آگاه: در تاریخ ۱۰ خرداد ۱۴۰۴ (۳۱ می ۲۰۲۴)، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در گزارش ماهانه خود به شورای حکام، بار دیگر نگرانی‌هایی درباره برنامه هسته‌ای ایران مطرح کرد. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارشی محرمانه که در اختیار کشورهای عضو قرار گرفت، اعلام کرد که ایران ذخایر اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصدی خود را از ۲۷۴.۸ کیلوگرم در اوایل فوریه به ۴۰۸.۶ کیلوگرم افزایش داده است که افزایشی حدود ۵۰ درصدی را نشان می‌دهد. همچنین برخی رسانه‌های غربی در خبری به نقل از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مدعی شدند که ایران تولید اورانیوم ۶۰ درصدی خود را تسریع کرده است.
خبرگزاری فرانسه در خبری با ادعای اطلاع از گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در خصوص برنامه هسته‌ای ایران مدعی شد که جمهوری اسلامی ایران تولید اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصد خود را تسریع کرده است و میزان همکاری ایران نسبت به این سطح نیست. همچنین خبرگزاری رویترز در گزارشی مدعی شد که طبق گزارش آژانس ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران از زمان آخرین گزارش (اسفند ۱۴۰۳)، ۹۵۳.۲ کیلوگرم افزایش یافته و به ۹۲۴۷.۶ کیلوگرم رسیده است. طبق این گزارش ادعایی رافائل گروسی، مدیرکل آژانس درخواست فوری خود را از ایران برای همکاری کامل و مؤثر با آژانس تکرار می‌کند. رویترز همچنین ادعا می‌کند که تا تاریخ ۱۷ مه ایران ۴۰۸.۶ کیلوگرم اورانیوم با غنای تا ۶۰ درصد ذخیره کرده که ۱۳۳.۸ کیلوگرم نسبت به آخرین گزارش آژانس در ماه فوریه افزایش داشته است و ایران از وجود مواد هسته‌ای و فعالیت‌های مرتبط در سه سایت (تورقوزآباد، ورامین و مریوان) خبر نداده است.
واکنش قاطع سازمان انرژی اتمی ایران
محمد اسلامی، معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان انرژی اتمی ایران در واکنشی سریع و صریح ادعاهای گروسی را بی‌پایه‌واساس و متاثر از فشارهای سیاسی کشورهای ثالث به‌ویژه رژیم صهیونیستی و جریان‌های ضدانقلاب دانست.
وی تاکید کرد: تمام فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران به طور کامل در چارچوب تعهدات پادمانی معاهده NPT و تحت نظارت مستقیم و مستمر بازرسان آژانس انجام می‌شود. آژانس به‌صورت آنلاین و حضوری بر تمامی مراحل فعالیت‌های ما نظارت دارد و مدارک این نظارت‌ها مستند است. ایران همواره بزرگ‌ترین پنجره شفافیت هسته‌ای را به روی آژانس گشوده است. اسلامی با اشاره به سابقه طولانی جوسازی علیه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران افزود: متاسفانه مدیرکل آژانس تحت تاثیر هیاهو و تبلیغات دروغین شبکه‌هایی قرار گرفته که بیش از دو دهه است پرچم‌دار اتهام‌زنی علیه ایران هستند، از جمله رژیم صهیونیستی که خود دارای زرادخانه اتمی غیرقانونی است و منافقین. انتظار داریم آژانس به جای بازتولید ادعاهای بی‌اساس این جریان‌ها بر وظایف حرفه‌ای و فنی خود متمرکز شود و اجازه ندهد این فضاسازی‌ها مانع پیشرفت برنامه توسعه‌ای مشروع ملت ایران شود.
موضع حقوقی و قوی کمیسیون امنیت ملی مجلس
کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی نیز در بیانیه‌ای مبسوط به ادعاهای گروسی واکنش نشان داد. این کمیسیون در مورد ذخایر اورانیوم ۶۰ درصد اظهار کرد: ادعای نگرانی مدیرکل آژانس درباره میزان ذخایر اورانیوم با غنای ۶۰ درصد ایران، فاقد هرگونه توجیه حقوقی، فنی و ایمنی است. مطابق صراحت ماده چهار معاهده NPT که یک سند بین‌المللی الزام‌آور است، جمهوری اسلامی ایران همچون سایر اعضا دارای حق غیرقابل‌نقض تحقیق، توسعه، تولید و استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای از جمله غنی‌سازی در سطوح مختلف است. فعالیت‌های ایران کاملا صلح‌آمیز و تحت نظارت آژانس است. بنابراین، افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌شده در چارچوب حقوقی NPT و پادمان‌های آژانس کاملا قانونی و مشروع است. این کمیسیون در مورد پروتکل الحاقی هم تاکید کرد: اجرای پروتکل الحاقی توسط ایران همواره داوطلبانه و مشروط بوده است. این تعهد در برجام نیز مشروط به رفع تمامی تحریم‌های مرتبط هسته‌ای و اقتصادی از سوی طرف‌های غربی قرار گرفت. باتوجه‌به نقض فاحش و مستمر تعهدات توسط آمریکا و اروپا به‌ویژه پس از خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام و عدم اجرای تعهداتشان در چارچوب برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، الزامی برای ایران به اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی وجود ندارد. آقای گروسی باید به جای تمرکز یک‌جانبه بر ایران کشورهای نقض‌کننده تعهدات خود را تحت‌فشار قرار دهد.
انتقاد نماینده ایران در وین از یک‌جانبه‌نگری گزارش
سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین در واکنش به گزارش گروسی آن را ناقص، جانب‌دارانه و مغایر با واقعیت همکاری‌های گسترده فنی ایران با آژانس دانست. نماینده ایران کرد: متاسفانه گزارش مدیرکل، انعکاسی از حجم و عمق همکاری‌های فنی و پاسخگویی‌های مستمر ایران به آژانس نیست. محتوای گزارش عمدتا تکرار ادعاهای قدیمی و از پیش تعیین شده‌ای است که حتی پیش از پایان مهلت‌های توافق شده در بیانیه‌های مشترک قبلی، توسط مدیرکل در محافل سیاسی مانند پارلمان اروپا مطرح شده بود. این رویه حسن‌نیت و بی‌طرفی آژانس را زیر سوال می‌برد. وی افزود: نگران‌کننده‌تر آنکه این گزارش با نادیده‌گرفتن عمدی استدلالات فنی، حقوقی و مستندات مبسوط ارائه شده از سوی کارشناسان ایرانی و با توصیف ناروای این استدلالات به عنوان «غیرمعتبر»، صرفا بر مفروضات از پیش تعیین شده و غیرقابل‌دفاع آژانس پافشاری کرده و به یک جمع‌بندی کاملا یک‌جانبه و غیرمنصفانه رسیده است. این رویکرد نه‌تنها به حل مسائل کمک نمی‌کند بلکه بی‌اعتمادی را تشدید می‌کند.
تاکید بر آمادگی همکاری مشروط به رعایت اصول حرفه‌ای
در پایان مقامات کشورمان بار دیگر بر عزم و آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای ادامه همکاری سازنده و فنی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکید کردند اما خاطرنشان ساختند که این همکاری‌ها تنها در صورتی تداوم و توسعه خواهد یافت که آژانس به اصول بنیادین حرفه‌ای‌بودن، بی‌طرفی و استقلال عمل خود پایبند باشد و تحت تاثیر فشارهای سیاسی بی‌جا و جوسازی‌های رسانه‌ای گروه‌های ذی‌نفع خاص قرار نگیرد. آنان از مدیرکل آژانس خواستند تا با رعایت دقیق حدود اختیارات قانونی خود بر اساس اساس‌نامه آژانس و معاهده NPT، از هرگونه اقدام تحریک‌آمیز یا دامن‌زدن به فضاسازی‌های سیاسی غیرضروری اجتناب کرده و تمام تلاش خود را بر انجام وظایف نظارتی به شکل عادلانه و مبتنی بر واقعیت‌های فنی متمرکز نماید. شفافیت بی‌سابقه ایران در فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز، مستلزم پاسخی حرفه‌ای و فارغ از جانب‌داری سیاسی از سوی آژانس است.
نظر شما