۱ بهمن ۱۴۰۳ - ۲۳:۱۱
کد خبر: ۱۰٬۲۸۷

تالیف در برابر ترجمه کتاب کودک در ایران

مجتبی مشهدی محمد ـ دبیر گروه فرهنگ

کتاب‌های کودک و نوجوان در ایران همواره از جایگاه ویژه‌ای در حوزه فرهنگ و ادبیات برخوردار بوده‌اند. این کتاب‌ها نه‌تنها ابزاری برای سرگرمی، بلکه به‌عنوان عاملی موثر در شکل‌دهی به شخصیت، خلاقیت و جهان‌بینی کودکان و نوجوانان شناخته می‌شوند. بااین‌حال، بررسی وضعیت این حوزه از نظر نسبت تالیف به ترجمه، نشان‌دهنده چالش‌ها و فرصت‌هایی است که نیازمند توجه جدی است.

آگاه: در سال‌های اخیر، بازار کتاب کودک و نوجوان در ایران شاهد رشد قابل‌توجهی بوده است. ناشران بسیاری در این حوزه فعال هستند و آثار متنوعی را به چاپ می‌رسانند اما یکی از مسائل مهم در این زمینه، نسبت کتاب‌های تالیفی به کتاب‌های ترجمه‌ای است. آمارها نشان می‌دهند سهم کتاب‌های ترجمه‌ای در این حوزه به مراتب بیشتر از کتاب‌های تالیفی است. این موضوع دلایل متعددی دارد: از یک‌سو، ترجمه کتاب‌های خارجی به‌دلیل وجود منابع غنی و متنوع در کشورهای دیگر، به‌ویژه در حوزه ادبیات کودک و نوجوان، برای ناشران ایرانی جذاب‌تر است. کتاب‌هایی که در کشورهای دیگر چاپ می‌شوند، اغلب با تصویرگری‌های جذاب، داستان‌های خلاقانه و مفاهیم جهانی همراه هستند و به‌راحتی می‌توانند توجه مخاطبان ایرانی را جلب کنند. از سوی دیگر، هزینه تولید کتاب‌های ترجمه‌ای معمولا کمتر از کتاب‌های تالیفی است، چراکه به‌دلیل نبود قانون کپی‌رایت در ایران، نویسنده و تصویرگر خارجی به دستمزد مستقیم از ناشر ایرانی نیازی ندارند.
بااین‌حال، این وضعیت باعث شده است که سهم کتاب‌های تالیفی در مقایسه با کتاب‌های ترجمه‌ای کاهش یابد. اگرچه نویسندگان و تصویرگران ایرانی توانمندی‌های بالایی دارند، گاهی به‌دلیل محدودیت‌های مالی، حمایت ناکافی و نبود زیرساخت‌های مناسب، تولید آثار تالیفی با چالش‌هایی مواجه می‌شود. همچنین، برخی ناشران ترجیح می‌دهند به جای سرمایه‌گذاری روی نویسندگان داخلی، به سراغ آثار خارجی بروند که از پیش موفقیتشان در بازارهای جهانی اثبات شده است.
باوجوداین، نمی‌توان از تلاش‌های ارزشمند نویسندگان و ناشران ایرانی در حوزه تالیف کتاب کودک و نوجوان چشم‌پوشی کرد. در سال‌های اخیر، شاهد انتشار آثار تالیفی باکیفیت بوده‌ایم که توانسته‌اند هم از نظر محتوا و هم از نظر تصویرگری با استانداردهای جهانی رقابت کنند. این آثار نه‌تنها به فرهنگ و هویت ایرانی توجه دارند، بلکه مفاهیم جهانی را نیز در قالب داستان‌هایی جذاب به کودکان و نوجوانان منتقل می‌کنند.
برای بهبود وضعیت کتاب‌های تالیفی در ایران، نیازمند حمایت بیشتر از نویسندگان و تصویرگران داخلی هستیم. ایجاد فرصت‌های آموزشی، برگزاری کارگاه‌های تخصصی و ارائه تسهیلات مالی به ناشران می‌تواند به افزایش تولید آثار تالیفی کمک کند. همچنین، توجه به نیازهای مخاطبان و ایجاد تعادل بین کتاب‌های تالیفی و ترجمه‌ای می‌تواند به رشد متوازن این حوزه منجر شود. در نهایت، کتاب‌های کودک و نوجوان در ایران، چه تالیفی و چه ترجمه‌ای، نقش مهمی در پرورش نسل آینده دارند اما برای حفظ هویت فرهنگی و تقویت خلاقیت داخلی، باید به کتاب‌های تالیفی توجه بیشتری شود تا کودکان و نوجوانان ایرانی بتوانند علاوه بر آشنایی با فرهنگ‌های دیگر، با ارزش‌ها و داستان‌های سرزمین خود نیز ارتباط عمیق‌تری برقرار کنند. باید توجه داشت که ناشران خوشنام و درجه‌یکی در کشور وجود دارند که در حوزه ادبیات کودک و نوجوان فعالیت می‌کنند و از گذشته تا امروز کتب بسیاری به مخاطبان ارائه کرده‌اند. لازم است علاوه‌بر پشتیبانی‌های مادی، تبلیغات مناسب و حمایت‌های معنوی، به فکر بازارهای بین‌المللی نیز باشیم تا بتوانیم در این حوزه و به‌طورکلی حوزه نشر، شاهد توسعه و پیشرفت صنعت خلاق و اندیشه‌ای کتاب کشور باشیم.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.