آگاه: مجدالدین معلمی، نویسنده و مدیر بنیاد کتاب رویش از تابستان سال گذشته مدیریت عامل انتشارات امیرکبیر را بر عهده دارد. از رویدادهای مهمی که طی این یک سال در نشر امیرکبیر رقم خورده است، انتقال آثار نادر ابراهیمی از نشر روزبهان به انتشارات امیرکبیر یا زنده کردن دوباره زیرمجموعه‌های این نشر از جمله «شکوفه کودکان امیرکبیر» است. علاوه‌برآن، تغییرات بسیار دیگری که در گفت‌وگوی ما با مدیرعامل انتشارات امیرکبیر می‌خوانید.
در سه روز اول، فروش و مخاطب سال گذشته را رد کردیم
مدیرعامل انتشارات امیرکبیر درباره تجربه حضور این نشر در نمایشگاه کتاب سی و ششم تا روز ششم آن به «آگاه» گفت: امیرکبیر از بزرگ‌ترین، قدیمی‌ترین و خوشنام‌ترین انتشارات کشور بوده و ان‌شاء الله خواهد بود. ۷۵ سال سابقه نشر و پابرجا بودنش حتما دلیل محکمی دارد، آن هم کتاب‌های خوبی است که این نشر از قدیم داشته، دارد و خواهد داشت. نشرهای بزرگ دیگری هم بوده‌اند که در همین نمایشگاه هم حضور داشتند، اما به دلیل نوزایی نداشتن و نپیوستن به فضای جدید از بین رفته‌اند. امیرکبیر همچنان بعد از سال‌ها در این عرصه رخ می‌نماید و به عنوان یک نشر معتبر در فضا هست و به خاطر همین است که توانسته خودش را با فضای جدید وفق بدهد، کتاب‌های جدید خودش را ارائه کند و کتاب‌های قدیمی را تجدید چاپ کند. البته طبیعی است هر نشری در برهه‌های مختلف، قوت‌وضعف‌هایی دارد. در بعضی سال‌ها ما هم‌اندازه اعتبار امیرکبیر نبودیم و حضور پرثمری در نمایشگاه کتاب نداشتیم؛ بالاخره این پیرمرد ۷۵ ساله ممکن است در برهه‌هایی نشسته باشد یا استراحتی کرده باشد، اما دوباره قد علم کرده. الان می‌شود گفت که نشر ما، نشر سرپایی است. ما حالا با ۶۰۰ کتاب بزرگسال و ۲۰۰ کتاب کودک در نمایشگاه حاضریم. از استقبال مخاطبان بسیار راضی هستیم و همین نشان می‌دهد که مسیرمان، مسیر درستی است، کتاب‌ها، کتاب‌های مقبول است و به‌شدت به آینده امیرکبیر امیدواریم. همین‌طور امیدواریم که بتوانیم با کتاب‌های جدید چه تالیف و چه ترجمه، دوباره نشر یک کشور باشیم و هم در واقعیت و هم در اسم‌ورسم، به‌قدر امیرکبیر در بازار نشر حضور داشته باشیم.
معلمی ادامه داد: امسال ما ۱۰۰کتاب جدید به نمایشگاه عرضه کردیم، منهای حوزه کودک. تمرکز اصلی ما بر حوزه ادبیات است، درواقع آثار پرفروش و پرمخاطب ادبی و تاریخی. ما در حوزه تاریخ حرف برای گفتن داریم و کتاب‌های خوبی امسال به‌خصوص در حوزه ایران‌پژوهی برای علاقه‌مندان از ایران باستان تا ایران جدید داشتیم.
مجدالدین معلمی درباره میزان استقبال از آثار عرضه شده در نشر امیرکبیر گفت: «سه روز اول نمایشگاه سی و ششم کتاب تهران به‌اندازه کل نمایشگاه سال گذشته مخاطب داشتیم و فروش کل نمایشگاه سال گذشته را در سه روز اول ثبت کردیم. در واقع هم سه روز اول، فروش سال قبل را رد کردیم و هم در چهار روز از تعداد مخاطب سال پیش گذر کردیم. از طرفی، مخاطبان مجازی و مخاطبان حضوری ما تا الان تقریبا همپا بودند، یعنی هرقدر در فروش مجازی پیش رفتیم، در فضای حضوری هم همان را تجربه کردیم. احتمالا در روزهای آخر، فروش مجازی ما رشد صعودی خواهد داشت؛ به دلیل اینکه بسیاری از مردم فروش مجازی را برای روزهای آخر می‌گذارند. ان‌شالله در فروش مجازی هم موفق خواهیم بود.»
پیوستن آثار نادر ابراهیمی به نشر امیرکبیر
معلمی درباره خرید امتیاز انتشار آثار نادر ابراهیمی گفت: امسال یکی از اتفاقات خوبی که شاهدش بودیم و امیرکبیر به آن می‌بالد، اضافه شدن ۴۰ کتاب از مرحوم نادر ابراهیمی است. قلم جادویی ابراهیمی باوجوداینکه سال‌هاست که فوت کرده است، همچنان پرطرفدار است و حالا پرفروش‌ترین و پرمخاطب‌ترین کتاب انتشارات امیرکبیر، «یک عاشقانه آرام» زنده‌یاد نادر ابراهیمی است.
معلمی در پاسخ به اینکه فرآیند انتشار آثار نادر ابراهیمی و انتقال آن به انتشارات امیرکبیر چطور شکل گرفت، پاسخ داد: «ما در فضای نشر به دنبال گزینه‌ای می‌گشتیم که هم‌وزن بااعتبار انتشارات امیرکبیر باشد و بشود با آن روبه‌جلو حرکت کرد. وقتی اطلاع پیدا کردم که نشر روزبهان بنای واگذاری آثار مرحوم ابراهیمی را دارد با کمال شوق و رغبت و با مثبت‌اندیشی نسبت به این اتفاق، اقدام کردیم. شاید حتی هزینه زیادی هم برای ما داشت، ولی به‌شدت به آن می‌بالم و فکر می‌کنم تصمیم درستی گرفته‌ایم. از سویی، برای قلم و آثار نادر ابراهیمی هم اتفاق مثبتی است؛ حالا دوباره می‌بینیم این آثار مخاطبان جدیدی پیدا کرده و هم برای ما که توانستیم از ظرفیت این قلم جادویی استفاده کنیم و بقیه آثارمان را هم به واسطه او به مردم معرفی کنیم و دعوت کنیم از مردم برای اینکه بیایند و نشر سرپا و بانشاط امیرکبیر را ببینند.»
او درباره آثار پرمخاطب دیگر نشر امیرکبیر در نمایشگاه کتاب، ادامه داد: «می‌دانید که اگر کتابی بخواهد با آثار قدیمی امیرکبیر رقابت کند، باید خیلی کتاب ویژه‌ای باشد. الان پنج اثر از کتاب‌های زنده‌یاد نادر ابراهیمی در شمار ۲۰ کتاب پرمخاطب ما قرار دارند که نشان از ظرفیت و قدرت قلم این مرد ماندگار تاریخ‌ادبیات ایران دارد. سایر کتاب‌های پرمخاطب ما در حوزه ادبیات است؛ آثاری مانند «پیرمرد و دریا» همینگوی، «بیگانه» آلبر کامو، «کمدی الهی» دانته، آثار داستایوفسکی یا «صدسال تنهایی» مارکز. در ادبیات فارسی نیز هرگز نمی‌شود از «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» مهدی آذریزدی گذشت. این کتاب هنوز جزو پرمخاطب‌های ماست. آنچه برشمردم از پرمخاطب‌ترین آثار نمایشگاه جاری بود.»
تقویت زیرمجموعه‌های «شکوفه»، «سیمرغ» و «کتاب جیبی»
مدیرعامل انتشارات امیرکبیر درباره برنامه‌ها و ایده‌های این نشر برای آینده می‌گوید: «یکی از کارهایی که در دست اقدام است، اینکه از سال آینده انشاءالله زیرمجموعه‌های نشر امیرکبیر را تقویت خواهیم کرد. ما نشر زیرمجموعه «سیمرغ» را دوباره راه‌اندازی خواهیم کرد. سال آینده احتمالا تا شهریورماه، نزدیک به ۲۵ کتاب تازه در سیمرغ خواهیم داشت. همچنین، «کتاب جیبی» را با همان آرم و نشان معروف کله اسبی به میدان خواهیم برد. زیرمجموعه «شکوفه» نیز که امسال شروع کرد انشاءالله تولید مجددش را کلید خواهیم زد. می‌خواهیم مجموعه‌های این نشر در کنار هم برای ما مثل تیم ملی باشد و بهترین قسم کارها را در امیرکبیر چاپ کنیم.»
جبران جاماندگی از عرصه ترجمه
معلمی در پاسخ به اینکه برای نویسندگان نوقلم و نیز عرصه ترجمه چه برنامه‌ای دارید، گفت: «یکی از جاماندگی‌های ما ترجمه آثار جدید و دروازه‌بانی ترجمه است. ما در این حوزه سال‌های زیادی است که از بازار جا مانده‌ایم و نتوانستیم درخور نام امیرکبیر کتاب‌های جدیدی را در حوزه ترجمه ادبیات کلاسیک و ادبیات نوین ارائه کنیم. قطعا امسال در این حوزه سرمایه‌گذاری خواهیم کرد. دومین حوزه‌ای که انشاءالله سال بعد حتما به آن اهتمام داریم، بالا بردن کیفیت چاپ آثار است. من معتقدم که زیبایی، ضخامت و طراحی نوین مخاطب را جذب می‌کند و او از دست‌گرفتن کتاب لذت می‌برد. حتما باید در این حوزه سرمایه‌گذاری تازه‌ای بکنیم و انشاءالله این موضوع بخشی از برنامه‌های جدی ماست.»
او ادامه داد: «موضوع بعدی این است که با تقویت زیرمجموعه‌ها بتوانیم نسل جدیدی از نویسنده‌ها را در نشر امیرکبیر جمع کنیم و کتاب‌های آنها را چاپ و منتشر کنیم. برترین‌های این آثار را رشد و ارتقا بدهیم و نسل جدیدی از نویسنده‌ها را به کتاب‌های امیرکبیر اضافه کنیم.»
پرواز سیمرغ در عرصه جستار و روایت
معلمی همچنین درباره فعالیت‌های زیرمجموعه‌های این نشر افزود: «نشر «سیمرغ» ما می‌خواهد در حوزه روایت و جستار بایستد. ما در این حوزه ورود نداشتیم، کتاب‌های کم و معدودی داشتیم. نشر «سیمرغ» امیرکبیر سال‌هاست که فعالیت نداشته، شاید بیش از ۱۵ سال است که موتورش خاموش بود. ما برای اینکه بتوانیم در حوزه روایت و جستار و بخشی از تاریخ شفاهی اقدام کنیم نیاز به یک برند تازه داشتیم که الحمدالله با اضافه شدن سیمرغ به ما، این خلأ رفع می‌شود. «کتاب جیبی» هم از ابتدای کار که تاسیس شد، برای انتشار کتاب‌های کاربردی، کتاب‌های زندگی یا کتاب‌های دم دست و آثاری که افراد بتوانند در فرصت‌های کوتاه مطالعه کنند، ایجاد شده بود. همان سیاست درباره این زیرمجموعه دوباره پیگیری می‌شود. کتاب‌های جیبی برای افرادی که کم‌حوصله‌تر هستند نسبت به رمان‌خوان‌های حرفه‌ای و قشر و نسل متفاوت کتاب‌خوان خواهد بود.»
مضمون اصلی نمایشگاه کتاب، خانواده است
مجدالدین معلمی درباره برخی انتقادها به نمایشگاه کتاب می‌گوید: «نمایشگاه کتاب بزرگ‌ترین آوردگاه فرهنگی کشور ماست. اگر ما دو رویداد بزرگ فرهنگی در کشور داشته باشیم و یکی جشنواره فیلم فجر باشد، یکی حتما نمایشگاه کتاب تهران است. من متاسفم از اینکه قدر این موقعیت و رویداد بزرگ فرهنگی که می‌تواند همه فضای اجتماعی را درگیر کند، در کشاکش این اختلافات مسئولان و غرفه‌داران و انتشارات و اینها گاهی دچار خدشه می‌شود و برخی قدر این موقعیتی که مردم با عشق و علاقه و سختی از گوشه‌کنار تهران و حتی شهرستان‌ها در آن شرکت می‌کنند را نمی‌دانند. برخی می‌آیند که در این فضا نفس بگیرند شاید کتابی هم نخرند، اما همین‌که خودشان را یک اهل کتاب و علاقه‌مند به کتاب بدانند برایشان کافی است.» معلمی ادامه داد: «قدر این رویداد به تناسب آن دانسته نمی‌شود. نمایشگاه کتاب فرصتی است که همه علاقه‌مندان کتاب را می‌تواند در خودش جمع کند. به هر رویداد فرهنگی می‌شود نقد وارد کرد و نقاط ضعفش را دید، اما نمایشگاه کتاب یک نماد است؛ نماد برج آزادی در تهران را در نظر بگیرید، تمثیلی از نمایشگاه کتاب برای حوزه فرهنگ ماست. برخی جشنواره‌های خارجی را می‌بینند و می‌خواهند نمایشگاه کتاب تهران را به سمت آنها سوق دهند، مثلا آن را به رویدادی تبدیل کنند که فقط جای اهالی قلم و نویسنده‌ها باشد، اگر می‌خواهید رویداد جدیدی ایجاد کنید، ۳۶۰ روز باقی‌مانده سال فرصت است برای برگزاری رویدادهای دیگر در حوزه کتاب. نباید یک پدیده فرهنگی بزرگی مانند نمایشگاه کتاب را تخریب کرد. بنابراین به نظر من، اصل ماجرا را درک نکرده‌اند که ماهیت نمایشگاه کتاب، از نوع عمومی، اجتماعی، فرهنگی و به نظرم محور اصلی آن، خانوادگی بودن نمایشگاه است.» معلمی در پایان گفت: «من فضای نمایشگاه را مثبت دیدم، رویکرد مخاطبان مثبت است و فکر می‌کنم اگر شما کتاب خوب چاپ کنید، کتاب جذاب داشته باشید، به لحاظ کتاب‌سازی حرفه‌ای رفتار کنید، در حوزه ترجمه با مترجمان خوب رفتار کنید، مخاطب هم واکنش مثبت نشان می‌دهد و اگر این رفتار تداوم داشته باشد، حتما اعتبار برند افزایش
پیدا می‌کند.»
نظر شما