آگاه: تعریف وحدت
مقصود از وحدت اسلامی، همبستگی مسلمانان و اتحاد پیروان مذاهب گوناگون با وجود اختلافات مذهبی، در برابر دشمنان اسلام و بیگانگان است. وحدت اسلامی به معنای یکی شدن مذاهب نیست، چراکه این نوع وحدت، نه شدنی است و نه منظور داعیان وحدت است. حتی به معنای شیعه شدن سنی، یا سنی شدن شیعه نیست؛ بلکه منظور، کنار گذاشتن مسائل اختلافی و تکیه بر مشترکات و مبنا قرار دادن آنها در تعامل با یکدیگر و مسائل مربوط به جهان اسلام و صحنه بین‌المللی است، به گونه‌ای که مسلمانان فارغ از اختلافات و با پرهیز از تفرقه در مسائل جهان اسلام، همسو و هم‌جهت حرکت کنند؛ به تعبیر دیگر، اختلافات نباید مانع از اخوت اسلامی و وحدت مسلمین در برابر دشمنان شود؛ از این رو، معنای اتحاد شیعه و سنی، دست برداشتن و کوتاه آمدن از اصول و اعتقادات خویش نیست، بلکه یعنی باتوجه‌به اینکه بین دو مذهب، مشترکات بسیاری وجود دارد، دو گروه باید بر محور این مشترکات به هم نزدیک شوند و برای حفظ و تعالی اسلام با یکدیگر همکاری و همیاری داشته باشند. امام‌علی(ع) در ضرورت وحدت می‌فرمایند: «با اکثریت هم‌داستان شوید که دست خدا همراه جماعت است و از تفرقه بپرهیزید که موجب آفت است. آنکه از جمع مسلمانان به یک سو شود، بهره شیطان است، چنانکه گوسفند چون از گله دور ماند، نصیب گرگ بیابان است». وحدت به تعبیر امام‌علی(ع) موجب می‌شود تا دست قدرت و توانای پروردگار در جمعیت و جماعت اسلام تجلی کند. وحدت میان امت اسلامی باعث می‌شود اختلاف، تشتت و تک‌روی در جهان اسلام کنار زده شود و نقشه شوم استکبار برای اضمحلال امت اسلام شکست بخورد.
هفته وحدت ابتکار چه کسی بود؟
نامگذاری هفته وحدت آن هم در ایامی که برخی با توجیه برائت، با توهین به اعتقادات فرق دیگر اسلامی دنبال تشدید اختلاف میان امت اسلامی هستند ازجمله ابتکاراتی است که برکات مضاعفی را در بهره‌مندی از ایام میلاد دردانه هستی، نبی مکرم اسلام، نصیب مسلمانان و جهان اسلام کرد.
شاید جالب باشد که بدانیم ایده نامگذاری هفته‌ای به‌نام «وحدت»، مربوط به دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران نیست. این نامگذاری پیش از انقلاب نیز در سیستان و بلوچستان اجرا شده است؛ زمانی‌که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در ایرانشهر روزگار تبعید خود را سپری می‌کردند. روایت این نامگذاری را از سخنان رهبر انقلاب اسلامی بخوانیم:
«یکی از ابزارهای همیشه مورداستفاده دشمنان ملت‌های مسلمان برای اختلاف، مسئله اختلافات مذهبی، شیعه و سنی و از این قبیل بوده. دعوا درست کنند، اختلاف ایجاد کنند، برادران را به جان هم بیندازند، اختلافات را بزرگ کنند، برجسته کنند، موارد اشتراک و اتحاد را ضعیف کنند، کمرنگ کنند، یک چیز کوچک را بزرگ کنند، برجسته کنند؛ این همه نقاط اشتراک را که بین برادران سنی و شیعه هست، کوچک کنند، ضعیف کنند؛ این کاری است که دائم انجام گرفته است، الان هم دارد انجام می‌گیرد.
جمهوری اسلامی از اولین روز در مقابل این توطئه ایستاده است؛ علت هم این است که ما ملاحظه کسی را نمی‌کنیم؛ این عقیده ماست. قبل از اینکه نظام اسلامی تشکیل بشود، برادران ما، بزرگان نهضت، بزرگان مبارزه انقلابی در آن روز - که هنوز خبری از حکومت اسلامی و جمهوری اسلامی نبود - در جهت وحدت شیعه و سنی تلاش می‌کردند. من خودم در بلوچستان تبعید بودم. از آن زمان تا حالا با علمای سنی حنفی شهرهای بلوچستان - ایرانشهر و چابهار و سراوان و زاهدان - با آنهایی که بحمدالله زنده هستند، رفیقیم، نزدیکیم، صمیمی هستیم. من آنجا تبعیدی بودم، دستگاه‌ها نمی‌خواستند بگذارند تلاشی از سوی ما انجام بگیرد؛ اما درعین‌حال ما گفتیم بیایید کاری کنیم که یک نشانه‌ای از اتحاد شیعه و سنی را در این شهر نشان بدهیم؛ که این مسئله هفته وحدت - ولادت نبی اکرم در دوازدهم ربیع‌الاول به روایت اهل سنت، و در هفدهم ربیع‌الاول به روایت شیعه - آن روز به ذهن ما رسید و در ایرانشهر آن را عمل کردیم؛ یعنی از دوازدهم تا هفدهم جشن گرفتیم. این یک فکر عمیقی بوده است، مال امروز و دیروز نیست.» ۲۵/۰۷/۱۳۹۰
وحدت در نگاه پیامبر(ص)
با تعمق و بررسی منابع اسلامی که در طول سده‌ها و عصرهای گوناگون توسط محدثین و رجال حدیثی فریقین در دسترس همگان قرار گرفته است، مشاهده می‌شود که اتحاد و وحدت مسلمانان از جایگاه رفیع و با عظمتی برخوردار است و رفتار و گفتار رسول مکرم اسلام(ص) و ائمه معصومین(ع) گواه بر این ادعاست. وحدت امت اسلامی از اصول و ارزش های موردتاکید پیامبر خدا(ص) بوده است، از دیدگاه آن حضرت(ص) عزت و اقتدار همه‌جانبه مسلمانان در پرتو وحدت و همبستگی در برابر دشمنان مشترک است. ایشان وحدت امت اسلامی را از راهبردهای اقتدار امت اسلامی در همه دوره‌ها دانسته و برای تحقق آن تلاش فراوانی کرده‌اند؛ به گونه‌ای که شکوه جامعه اسلامی در عصر رسول خدا(ص) ثمره راهکارهای ارائه‌شده آن بزرگوار بوده است. علاوه بر گفتارهای آخرین پیامبر خدا(ص) ضرورت، اهمیت و فواید وحدت از سیره سیاسی، اجتماعی و فرهنگی پیامبر(ص) به دست می‌آید. از نخستین اقدامات رسول مکرم اسلام(ص) بعد از تشکیل حکومت اسلامی در مدینه به‌منظور تقویت بنیه آن ایجاد روحیه وحدت و یگانگی میان مسلمانان بود. ایشان بعد از آن همه تلاش و کوششی که جهت استقرار پایه‌های حکومت اسلامی متحمل شدند، توانستند مردمان آن عصر را تحت لوای اسلام درآوردند؛ بنابراین پیامبر(ص) در این برهه از زمان با اجرای برنامه عقد اخوت و برادری میان مسلمانان برای تحقق این مهم اقدام کردند و مسلمانان با یکدیگر پیمان برادری بستند و بدین ترتیب، بنیان اتحاد مستحکم شد.
مصلحت و عقلانیت
اسلام به اصل وحدت و اتحاد از دیدگاه سیاسی‌اجتماعی آن نگریسته و بر اهمیتش تاکید کرده است. امروزه، در شرایطی که دشمنان اسلام تمام تلاش خود را برای مبارزه و مقابله با اسلام به کار بسته‌اند، وحدت اسلامی بسیار ضروری‌تر از گذشته به نظر می‌رسد و پرداختن به اختلافات و مسائل تفرقه‌انگیز، نتیجه‌ای جز هدررفتن سرمایه‌ها و استفاده دشمن از این اختلافات، نخواهد داشت.
یکی از دلایل ضرورت وحدت اسلامی، بهره‌گیری حداکثری از اسلام است و مصلحت جامعه اسلامی اقتضا می‌کند که مسلمانان حول اشتراکات خود، به اتحاد برسند. اهمیت وحدت را زمانی درمی‌یابیم که در تاریخ می‌خوانیم امام علی(ع) پس از رحلت نبی مکرم اسلام(ص) به‌دلیل حفظ نظام اسلامی در برابر دشمن و تحقق اهداف نهایی وحدت که پیروزی جهان اسلام و تبیین واقعی اصول و مبانی اسلامی است، به جای تصاحب خلافت که طبیعتا حق ایشان بود، سیاست اتحاد را در پیش گرفت و به‌جای نزاع، بر مبنای مصلحت و عقلانیت در آن بازه زمانی وحدت مسلمانان را مهم‌تر از خلافت دانستند، چراکه دشمنان قسم‌خورده اسلام و مسلمین منتظر فرصتی بودند تا مسلمانان را در مقابل یکدیگر قرار دهند.
ارائه تصویر واقعی از اسلام
یکی دیگر از دلایل ضرورت وحدت اسلامی، تصحیح نگاه جامعه جهانی نسبت به دین مبین اسلام و ترسیم خطوط حائل میان اسلام و فِرق جعلی است. دشمنانی که هیچ نقطه تاریکی در سیاست‌های پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) نیافته‌اند، سعی در به حاشیه راندن اسلام دارند و به تاسیس فرق جعلی که به نوعی زمینه‌ای برای افراطی نشان دادن اسلام است، می‌پردازند. این فرقه‌ها از سوی استعمارگر پیر (انگلیس) به جهان اسلام تحمیل شده‌اند تا از اسلام در ذهن مردم جهان، به‌ویژه غرب، تصوری غلط بر جای بگذارد، اما با وحدت امت اسلام می‌توان با این اقدامات مقابله کرد.
پیام هفته وحدت
هفته وحدت، یکی از ارزشمندترین و تاثیرگذارترین دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران است. پیام هفته وحدت این است که مسلمانان همه با هم برادرند و باید میراث نبوت را پاس داریم تا به قهقرای جهل و ظلمت سقوط نکنیم. پیام هفته وحدت این است که با دست اتحاد و ذهن هوشیار، در سایه دستورات پیامبر خدا(ص) و عترت پاک آن حضرت، مجال از تفرقه‌افکنیِ بیگانگان بگیریم. پیام هفته وحدت این است که در سایه قرآن و سنت و سیره رسول‌اکرم(ص)، وحدت و یکرنگی خود را حفظ کنیم.
موضوع همگرایی میان کشورهای اسلامی، به لحاظ تاریخی دارای پیشینه‌ای طولانی است. چنانکه مفاهیم و الفاظی همچون: امت واحده، دارالاسلام، وحدت اسلامی، اتحاد اسلامی، امت محمدیه، بلوک اسلامی، جبهه اسلامی، جهان اسلام، همبستگی دینی و اخوت اسلامی، در نظریه‌های متفکران جهان اسلام و ادبیات سیاسی و حقوقی سابقه‌ای طولانی دارند. ایده وحدت اسلامی، پیش از ورود اندیشه‌های نوین غربی در جهان اسلام وجود داشته است اما بعد از ورود این آرا و نظریات جدید و همچنین سیاست‌های استعماری غرب علیه مسلمین، بیش از گذشته مورد توجه متفکران قرار گرفته است.
پیروزی انقلاب اسلامی، این دستاورد جهانی و عظیم را برای جوامع اسلامی داشته است که بتوانند با اختلاف‌افکنی دشمنان مقابله کرده، متقابلا زمینه‌های عملی هرچه بیشتر همبستگی و وحدت را در سطح داخل و خارج فراهم آورند. این دستاورد جهانی انقلاب، ناشی از سیاست‌های اصولی جمهوری اسلامی ایران است که هم در حوزه اندیشه و هم در حوزه عمل، تجلی و بروز یافته و موجب باور و اعتقاد مسلمانان سنی و شیعه جهان شده است.
نظر شما