۳ اردیبهشت ۱۴۰۴ - ۰۹:۴۷
کد خبر: ۱۲٬۳۷۲

ایران چقدر به انرژی پاک نزدیک است؟

نجات زمین با نیروی خورشید

از برقی شدن موتورسیکلت تا توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر

ایران با برخورداری از بیش از ۳۰۰ روز آفتابی در سال و ظرفیت‌های بادی گسترده، یکی از غنی‌ترین کشورهای جهان در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر محسوب می‌شود. بااین‌حال، آمارها نشان می‌دهد هنوز بیش از ۹۰ درصد سبد انرژی کشور متکی به سوخت‌های فسیلی است؛ عاملی که ایران را در رده ۱۰ کشور نخست منتشرکننده گازهای گلخانه‌ای قرار داده است. دولت چهاردهم با شعار «گذار از اقتصاد کربنی»، توسعه نیروگاه‌های خورشیدی و بادی را در اولویت قرار داده و سازمان محیط‌زیست نیز با تسهیل فرآیند صدور مجوزها، تلاش می‌کند این مسیر را شتاب بخشد. اما پرسش اینجاست: آیا این اقدامات برای جبران دهه‌ها بی‌توجهی به محیط‌زیست کافی است؟

نجات زمین با نیروی خورشید

آگاه: سبد سوختی کشور سهم ناچیزی از انرژی‌های تجدیدپذیر دارد، اما توسعه آن در برنامه هفتم پیشرفت دیده شده است. چندی پیش معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست به خبرنگار ایرنا گفته بود: یکی از موضوعات مورد توجه سازمان حفاظت محیط‌زیست، رفتن به سمت توسعه انرژی‌های پاک از جمله انرژی‌های تجدیدپذیر است که قطعا می‌تواند در کاهش آلودگی‌ها بسیار موثر باشد.
شینا انصاری افزود: اگر بتوانیم در این زمینه توسعه قابل‌توجهی داشته باشیم، حتی فراتر از آن چیزی که در برنامه هفتم پیشرفت قید شده، به‌طورقطع گام مهمی در تامین انرژی، ازبین‌رفتن ناترازی‌ها و کاهش آلودگی هوا خواهد بود. آنچه که در قالب برنامه هفتم پیشرفت پیش‌بینی‌شده تولید ۱۲ هزار مگاوات انرژی تجدیدپذیر تا پایان برنامه است. اما باتوجه‌به میزان ناترازی‌ها وزارت نیرو قول داده تا ۳۰ هزار مگاوات تولید داشته باشد که باتوجه‌به ظرفیتی که در این زمینه در کشور وجود دارد، بتوانیم با عزمی جدی در این حوزه حرکت کنیم، موفق خواهیم بود.
وی اظهار کرد: در بیشتر مناطق کشور بیش از ۳۰۰ روز آفتابی داریم که زمینه خوبی برای راه‌اندازی نیروگاه‌های خورشیدی است، همچنین پتانسیل انرژی‌های بادی و سایر انرژی‌های تجدیدپذیر هم به‌وفور در کشور وجود دارد که می‌شود از این ظرفیت برای کاهش اتکا به سوخت‌های فسیلی استفاده کرد. با این روند می‌توانیم حداقل وابستگی خود به سوخت‌های فسیلی را در روزهای سرد سال به‌ویژه زمانی که با مشکل آلودگی هوا و پدیده وارونگی دما مواجه هستیم، کاهش دهیم. همچنین می‌توان با استفاده از نیروگاه‌های تجدیدپذیر مشکل ناترازی انرژی را تا حد زیادی مدیریت کرد، هم اینکه باعث کاهش ردپای کربن شویم و کم شدن احتراق سوخت‌های فسیلی و به تبع آن کاهش آلودگی هوا و انتشار گازهای گلخانه‌ای را داشته باشیم.
در این راستا رییس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست، در گفت‌وگو با خبرنگار محیط‌زیست ایرنا گفت: یکی از مهم‌ترین عوامل در بحث آلودگی هوا، انتشار آلاینده‌ها و تغییرات اقلیم است که انتشار گازهای گلخانه‌ای را به همراه دارد، این عوامل به تولید و مصرف انرژی بر می‌گردد، از طرف دیگر نیروگاه‌ها هم با مصرف سوخت‌های فسیلی یکی دیگر از عوامل اصلی انتشار آلاینده‌ها و گازهای گلخانه‌ای هستند.
احمد طاهری افزود: در محدوده داخل شهرها هم ناوگان متحرک و حمل‌ونقل عمومی که عمدتا فرسوده‌اند نیز آلایندگی زیادی تولید می‌کنند، چون سوخت آنها فسیلی است و آلودگی زیادی به همراه دارد، بخش‌های خانگی و تجاری هم در کنار این عوامل به انتشار گازهای گلخانه‌ای دامن می‌زنند.
وی در پاسخ به اینکه ایران پتانسیل بالایی برای تولید انرژی‌های تجدیدپذیر دارد، اما چرا در این زمینه موفق نبوده است، گفت: ایران کشوری با پتانسیل بالا برای انرژی‌های تجدیدپذیر است، اما در سال‌های گذشته اقدامات قابل‌ملاحظه‌ای را در این زمینه انجام نشده است. ازاین‌رو همواره سوخت غالب در کشور سوخت‌های فسیلی است که آلودگی‌های زیادی به همراه دارد.
وی ادامه داد: اکنون سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در سبد سوختی کشور بسیار ناچیز است. متاسفانه به علت ارزان‌بودن سوخت‌های فسیلی و منابع خدادادی فراوان در کشور، به انرژی‌های تجدیدپذیر توجه کمتری شده و عمده انرژی کشور از سبد سوخت‌های فسیلی تامین شده است. در سال‌های گذشته نیز همواره تلاش شد که بحث ناترازی انرژی با تولید بیشتر جبران شود که همین مسئله سبب افزایش هر ساله مصرف سوخت‌های فسیلی نسبت به سال قبل آن در کشور شده است.
طاهری افزود: این افزایش مصرف سالانه از ناوگان حمل‌ونقل عمومی گرفته تا بخش خانگی، تجاری و نیروگاهی مشهود است که موجب شده انتشار آلاینده‌ها و گازهای گلخانه‌ای در محدوده کشور افزایش یابد.
وی اظهار کرد: البته در دولت چهاردهم نگاه به موضوع تولید انرژی نگاه متفاوتی است، خوشبختانه اکنون کشور به سمت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر رفته است، در قانون برنامه هفتم به موضوع انرژی‌های تجدیدپذیر به صورت جدی پرداخته شده، به‌طوری‌که ظرفیت ۱۲ هزار مگاواتی در طول اجرای این برنامه در نظر گرفته شده که می‌تواند بخش قابل‌ملاحظه‌ای از ناترازی انرژی را برطرف کند و همزمان موجب کاهش و اثرات انتشار گازهای گلخانه‌ای بر محیط‌زیست شود.
رییس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست، گفت: سازمان حفاظت محیط‌زیست هم به عنوان حافظ محیط‌زیست در کشور حمایت همیشگی خود را از توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور داشته است، مطابق بند- ت- ماده ۲۲ قانون برنامه هفتم پیشرفت، سازمان محیط‌زیست موظف شد برنامه ملی مدیریت تغییر اقلیم کشور را تهیه کند که یکی از محورهای اصلی این برنامه در خصوص انرژی‌های تجدیدپذیر است. در آن هم به کاهش مصرف و هم افزایش بهره‌وری تاکید شده تا بتوانیم به کاهش ناترازی کشور 
کمک کنیم.
وی افزود: همچنین در سازمان محیط‌زیست به عنوان مرجع ملی صندوق اقلیم سبز تلاش کردیم که بتوانیم حمایت‌های بین‌المللی را در راستای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر برای کشور جذب کنیم، در صندوق ملی محیط‌زیست هم یکی از مواردی که در سال‌های گذشته مورد توجه و حمایت قرار گرفت بحث انرژی‌های تجدیدپذیر بوده است.

مجوز ۱۱ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر
طاهری درباره اقدامات و حمایت‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست در راستای توسعه نیروگاه‌های خورشیدی گفت: سازمان در خصوص صدور مجوزهای نیروگاه‌های خورشیدی تغییراتی در ضوابط انجام داده است تا مجوزها در کمترین زمان صادر شود، با این وجود اکنون تقریبا موردی برای تاسیس نیروگاه خورشیدی وجود ندارد که در زمینه صدور مجوز با سازمان محیط‌زیست چالشی داشته باشد. وی ادامه داد: سازمان حفاظت محیط‌زیست از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا آخر سال ۱۴۰۳ مجوز ۱۱ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر صادر کرده است، البته در راستای آسان‌تر و سریع‌تر شدن صدور مجوز برای ایجاد نیروگاه‎‌ها، یک سری وظایف به استان‌ها تفویض اختیار شده و شرایط استقرار نیروگاه‌ها برای اخذ مجوز راحت‌تر شده است.
طاهری با اشاره به تغییرات ایجاد شده در ضوابط استقرار نیروگاه‌های تجدیدپذیر گفت: به‌عنوان‌مثال نیروگاه زیر ۱۰۰ مگاوات نیازی به تهیه گزارش‌های ارزیابی ندارد که این اختیار را به دفاتر محیط‌زیست در استان‌ها تفویض کردیم تا سرعت صدور مجوز بالاتر برود. از طرفی هم رده استقرار این نیروگاه‌ها را به واحدهای خدماتی تغییر دادیم تا مجوز تسهیل شود. بر این اساس در جلساتی که با وزارت نیرو داشتیم اذعان شد که اکنون معضلی در زمینه مجوزهای زیست‌محیطی برای نیروگاه‌های تجدیدپذیر وجود ندارد.

برقی شدن موتورسیکلت‌های کار
رییس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست، در ادامه به نقش خودروها و موتورسیکلت‌های فرسوده در آلودگی هوا اشاره کرد و افزود: منابع متحرک یکی از اصلی‌ترین عوامل انتشار گازهای گلخانه‌ای در کلان‌شهرها به‌ویژه تهران هستند، از آنجا هم که بخش زیادی از این منابع فرسوده و از رده‌خارج هستند، اقداماتی برای نوسازی آنها انجام شده است. طاهری با اشاره به اینکه برقی‌کردن خودروها و موتورسیکلت‌ها یکی از این اقدامات است گفت: سال گذشته تقریبا هر دو یا سه هفته کارگروه ملی آلودگی هوا برگزار شد، یکی از محورهای اصلی آن بحث برقی‌سازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی و موتورسیکلت‌ها است. در این راستا برنامه‌ای کفه برای استفاده از عوارض اسقاط ذیل آیین‌نامه اجرایی ماده ۱۰ قانون ساماندهی صنعت خودرو لحاظ کردیم این بود که توسعه خودروی برقی به‌ویژه در کلان‌شهرها اتفاق بیفتد. وی ادامه داد: در جلسه کارگروه کاهش آلودگی هوا که ۲۷ فروردین‌ماه با حضور معاون اجرایی رییس‌جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست در نهاد ریاست‌جمهوری برگزار شد، تصویب شد که ارزیابی و اعلام نتایج طرح پایلوت برقی‌سازی موتورسیکلت‌های کار در شهر تهران به‌ویژه موتورسیکلت‌های شرکت پست در مدت دو هفته بعد از برگزاری جلسه انجام و به کارگروه
 اعلام شود.
طاهری افزود: یعنی مقرر شد تمام موتورسیکلت‌هایی که در بازار، اسنپ و پیک کار می‌کنند برقی شوند که شرکت ملی پخش و پالایش به نمایندگی از وزارت نفت اعلام آمادگی کرد که در این زمینه همکاری کند، همچنین استانداری تهران موظف شد که در مدت دو۲ هفته بعد از تصویب (تاریخ ۲۷ فروردین) این موضوع را به صورت پایلوت در شهر تهران پیگیری و موانع اجرایی شدن آن را استخراج و در کارگروه ملی مطرح کند تا بتوانیم این طرح را به طور کامل اجرا کنیم. تلاش می‌کنیم در کمترین زمان موتورسیکلت‌های را با موتورسیکلت‌های برقی جایگزین کنیم، همچنین پیشنهاد ۶ هزار تاکسی برقی را برای تهران مطرح کردیم که مورد موافقت قرار گرفت.

کاهش سوخت مازوت در نیروگاه‌ها
وی تاکید کرد: اجرای این طرح‌ها علاوه بر اینکه در زمینه آلودگی هوا و انتشار گازهای گلخانه‌ای تاثیر قابل‌ملاحظه‌ای دارد، می‌تواند در زمینه کاهش ناترازی هم نقش بسزایی داشته باشد. محاسباتی که در این زمینه انجام شده این است که ما حتی اگر انرژی که برای تولید برق این ناوگان مصرف می‌شود را هم در نظر بگیریم، باز باتوجه‌به فرسودگی بخش عمده‌ای از ناوگان حمل‌ونقل می‌توانیم بهره‌وری را افزایش و مصرف سوخت را به صورت کلی 
کاهش دهیم.
طاهری درباره مازوت‌سوزی نیروگاه‌ها گفت: یکی از مواردی که امسال دنبال می‌کنیم بحث توزیع سوخت پاک در کشور است که با همکاری وزارت نفت و وزارت نیرو در حال پیگیری هستیم، اولویت‌های ما بر اساس قانون مواردی است که بتوانیم حداکثر مصرف گازوئیل و بنزین یورو چهار را داشته باشیم تا مصرف مازوت در نیروگاه‌ها به حداقل برسد امیدواریم با افزایش نیروگاه‌های تجدیدپذیر نیاز ما به مصرف سوخت‌های مایع برای تولید برق در کشور 
کاهش یابد.
 

فاصله زیاد ایران در مقایسه با دیگر کشور

بیشتر از ۵۰ درصد ظرفیت نیروگاههای برق در آلمان تجدیدپذیر هستند و قرار است این ظرفیت تا سال ۲۰۳۰ به ۶۵ درصد برسد. نیز هم اکنون ۳۰ درصد ظرفیت نیروگاهی‌اش متعلق به انرژی‌های پاک است و قصد دارد تا ۲۵ سال دیگر یعنی سال ۲۰۵۰ این ظرفیت را به ۱۰۰ درصد برساند. کشور شیلی هم اعلام کرده تا ۲۰۵۰ ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیرش را به ۷۰ درصد می‌رساند. درمان کشورهای همسایه ایران ترکیه شرایط بهتری دارد و هم اکنون ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیرش ۱۷ درصد است. عربستان و امارات هم در حال حاضر به ترتیب ۱۵ و ۱۰ درصد ظرفیت نیروگاهی‌شان را به انرژی‌های تجدیدپذیر اختصاص داده‌اند. ایران اما با وجود بهره‌مندی از شرایط جغرافیایی مناسب برای بهره‌گیری از انرژی خورشیدی، در حال حاضر تنها حدود یک درصد از ظرفیت نیروگاه‌هایش به انرژی تجدیدپذیر اختصاص داده شده است.

۱۳۱۷ مگاوات
برق تولیدشده ایران از منابع تجدیدپذیر، در مهرماه ۱۴۰۲

۵۶میلیون مترمکعب
کاهش استفاده از سوخت فسیلی در مهرماه ۱۴۰۳

۴۶ میلیون لیتر
کاهش استفاده از آب در مهرماه ۱۴۰۳

۱۶ هزار تن
کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در مهرماه ۱۴۰۳

۵۱۰گیگاوات
ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر جهانی در سال ۲۰۲۳

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.