آگاه: طبق قانون، مهلت پنج‌روزه شورای نگهبان هم دیروز پایان یافت اما این شورا می‌تواند زمان بررسی‌ها را پنج روز دیگر تمدید کند. براین اساس، هادی طحان نظیف، ظهر شنبه در گفت‌وگویی تلویزیونی با بیان اینکه جلسات شورای نگهبان به صورت فشرده و پی‌درپی ادامه دارد و بنابر قانون، امکان استفاده از مهلت پنج‌روزه دوم برای شورای نگهبان وجود دارد، گفت: تصور بنده این است که بخشی از مهلت پنج‌روزه دوم نیز برای بررسی صلاحیت‌ها استفاده شود. اما در کنار این ماجرا، روز گذشته دو نفر از چهره‌های ثبت‌نام‌کرده برای انتخابات ریاست‌جمهوری انصراف خود از این رقابت سیاسی را اعلام کردند، آن هم پیش از آنکه اسامی نهایی نامزدها اعلام شده باشد.
به گزارش آگاه، پیش از این سخنگوی جوان شورای نگهبان گفته بود: «اگر قرار باشد از مهلت پنج روزه دوم استفاده کنیم، تمام تلاش خود را خواهیم کرد که زودتر از موعد قانونی، اسامی اعلام شود تا نامزدها بتوانند از زمان تبلیغات استفاده کنند». به همین جهت احتمال می‌رود ظرف امروز و فردا اسامی نهایی ازسوی شورای نگهبان به وزارت کشور ارسال شود و مجری انتخابات هم اسامی را رسما اعلام کند. با انتشار اسامی کاندیداها، رسما فعالیت‌های انتخاباتی به مدت دو هفته کلید می‌خورد و در سه جلسه نیز مناظرات انتخاباتی به صورت زنده از صداوسیما پخش خواهد شد. مناظرات در انتخاب مردم نقش تاثیرگذاری را ایفا می‌کنند، به‌خصوص در مقطع کنونی که رهبر معظم انقلاب هم تاکید کرده‌اند نامزدها اخلاق انتخاباتی را رعایت کنند. براین اساس در تبلیغات انتخاباتی تحرکات و مواضع کاندیداها زیر ذره‌بین قرار می‌گیرد و مردم طبق شعارها و برنامه‌هایی که نامزدها ارائه می‌دهند تصمیم نهایی را اتخاذ می‌کنند، ضمن آنکه دوران«بگم، بگم‌ها» به آرشیو پیوسته و حنای این حرف‌ها دیگر برای توده مردم رنگی ندارد.
دونفر انصراف دادند
قرار است به‌زودی از فهرست نهایی کاندیداها رونمایی شود؛ ازاین‌رو داوطلبان شناخته‌شده که بر مبنای احساس تکلیف ردای داوطلبی را برتن کرده بودند در قالب اطلاعیه یا انتشار توئیت در صفحات شخصی خود از صحنه رقابت انصراف دادند. زنگ اول از سوی یک عضو کابینه به صدا درآمد. «داوود منظور» با انتشار متنی در فضای مجازی که با دعای «اللهم اهدنی فیمن هدیت و تولنی فیمن تولیت» آغاز شده، نوشت: «با عنایت به حضور گسترده نامزدهای جبهه انقلاب در انتخابات ریاست‌جمهوری و وجود گزینه‌های اصلح در جمع آنها، ضمن فراخوان مردم شریف ایران به مشارکت حداکثری، انصراف خود را از ادامه کاندیداتوری اعلام می‌کنم.» او قبل از این در توییت دیگر خبر داد بود: از پنج عضو کابینه که در انتخابات چهاردهم ثبت‌نام کرده‌اند، یک نفر باقی خواهد ماند.
او تنها داوطلبی نبود که دیروز انصراف داد، عصر روز گذشته «محمد رویانیان» یکی دیگر از داوطلبان انتخابات ریاست‌جمهوری هم با اشاره به انصراف خود از حضور در انتخابات، نوشت: «در این زمینه جلسه‌ای با محسن رضایی داشتیم و در آن جلسه تصمیم بر این شد که برای وحدت حداکثری جریان انقلاب و پرهیز از تعدد کاندیدا، از ادامه حضور در رقابت‌های انتخاباتی انصراف دهم.»
در دوره‌های گذشته هم این روند(انصراف‌ها) صورت می‌گرفت و تعدادی از شخصیت‌های سیاسی با انصراف یا سکوت یا حمایت خود از یک کاندیدا را اعلام می‌کردند. صرف فعل انصراف بیشتر در راستای اعلام تصمیم شورای نگهبان است. درست است خبری از مذاکرات و جلسات شورا به بیرون درز پیدا نمی‌کند اما همین‌که یک شنیده یا گمانه‌زنی رسانه‌ای مطرح شود یا داوطلبانی نظرات شخصی بعضی از اعضای شورا را دریافت کنند، تصمیم می‌گیرند انصراف دهند و دیگر بار سنگین احساس تکلیف را بر زمین می‌گذارند!
عده‌ای دیگر هم به دنبال وحدت و همگرایی در جریان سیاسی خود هستند. «محسن رضایی» در حساب کاربری خود در توییتر ضمن بیان این مطلب، نوشت: «قرار است به‌زودی کاندیداهای زیادی از جبهه انقلاب به جریان اجماع نیروهای انقلاب برای انتخابات ریاست‌جمهوری ملحق شوند که جزییات آن اعلام خواهد شد.» احتمال می‌رود در روزهای آینده باز اخباری مبنی بر کناره‌گیری یا انصراف داوطلبانی از صحنه انتخابات ۱۴۰۳ منتشر شود.
درست مثل قبل
همانگونه که نگاشته شد، این انصراف‌های دقیقه۹۰ در همین دو گروه باز تعریف می‌شود که البته وزن انصراف به‌دلیل عدم احراز صلاحیت سنگین‌تر از دلیل نخست است! برای بررسی بیشتر این امر مروری بر ادوار قبل داشته باشیم. در هر دو گروه از چهره‌های شاخص نام می‌بریم. کامران باقری لنکرانی ۱۱سال قبل (سال۹۲) در یازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کرد اما هنوز نتایج شورای نگهبان رسانه‌ای نشده بود که او در اطلاعیه‌ای خبر داد به نفع جلیلی کناره‌گیری می‌کند.
در ۱۴۰۰ و ۹۶، ۹۲ نیز برخی از نامزدها پس از حضور در میدان رقابت و شرکت در مناظرات تلویزیونی به نفع کاندیدای واحد و رأی‌آور(انصراف به نفع ائتلاف) کناره‌گیری کردند. در همین راستا می‌توان از سعید جلیلی، علیرضا زاکانی، محمدباقر قالیباف و محمدرضا عارف نام برد. این نکته نیز حائزاهمیت است که باید بین انصراف با استعفای داوطلب تفکیک قائل شد. انصراف به‌منزله کناره‌گیری از رقابت‌های انتخاباتی است، اما استعفا باید قبل از فرآیند ثبت‌نام‌ها صورت گیرد.
در ماده۳۷ این قانون می‌خوانیم: «کلیه افرادی که مسئولیت مستقیم در امر انتخابات ریاست جمهوری به صورت اجرا و یا نظارت دارند، در صورتی می‌توانند داوطلب شوند که قبل از ثبت‌نام از سمت خود استعفا نموده و در آن سمت شاغل نباشند.»
این ماده شامل مجموعه وزارت کشور، شورای نگهبان، مجریان، ناظران، استانداران، فرمانداران و بخشداران است که باید قبل از داوطلبی در انتخابات ریاست‌جمهوری از سمت خود استعفا دهند. تبصره۳ ماده۳۱ قانون انتخابات ریاست‌جمهوری نیز در این خصوص می‌گوید: «هیچ‌یک از اعضای هیات اجرایی مرکزی انتخابات نباید نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری شوند.» اعضای هیات اجرایی مرکزی شامل وزیر کشور، یکی از اعضای هیات‌رییسه مجلس شورای اسلامی با انتخاب مجلس، دادستان کل کشور، وزیر اطلاعات و تعداد هفت نفر از شخصیت‌های دینی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی به‌عنوان معتمدان مردمی هستند.