آگاه:
کتابی که مرکل در آن از نوع سیاست‌ورزی‌اش گفته است
صدراعظم سابق آلمان در «آزادی: خاطرات ۱۹۵۴-۲۰۲۱» که ازسوی انتشارات سنت مارتین منتشر شده درباره دو زندگی می‌نویسد: «سال‌های اولیه رشدش در قسمت شرقی آلمان که تحت کنترل کمونیست‌ها بود و سال‌هایی که رهبری ملت را پس از فروپاشی دیوار برلین و اتحاد دوباره برعهده گرفت.»
او در فراز دیگری از کتابش نوشته است: «این کتاب داستانی را روایت می‌کند که دیگر تکرار نخواهد شد، زیرا وضعیتی که من ۳۵سال در آن زندگی کردم از سال۱۹۹۰ دیگر وجود ندارد. این سخنان را یک نفر در اوایل سال۲۰۲۲ و چند هفته پس از کناره‌گیری من از سمت صدراعظمی به من گفت. او با چنین مسائلی آشنا و خوشحال بود که شنید قصد دارم این کتاب را بنویسم. داستان این کتاب همانقدر که واقعی است، بعید است. گفتن این داستان، ترسیم خطوط آن، یافتن رشته‌ای که در آن جریان دارد و شناسایی عناصر اصلی آن می‌تواند برای آینده مهم باشد. اولین‌بار در سال۲۰۱۵، در شب بین ۴ و ۵سپتامبر که تصمیم گرفته بودم به پناهندگانی که از مجارستان و از مرز آلمان می‌آمدند، اجازه ورود بدهم، من آن تصمیم و مهم‌تر از همه پیامدهای آن را به‌عنوان یک اتفاق در دوره صدراعظمی خود تجربه کردم و همه‌چیز به قبل و بعد آن تقسیم شد. همان زمان تصمیم گرفتم روزی که دیگر صدراعظم نباشم، توالی وقایع، دلایل این تصمیمم، درکم از اروپا و جهانی شدن را به شکلی توصیف کنم و این کار فقط با یک کتاب امکان‌پذیر بود.»
در بخش جالبی از کتاب «آزادی»، مرکل نوشته است: «ما از پس آن برمی‌آییم.» این عبارت برای من به معنی توکل به خدا، احتیاط یا عزم جدی برای حل مشکلات، رویارویی با شکست‌ها، پشت سر گذاشتن ضعف‌ها و رسیدن به ایده‌های جدید بود. سیاست من این بود.
خاطرات سیاستمدار بدنام تاریخ
شاید بتوان گفت «نبرد من» خاطرات آدولف هیتلر، بزرگ‌ترین دیکتاتور تاریخ یکی از معروف‌ترین کتاب‌های پرفروش در حوزه خاطرات سیاسی باشد. جالب است بدانید که هیتلر این کتاب را زمانی نوشته که هنوز «هیتلر» معروف تاریخ نشده بود، به همین دلیل هم بعد از انتشارش چندان به آن توجه و پرفروش نشد اما بعدها که هیتلر به قدرت رسید، این کتاب یکی از کتاب‌های پرفروش تاریخ شد؛ اگرچه انتشار آن درحال‌حاضر در برخی مناطق آلمان ممنوع است.
داستان نوشتن این کتاب به سال۱۹۲۳ برمی‌گردد، زمانی که هیتلر با هفت‌تیری در دست، همراه با اعضای نیروی شبه‌نظامی حزب ملی کارگران سوسیالیست آلمان معروف به اِس‌آ، انقلابی را به راه انداخت و راهپیمایان را به مرکز مونیخ هدایت کرد و در آن‌جا با پلیس درگیر شد.
با اینکه او به‌سرعت فرار کرد اما پس از مدتی همراه با دیگر شورشیان دستگیر شد.
هیتلر به اتهام خیانت محاکمه شد و به زندان افتاد اما تنها ۹ماه را در آسایش نسبی قلعه لندسبرگ سپری کرد.
او طی این دوران شروع به نوشتن کتابی با عنوان «نبرد من» کرد و در آن دیدگاه‌های خود را بیان کرد.
کتاب «نبرد من» زندگی‌نامه خودنوشت رهبر حزب نازی آدولف هیتلر است که در سال۱۹۲۵ منتشر شد و در آن زمان، متنی بنیادین برای حزب ناسیونال سوسیالیست کارگران آلمان محسوب می‌شد.
هیتلر در این اثر دیدگاه‌های خود را تئوریزه و روندی را توصیف کرد که طی آن یهودستیز شد.
این کتاب در دو جلد به چاپ رسید.
جلد اول این کتاب در سال۱۹۲۵ و جلد دوم آن در سال۱۹۲۶ منتشر شد. نبرد من درواقع مانیفست اندیشه‌های تمامیت‌خواهانه هیتلر است.
«شدن» میشل اوباما محبوب دو عالم غرب و شرق
پنج‌سال پیش کتاب خاطرات میشل اوباما با عنوان «شدن» منتشر شد و عنوان کتاب رکورد شکن سال۲۰۱۸ با فروش دومیلیون نسخه در ۱۵روز را به خود گرفت. با گذشت مدت کوتاهی از انتشار آن، ترجمه آن به زبان فارسی هم در ایران منتشر شد و بسیار مورد استقبال قرار گرفت.
کتاب خاطرات میشل اوباما از زمان کودکی در جنوب شیکاگو تا دوران مادری و فعالیت‌های کاری در کاخ سفید را شامل می‌شود. این کتاب به‌صورت همزمان در آمریکا، کانادا، انگلستان، استرالیا، نیوزیلند، هند و آفریقای جنوبی به‌صورت چاپی و دیجیتالی منتشر شد.
میشل اوباما با استفاده از شیوه‌های روایی و عمیق خواننده را به دنیای خود دعوت و تجربیاتی را بیان می‌کند که شخصیت او را از دوران کودکی در منطقه‌ای فقیرنشین در شیکاگو تا زمانی که به بانوی اول آمریکا تبدیل شد، شکل می‌دهد. این کتاب شرحی از موفقیت‌ها و ناکامی‌های او در زندگی شخصی و عمومی‌اش است.
اندکی پس از انتشار این کتاب در بازارهای جهانی، مترجمان ایرانی هم به سراغ ترجمه این اثر رفتند و ترجمه‌های مختلفی از این کتاب ازسوی ناشران متعدد وارد بازار نشر شد.
استقبال از خاطرات سیاستمداران داخلی چطور است؟
اما فقط بازار خاطرات سیاستمداران خارجی نیست که داغ است؛ در ایران هم چند نمونه از انتشار موفقیت‌آمیز خاطرات سیاسی سیاستمداران کشورمان را داشتیم که مورد استقبال قرار گرفته است.
خاطرات افرادی چون هویدا، هاشمی‌رفسنجانی و تازه‌ترین آن هم خاطرات هشت وزارت محمدجواد ظریف که جزو آثار پرفروش نمایشگاه کتاب امسال شد و به‌واسطه حضور ظریف در نمایشگاه صف طولانی برای خرید این کتاب جلوی در غرفه ناشر شکل گرفت.
کتاب «پایاب شکیبایی: برداشت‌هایی از هشت سال وزارت» اثری از محمدجواد ظریف، وزیر سابق امورخارجه جمهوری اسلامی ایران است که در آن به بررسی دقیق و موشکافانه فرصت‌ها و چالش‌های دوران هشت‌ساله مسئولیتش در وزارت خارجه می‌پردازد.
ظریف در این کتاب، به تحلیل جهان پس از پایان جنگ سرد در ابتدای دهه۷۰ خورشیدی می‌پردازد؛ دورانی که با آشفتگی و تنش همراه بوده و ساختارهای انعطاف‌ناپذیر و سخت دوران دوقطبی جای خود را به شرایط گذار داده بود.
کتاب «پایاب شکیبایی» در ۶بخش (دفتر) با عناوین «بازگشت به وزارت امورخارجه»، «وزارت امورخارجه: نگاهی از درون»، «رابطه با نهادهای زمامداری»، «چهارچوب روابط خارجی»، «پیوند با همسایگان و جنوب جهانی» و «ایران و قدرت‌های بزرگ» تنظیم شده است.
سخن پایانی و هشت پیوست بخش‌های پایانی این کتاب هستند که تصویری کلی از ۴۰سال روابط خارجی کشور برای نسل‌های آینده نشان می‌دهد؟
چرا خاطرات سیاستمداران پرفروش می‌شود؟
در نگاه اول می‌توان گفت شهرت سیاستمداران و موفق بودنشان از دید عامه مردم اصلی‌ترین دلیل پرفروش شدن آثاری است که به قلم سیاستمداران نگاشته شده است اما این همه ماجرا نیست و هرکدام از کتاب‌هایی که پرفروش شدند دارای یک استراتژی تبلیغاتی حساب‌شده و با برنامه‌ریزی بودند، مثلا میشل اوباما برای کتاب «شدن» یکسری تورهای معرفی تدارک دیده بود که به فروش آن بسیار کمک کرد.
میشل اوباما ۱۶برنامه معرفی کتابش را در طول این تور تدارک دیده بود؛ در این رویدادها، با فروش بلیت، یک نسخه کتاب هم فروخته می‌شد؛ یکی از تورهای کتابخوانی میشل اوباما مربوط به مرکز بارکلینز با ۱۹هزار صندلی بود.
بنابراین اینکه یک کتاب رکورد فروش در یک سال را می‌زند بی‌دلیل نیست و برای آن یک برنامه‌ریزی صورت گرفته است.
طبیعتا پس از اینکه یک کتاب در خارج از کشور اینقدر سروصدا کند ناشران کشورهای دیگر هم در تب و تاب این می‌افتند که هرچه زودتر آن را به زبان کشور خود ترجمه کنند، چون می‌دانند سود زیادی از فروش آن خواهند برد.
نشریه والچر درخصوص پرفروش‌بودن کتاب میشل اوباما این گمانه را هم مطرح کرده بود که ناشران اغلب آمار بالاتری برای فروش و یا حتی چاپ کتابشان ارائه می‌کنند تا تفاوت اثر خود را نشان بدهند.
با همه این اوصاف نمی‌توان اینکه «شدن» یک کتاب موفق و پرفروش است را کتمان کرد.
کارشناسان حوزه کتاب در آمریکا اعتقاد دارند دلیل استقبال از کتاب میشل اوباما امیدی است که مردم آمریکا در جستجوی آن هستند. این کتاب به‌جای ترس و خشم به مردم امید می‌دهد که زندگی بهتری خواهند داشت و باید به آینده امیدوار باشند.
علاوه‌بر اینکه پیش از اوباما تمام همسران رؤسای جمهور کتاب خاطرات خود را نوشته بودند که البته بعضی از آنها نیز مثل کتاب خاطرات هیلاری کلینتون پرفروش شده بود ولی هیچ‌کدام از این کتاب‌ها نتوانسته بود به اندازه کتاب خاطرات میشل اوباما پرفروش شود؛ از کتابفروشان مستقل و غیرمستقل اعتقاد دارند به‌خاطر محبوبیت خانواده اوباما در آمریکا این کتاب به این رکورد دست یافته است.
در مورد کتاب «آزادی» مرکل هم نکته تبلیغاتی صدق می‌کند، به‌طوری‌که اندکی پس از انتشار این کتاب بسیاری از رسانه‌های آلمان به معرفی این کتاب پرداختند و روز پنجشنبه ۲۸نوامبر، آنگلا مرکل مهمان برنامه سیاسی شبکه ملی آلمان شد تا درباره کتاب صحبت کند. اول دسامبر هم با مارک فیلیپس در «سی‌بی‌اس» مصاحبه کرد.
علاوه‌برهمه این موارد؛ تصور عمومی بر این است سیاستمداران قرار است در کتابشان حرفهای مگو و چیزهایی را که در دوران مسئولیتشان نمی‌توانستند مطرح کنند بگویند و خیلی‌ها این کتاب‌ها را به‌خاطر دانستن رمز و رازر سیاستمدارها می‌خرند؛ ضمن اینکه بسیاری هم با این نیت، چنین کتاب‌هایی را می‌خرند که راه و رسم موفقیت را یاد بگیرند و به عبارتی راه و روش این افراد بزرگ و معروف را برای یک زندگی بهتر در پیش بگیرند؛ چنانکه شاهد این هستیم که در فضای مجازی بخش‌هایی از این کتاب‌ها معروف و دست به دست می‌شود.
سخن پایانی هم اینکه در حوزه نشر کشورمان هم خاطرات سیاسی خواندنی‌ای از سیاستمداران داخلی داریم که به‌دلیل عدم موفقیت در معرفی و تبلیغ آن کمتر به آنها توجه شده درحالی‌که چه بسا خواندنی‌تر از خواندن خاطرات میشل و مرکل هستند اما چه کنیم که همیشه مرغ همسایه غازه!
نظر شما