آگاه: این نمایش با درون‌مایه طنز به موضوع خیانت در یک خانواده می‌پردازد و در قالب نمایشی با سبک کمدی ایرانی، سیاه‌بازی و همراه با موسیقی زنده سنتی اجرا می‌شود. گذشت زمان و تغییر در سبک زندگی موجب کمرنگ شدن نمایش «تخت‌حوضی» یا «سیاه‌بازی» شده است؛ درحالی‌که نیاز به نشاط اجتماعی بیش از پیش احساس می‌شود و با وجود گسترش فضای مجازی می‌توان این هنر را در بستر شبکه‌های اجتماعی توسعه داد. سیاه‌بازی نوعی نمایش ایرانی همراه موسیقی با رویکردی انتقادی و طنزآمیز است که در آن به موضوعات اجتماعی، سیاسی، عاطفی و حتی تاریخی پرداخته می‌شود و به نظر می‌رسد به‌دلیل ویژگی‌هایی که دارد، در تقویت تاب‌آوری اجتماعی مردم موثر باشد، زیرا هم از زبان مردم سخن می‌گوید و مشکلات آنان در بخش‌های مختلف را با زبان هنر و طنز بیان می‌کند و هم فضای شادی و نشاط را ترویج می‌دهد.
چرا به آن «روحوضی» یا «تخت‌حوضی» می‌گویند؟
در گذشته میان حیاط خانه‌های بزرگ ایرانی حوضی بود که کاربردهای فراوانی داشت؛ از آن جمله در زمان جشن‌ها و مهمانی‌ها، ساکنان خانه روی آن تخت بزرگی می‌گذاشتند و شکلی همانند صحنه نمایش به آن می‌دادند تا عده‌ای بازیگر روی آن تخته به اجرای نمایش کمدی بپردازند. باتوجه‌به وجود شخصیت کمدی و قدیمی «سیاه» در ایران این نمایش‌ها به یکی از نام‌های عمومی «سیاه‌بازی» یا «تخت‌حوضی» یا «روحوضی» معروف شد. مهم‌ترین ویژگی این شیوه نمایش خنده‌آور ایرانی بداهه‌سازی بازیگران و لحن و زبان انتقادآمیز آن است و چیزی که این قابلیت و توانایی را به تخت‌حوضی می‌دهد آزادی آن است. قطب‌الدین صادقی هم که در حوزه کارها و نمایش‌های سنتی ایرانی با تجربه‌های موفق بسیار، مهارت و تسلطش را به اثبات رسانده یکی از افرادی است که نمونه‌های موفقی از این دست آثار چون «مویه جم»، «سحوری» و «یادگار زریران» را در کارنامه هنری خود دارد. امروزه نمایش «سیاه‌بازی» با بی‌مهری مواجه است و هنرمندان، پیشکسوتان و فعالان این عرصه حرف‌ها و درددل‌هایی زیادی برای گفتن دارند. این نوع نمایشنامه در واقع ادامه نمایشنامه بقال‌باشی در دوره قاجار بود که به فراموشی سپرده شد. مدل فرنگی با شکل‌گیری تماشاخانه‌ها ایجاد شد و مردم به این سو رفتند و همین موضوع سبب ازدست‌دادن برخی ویژگی‌های نمایش روحوضی یا تخت‌حوضی شد. بی‌توجهی نسبت‌به نمایش‌های کهن و تخت‌حوضی سبب می‌شود تا با فوت پیشکسوتان این عرصه، ردپای این نوع نمایش هم به فراموشی سپرده شود. هر بازیگری نمی‌تواند به‌راحتی در نمایش‌های ایرانی و تخت‌حوضی بازی و با مخاطب ارتباط برقرار کند، چون بازی در این آثار بسیار دشوار است. علی طربی که اولین جایزه بازیگری‌اش را برای بازی در نقش سیاه از مرحوم عزت‌الله انتظامی دریافت کرده است، در نمایش «مبارک و خاتون پرده‌نشین» علاوه بر کارگردانی نقش سیاه را هم بازی می‌کند. این نمایشنامه را استاد فتحعلی بیگی با نگاهی به حکایت زن پارسای عطار نیشابوری نوشته است. در این نمایش، مهدی وثوقی، علی طربی، علی باهری، آرزو کریمی‌زند، محمدرضا صفری، محسن قصری، مریم مهریان و محمدرضا لوانی ایفای نقش می‌کنند. همچنین در گروه موسیقی نمایش «مبارک و خاتون پرده‌نشین» که در قالب کمدی ایرانی و سیاه‌بازی اجرا می‌شود؛ مهدی محتشم (نوازنده تنبک)، مهرپاد زحمتکش (نوازنده کمانچه)، نوید نوبخت (خواننده و نوازنده دف) و رضا کیایی (نوازنده دف) حضور دارند. در خلاصه این نمایش آمده است: «قوام‌الدین که می‌خواهد به سفر حج برود، تمام امور زندگی‌اش را به برادر کوچک‌تر می‌سپارد، اما برادر او نااهل است و...»
نظر شما