آگاه: جنگ نابرابر در شرایطی به ایران تحمیل شد که از جانب استکبار جهانی به‌ویژه آمریکا تحت فشار شدیدی قرار داشت و در داخل کشور نیز جناح‌های وابسته به غرب و شرق، با ایجاد هیاهوی تبلیغاتی و ایجاد درگیری‌های نظامی، درصدد تضعیف نظام بودند و نیروهای نظامی نیز به‌خاطر تبعات قهری انقلاب، هنوز مراحل بازسازی و ساماندهی را به‌طور کامل پشت سر ننهاده بودند.
صدام که به پشتوانه آمریکا و دیگر ابرقدرت‌ها به بهانه اختلافات مرزی و در واقع برای خشکاندن ریشه نظام جمهوری اسلامی به‌عنوان یک تفکر نوین در اداره جهان جنگ را آغاز کرده بود رویای تصرف تهران را در یک هفته سر می‌پروراند اما اندکی نگذشت که دلاوری فرزندان حضرت روح‌الله و تدابیر هوشمندانه امام‌خمینی(ره) ورق را برگرداند و جنگی که ازسوی دشمنان آغاز شده بود، اداره آن در اختیار ایران قرار گرفت.
طراحی و اجرای عملیات‌های فتح المبین، بیت المقدس، کربلا، والفجر و... برگ‌های زرین دفاع مقدس در پاسداشت وجب به وجب خاک «سرزمین کهن» ما شد. فرماندهان دفاع مقدس در سخنان خود، به پایداری و مقاومت رزمندگان در عملیات‌های مختلف اشاره کرده و آن را از علت‌های پیروزی لشکر اسلام برشمرده‌اند.
سردار شهید «مهدی زین‌الدین»، درباره مقاومت و ایستادگی و تاثیر آن در پیروزی می‌گوید: «تنها کسانی که در صحنه نبرد راست قامتان‌اند که به خداوند اتکال نمایند و با توکل بر او پیش بتازند. نه در سختی‌ها و نه در پیروزی‌ها، در هیچ کجا از یاد او غافل نشوند و محکم و مقاوم چون کوه بایستند و دشمن را از پای درآورند و این صفت فقط مخصوص رزمندگان اسلام است. در هیچ کجای دنیا آن کسانی که اعتقاد به خداوند و اعتقاد به معاد و روز قیامت ندارند، نمی‌توانند دارای چنین مقاومت و ایستادگی باشند. رمز پیروزی صحنه نبرد، مقاومت و ایستادگی است.»
رزمندگان دفاع مقدس مقاومت خود را در عمل به منصه ظهور رساندند؛ ایران در دوره جنگ تحمیلی تجهیزات پیشرفته و مدرن را که امروز به آن دست یافته نداشت اما با این حال نه تنها صحنه را خالی نکردند، بلکه از تجهیزاتی که در اختیار داشتند به نحو مطلوب استفاده کردند. تجهیزاتی که در آن دوره استفاده می‌شد، بدین شرح است:
سلاح‌های موشکی
در آن دوران اولین موشک از کشور لیبی وارد ایران شد و ۲۱اسفند سال۶۳ برای اولین‌بار در پاسخ به حملات رژیم بعث عراق؛ موشک بالستیک اسکاد از سمت کشورمان به‌سوی عراق شلیک شد. پس از آن نیز از کره شمالی، چین و روسیه موشک وارد کردیم و سپس مهندسان ایرانی توانستند با تلاش بسیار و مهندسی معکوس اولین موشک بومی ایران با نام «مشک» که «ایران ۱۳۰» نیز نام داشت را در سال۱۳۶۷ بسازند. برد این موشک ۱۳۰کیلومتر بود و در آزمایش‌ها تا ۱۶۰کیلومتر نیز موفق بود. این موشک در همان سال علیه عراق مورد استفاده ایران قرار گرفت و زلزال، فاتح۱۱۰ و پس از آن خانواده شهاب، دیگر موشک‌های ساخت ایران در سال‌های بعدی بودند.
سلاح‌های پهپادی
داستان ساخت پهپادها از آن زمان شکل گرفت و قدم‌هایی برداشته شد. ماجرا از این قرار بود که فرماندهان به دلیل محدودیت پروازی هواپیماهای شناسایی RF۴ ارتش، از عکس هوایی به‌عنوان مهم‌ترین و قابل اتکاترین وسیله کسب اطلاعات و شناخت موقعیت دشمن در صحنه نبرد محروم شدند. از آنجایی که به‌دلیل تحریم تسلیحاتی و اقتصادی امکان وارد کردن پهپادهای نظامی تقریبا زمانبر و غیرممکن بود، فرماندهان جنگ را به‌دنبال یافتن وسیله یا روش جایگزین به تکاپو انداخت. در ابتدا شهید چمران در وزارت دفاع و سپس جهادهای دانشگاهی دانشگاه اصفهان، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه شیراز، اقداماتی در جهت تولید پرنده‌های بدون سرنشین با رویکرد شناسایی و عکسبرداری هوایی انجام دادند. با تست موفقیت‌آمیز این پروژه «گردان رعد» گردانی اطلاعاتی با هدف تامین عکس هوایی تشکیل شد. ایران جزو اولین کشورهایی است که از این پهپادها استفاده نظامی کرد. در طول سال‌های جنگ، با استفاده از همین پهپادها سه میلیون قطعه عکس از سال۶۲ تا پایان جنگ در مناطق شمال غرب تا جنوب گرفته شده که با همین ابزارهای ساده جلوی شهادت بسیاری از رزمنده‌ها گرفته شد.
تجهیزات رادار و الکترونیک
تجهیزات راداری و الکترونیکی نیز ابزاری مهم در جنگ دفاع مقدس بودند. جنگال (اختصار جنگ الکترونیک) اصطلاحی نظامی و بیانگر کاربرد الکترونیک و امواج الکترومغناطیس در نبردهاست. در دوران دفاع مقدس واحد جنگ الکترونیک سپاه پاسداران از طریق استراق سمع مکالمات، اطلاعات را رصد می‌کرد و جمع‌بندی اخبار و تحلیل‌های خود را از اقدامات فعلی و بعدی آنان برای تصمیم‌گیری صحیح در اختیار فرماندهان قرار می‌داد. استفاده از رادارها برای آشکارسازی و تشخیص هواپیماها و هدایت سلاح‌ها، ارتباطات نظامی، جاسوسی الکترونیکی و سایر تجهیزات در زمان جنگ نیز بسیار حائز اهمیت بود. از این رو سایت‌های راداری ایجاد شدند که در زنجیره عظیم پدافند هوایی از جمله، رادارهای پیش اخطار، رادارهای کنترل آتش، سامانه‌های موشکی زمین به هوا، شبکه دیده‌بانی و... نقش ویژه و موثری در مقابله با تهاجمات هوایی رژیم بعث در هشت سال دفاع مقدس ایفا کردند.
تکنولوژی مخابرات
در جنگ، استفاده از تجهیزات ارتباطی بیسیم و با سیم، تلفن‌های ویژه نظامی، تجهیزات رمزنگاری و سایر تکنولوژی‌های ارتباطی بسیار موثر بود و ارتباطات نظامی را تقویت کرد. نیروهای رزمنده بی‌سیم‌چی با دستان خالی و اطلاعات محدود، وارد جنگ تحمیلی شدند. در آن دوران خصوصا در شب‌های عملیات، رزمندگان مخابرات و بیسیم‌چی‌ها در زیر باران انواع گلوله‌ها، می‌بایستی تمام‌توجه خود را به بی‌سیم‌ها جلب می‌کردند تا خبر و فرمانی، ناگفته نماند. همچنین سیم‌کشی مناطق عملیاتی و قرارگاه‌ها تا کیلومترها برعهده آنها بود. به‌طوری‌که حدود ۱۰ تا ۱۵روز قبل از عملیات، برای برقراری ارتباطات وارد منطقه شده و بعد از اتمام عملیات نیز می‌بایست، تمام ارتباطاتی را که برقرار شده بود جمع‌آوری می‌کردند. همچنین لوازم مخابراتی که در عملیات‌ها به غنیمت گرفته می‌شد، توسط نیروهای مخابرات مورد بررسی قرار گرفته یا مهندسی معکوس می‌شد.
تکنولوژی دریایی
در آن زمان به‌کارگیری تکنولوژی‌های دریایی بسیار مهم بود. تا سال۱۳۶۷ نیروی دریایی روند دفاعی داشت و در کنار آن، آموزش و دیپلماسی دریایی را هم انجام می‌داد. تا آن زمان هنوز به حوزه ساخت، ارتقا و بازسازی ورود نکرده بودیم و فقط تعمیر و نگهداری را در دستورکار داشتیم. در واقع بخش عمده ای از علم و دانش این فناوری‌ها برای ما ناشناخته بود. اما با تلاش بی‌اندازه رزمندگان، نیروی دریایی در طول هشت سال دفاع مقدس حضور خود را حفظ کرد و نیروی دریایی بعث عراق را از صحنه دریا خارج و هشت سال تمام خطوط امنیت کشتیرانی را حفظ کرد.
هرچند دست نیروهای مسلح و بسیجی‌ها در دوران دفاع مقدس پُر نبود، حتی در سال اول جنگ که بنی‌صدر خیانت‌های زیادی به مردم و رزمندگان کرد، اما درحال در صنعت دفاعی به پیشرفت‌های چشمگیری دست یافته‌ایم که در گزارش بعدی ـ به مناسبت هفته دفاع مقدس ـ به واکاوی و معرفی آنها خواهیم پرداخت.
نظر شما