صدای آلارم پیام‌رسان‌های داخلی خود کرد، چراکه ماجراجویی رسانه‌ای درباره این مناظره تا ساعت‌ها بعد از آن ادامه پیدا کند و حتی نوار نظرسنجی‌ها در رابطه با مشارکت مردم در انتخابات را تغییر داد. بااین‌حال کارشناسان منتخب برنامه مناظرات صداوسیما، این بار موضوع سیاست خارجی را محور اصلی مباحث ۶نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری قرار داده بودند، تا از طریق طرح این سوالات، رویکرد نامزدها در عرصه سیاست خارجی را محک بزنند.البته کارشناسان صداوسیما در این برنامه سوالاتی نظیر؛ «برنامه شما برای بهره‌مندی از فرصت‌های بلندمدت با کشورهایی همچون روسیه و چین چیست؟»، «چطور توازن و تعادل در سیاست خارجی را دنبال می‌کنید؟»، «پیمان موافقتنامه ایران و اوراسیا موفقیت‌آمیز بود؛ برنامه شما برای تکرار این گونه موافقتنامه‌ها با دیگر کشورهای همسایه چیست؟» و «برنامه دولت شما برای تقویت دستاوردها در حوزه محور مقاومت چیست؟» را نیز مطرح کردند.
درحالی مباحث مربوط‌به سیاست خارجی محور اصلی مناظرات چهارم بود که مباحث سیاست داخلی، بیش از پیش در این مناظرات محل توجه قرار گرفت و مسائلی همچون پرونده کرسنت، عدم حضور احزاب در فرآیند انتخابات و نداشتن قانون انتخابات ریاست‌جمهوری و کاهش مشارکت در انتخابات محل تک و پاتک کلامی برخی از نامزدها شد.
SFO و FATF
با این حال و در جریان این مناظره مجددا موضوع «اف.ای.تی.اف» مطرح شد. مسعود پزشکیان که در ابتدای صحبتش گفت من اصولگرا هستم! و در ادامه تاکید کرد که به‌شدت معتقدم برای آنکه به اصول برسیم، باید اصلاحات کنیم و کاملا به اصلاحات معتقدم و درباره یک ناچاری در سیاست خارجی صحبت کرد. وی تاکید کرد که برخی‌ها می‌گفتند که پول گوشت و مرغ به برجام ربط ندارد و دلار اینگونه نمی‌شود، پس چگونه شد که قیمت گوشت و مرغ افزایش یافت؟ اینها که به برجام ربطی نداشت، پس چرا این اتفاقات افتاد؟ در تئوری صحبت کردن از اقدامات بسیار راحت است.
اظهارات پزشکیان درحالی ازسوی پورمحمدی به نحو دیگری ادامه پیدا کرد که وی اصولا در جریان این مناظرات معتقد بود سیاست خارجی در امتداد سیاست داخلی قرار دارد و باید ابتدا شاهد تحولات در این بخش باشیم. وی همچنین در نگاه موشکافانه خود به مسائل داخلی تعریضی هم به موضوع ردصلاحیت‌ها در انتخابات زد و معتقد بود؛ آقایان جهانگیری و لاریجانی و آقای حسینی - نماینده مجلس - آنان با ما چه فرقی می‌کنند؟ که صلاحیتشان احراز نشده است و چرا ما باشیم و آنان نباشند؟ اما پورمحمدی در ادامه به بحث صدور قطعنامه علیه ایران در زمان مدیریت جلیلی در عرصه دیپلماسی پرداخت و تاکید داشت که دوران بزن دررو و بگو دررو به پایان رسیده است!
در ادامه مناظره ۶نامزد که تقریبا قرار بود در موضوع سیاست خارجی ادامه پیدا کند، معطوف به چالش‌های پرونده کرسنت شد و رییس دولت قرار در ادامه به موضوعاتی که او را به پرونده کرسنت متصل می‌کرد پاسخ داد. وی باصراحت تمام گفت که «یا آقای زنگنه مجرم است که آقای جلیلی و دوستان او را متهم می‌کنند یا دوستانی که جلوی اجرای قرارداد را گرفتند؟» تا بدین نحوه تنور داغ مناظره را داغ‌تر کرده و فردی را که در سه مناظره قبل تن صدایش به‌هیچ‌وجه بالا نرفته بود بالا ببرد.
از این رو سعید جلیلی، رییس دولت سایه نقد به اظهارات پورمحمدی را با موضوع «اف.ای.تی.اف» شروع کرد و خطاب به پورمحمدی گفت: شما جمله‌ای راجع به «اف.ای.تی.اف» گفتید که نمی‌دانم خواب‌نما شده‌اید یا چیز دیگر. اصلا موضوع «اف.ای.تی.اف» آن نبود که شما مطرح کردید و سه سال بعد پیش آمد. شما می‌خواهید رییس‌جمهوری شوید ولی اصلا موضوع را نمی‌دانید.
جلیلی در بخش دیگری از اظهارات خود گفت که «اف.ای.تی.اف» می‌گوید ۴۱بند را با شما امضا کرده است، همان آقای طیب‌نیا. شما ۳۲بند آن را اجرا می‌کنید ولی می‌بینید کار شما پیش نمی‌رود و سخنگوی دولت وقت می‌گوید تحریم و «اف.ای.تی.اف» مانع خرید واکسن است و میلیون‌ها نفر از این ضرر می‌کنند.
دعوت به مناظره با خاتمی، زنگنه و روحانی
حواشی مناظره چهارم اما به همین‌جا ختم نشد و در ادامه پرونده کرسنت بخش‌هایی از این مناظره را از آن خود کرد، به‌صورتی که زاکانی درباره مباحث موضوع پرونده کرسنت آقایان خاتمی، زنگنه و روحانی را دعوت به مناظره کرد و پورمحمدی هم در ادامه این مواضع در نوبت خود تاکید کرد که «خیلی خوب شد که آقای زاکانی اعلام آمادگی کردند که بحث کنند. تشکر می‌کنم. ما که طرف بحث نیستیم. کسی به اسم آقای زنگنه متهم است که به او اتهام خیانت می‌زنید. او هم می‌گوید شما مانع اجرای قرارداد شدید و ده‌ها میلیارد دلار به کشور خسارت وارد کردید.»
برجام در ۶ برداشت
در ادامه، راند دوم مناظره چهارم آغاز و این‌بار صفحات برجام روی دست نامزدها ورق خورد. کارشناسان این‌بار سوالاتی همچون «رسیدن به توافق در دولت برای رفع تحریم با چالش‌هایی همراه است؛ آیا در این صورت برنامه‌های شما در پیشبرد اهداف اقتصادی و اجتماعی با چالش مواجه نمی‌شود و آماده اداره دولت بدون توافق هستید؟» را مطرح کردند.
این‌بار هم پزشکیان تاکید داشت که برجام برای دولتی است که برادران می‌گویند بد است و آن را نقد می‌کنند و الان نیز به‌دنبال آن هستند که این برجام را به شکلی نهایی و حل کنند. پزشکیان که همواره سیاست باز کردن مرزها را در طول مناظرات در پیش گرفته در ادامه تاکید داشت که «در موضوع برجام دعوا بر سر آن است که چه گروه و دسته‌ای آن را به نام خود بزند!»
اما یکی از برگ‌های باقی‌مانده موضوع برجام نیز در ادامه به دست قالیباف، سایر نامزد انتخابات افتاد تا انتقاد معناداری به توافق برجام کند و بگوید: ما باید توافقی حساب‌شده می‌کردیم تا ترامپ به‌راحتی از آن خارج نشود. مباحث مربوط به برجام درحالی فضای مناظره چهارم را مملو از اظهارات موافق و مخالف کرده بود که سعید جلیلی در این بخش تاکید کرد که ما حتی بیش از توافق صورت‌گرفته به انجام اقداماتمان پرداختیم و بااین‌حال شما –سایر رقبای انتخابات- کشور را متهم به توقف برجام می‌دانید!
اما این پایان ماجرای برجام نبود و زاکانی که از دو مناظره قبلی نوید پاسخ به اظهارات ظریف، عضو ارشد ستاد انتخاباتی پزشکیان را درباره اینکه قانون اقدام راهبردی مانع از توافق مجدد در برجام شد، داده بود، در ادامه صفحات گزارشی با عنوان، «گزارش کمیسیون رسیدگی به برجام در مجلس» را رو به دوربین صداوسیما گرفت و تاکید داشت که ما همه‌چیز برجام را از قبل پیش‌بینی کرده بودیم؛ لذا مسیری که ما رفتیم قابل پیش‌بینی بود و ما در این گزارش این پیش‌بینی را کرده بودیم.
با این حال امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، سایر نامزد انتخابات هم در جریان تک و پاتک‌های برجامی عنوان کرد که دولت وقت ایران تعهدات شورای امنیت را قبول کردند و ماشین دومیلیاردی را ۲۰۰میلیون به ما فروختند که البته این اظهارنظر هم با اعلام مشاوران وی اصلاح شد و قاضی‌زاده در توضیح گفت: ماشین ۲۰۰میلیونی را دومیلیارد به ما فروختند.
مناظره چهارم در حالی به اتمام رسید که این‌بار متن بر حواشی غلبه داشت و نامزدها دفاع مقتدرانه‌ای از مواضع و دیدگاه سیاسی خود داشتند؛ به‌طوری‌که گرمای آن حتی به بیرون از سالن مناظرات رفت و باعث شد تا به‌سرعت کلیپی از واکنش زنگنه و همچنین حسن روحانی درباره موضوعاتی نظیر کرسنت و برجام در خروجی برخی از رسانه‌های همسوی خود، قرار گیرد.
نظر شما