۱۷ دی ۱۴۰۳ - ۲۲:۳۸
کد خبر: ۹٬۹۱۹

فرهنگ در سبد خانوار

مجتبی مشهدی محمد _ دبیر گروه فرهنگ

مشاهده وضعیت اطرافیان و به‌طور خاص نوجوانان، نگرانی‌های متعددی را به وجود می‌آورد که باید نگاهی چندین و چندباره به رویکرد خود نسبت‌به موضوع فرهنگ داشته باشیم. اگرچه در گذشته، صحبت از محصولات فرهنگی، به قشرهای خاص و به‌ویژه تحصیلکرده و فرهیخته وابستگی داشت، کم‌کم با توسعه سواد و تحصیلات و همچنین با افزایش دسترسی به انواع رسانه‌ها، محصولات فرهنگی نیز در اختیار اقشار مختلف قرار گرفت.

آگاه: این موضوع مایه مسرت فراوان شد که محصولات فرهنگی که ابزارهای اصلی توسعه دانش بودند، در دسترس همگان قرار گرفتند. روزنامه‌ها، مجلات، کتاب‌ها و تلویزیون، به‌عنوان اولین رسانه‌ها و بسترهای انتقال محتوای فرهنگی و محصولات فرهنگ، توانستند مرزهای انتقال دانش را گسترده کنند. در دسترس قرارگرفتن صنایع‌دستی و هنرهای تجسمی به‌عنوان کالاهای عمومی و سپس ورود رسانه‌های جدید و ابزارهای بعدی از اسباب‌بازی، ویدئو و ماهواره و اینترنت، محصولات جدیدی را عرضه کرد. این ابزارها هزینه‌های بیشتر و دسترسی‌های گسترده‌تری نیز به همراه داشتند.
با این تغییرات، رویدادهای فرهنگی، نمایش، سینما، موسیقی و اجرای زنده نیز وارد سبد فرهنگ شد. رفته‌رفته، اقتصاد فرهنگ موضوع مهمی شد و دوباره اقشار مختلف، بر اساس توانایی اقتصادی بین گزینه‌های مختلف به انتخاب پرداختند. همچنین براساس کیفیت، ذائقه و سلیقه نیز، محصولات متفاوت را انتخاب می‌کردند اما در شرایط کنونی، به چندین دلیل، فرهنگ از سبد معیشت خانواده‌ها تقریبا حذف شده است.
دلیل اول اینکه پوشش محصولات فرهنگی، طیف سلیقه‌ای تمام جامعه را شامل نمی‌شود. اگر بین تمام جامعه به‌دنبال سلیقه محصولات فرهنگی بگردیم، نقاط خالی بسیاری وجود دارد. در هر محصولی که بررسی کنیم، یا ذائقه قلیلی از جامعه به‌صورت تعداد زیاد تولید می‌شود. یا آنچه ذائقه اکثریت است، محدود و در زمان محدود درحال تولید و ارائه است. این مورد را می‌توان در فیلم‌های سینمایی، محصولات نمایشی و حتی تولیدات فضای مجازی مشاهده کرد.
دلیل دوم، میزان دسترسی به محصولات است که در مناطق خاص، شرایط خاص و زمان‌های خاص فراهم می‌شود. این مورد را می‌توان در متمرکز شدن توزیع و ارائه محصولات در مناطق مرکزی و برخوردار دید. همچنین زمان‌بندی ارائه رویدادهای فرهنگی نیز گواه این امر است که نمایشگاه‌ها، جشنواره‌ها و اتفاقات، توزیع مناسبی ندارند و دسترسی به تمام آنها برای اقشار مختلف ساده نیست.
دلیل سوم، مسئله اقتصادی است که شاید کلیدی‌ترین مشکل باشد. خانواده‌ای که درگیر معیشت و روزمره خود شده باشد، قطعا از نخستین مواردی که در پی حذف آن بر خواهد آمد، موردی است که در زمان حال، اثر حذف را مشاهد نخواهد کرد. فرهنگ و محصولات فرهنگی، با حذف شدن، اثری فوری را در زندگی نشان نخواهند داد و بنابراین یکی از اولین مواردی هستند که با سختی در معیشت و مشکلات اقتصادی، از سبد خانوار حذف می‌شوند.
در چنین شرایطی، به نظر می‌رسد لازم است درمورد هر سه دلیل، راهکارهایی مناسب اتخاذ کنیم. تنوع در تولیدات فرهنگی، اعم از شمول انواع سلایق و تولیدات، ذائقه‌سازی و اجازه فعالیت به علاقه‌مندان مختلف در زمینه‌های مختلف، ایجاد تقویم فرهنگی، توزیع زمانی سالم و استفاده از ظرفیت‌های جغرافیایی و مردمی کشور، استفاده از نیروهای مردمی و توسعه چرخه اقتصاد فرهنگ، نه با ورود دولت که با همکاری با بخش خصوصی می‌تواند کمک کند مسیر ورود مجدد فرهنگ به سبد خانواده هموار شود.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.