آگاه: فرشچیان از علاقه‌اش به حرفه نقاشی و نگارگری می‌گفت: «پدرم نماینده شرکت فرش در اصفهان بود. استادی بود که برای ایشان نقش فرش می‌کشید. یک‌بار پدرم مرا پیش او برد. استاد، نقش یک آهو را به من داد و گفت از روی آن نقاشی کن. تا صبح فردا حدود ۲۰۰ طرح در اندازه‌ها و جهت‌های مختلف کشیدم. برای استاد باور کردنی نبود. هنرجویان امروز بعد از اندک زمانی خدا را هم بنده نیستند. من آن قدر رنگ برای استادم سابیدم که کف دست‌هایم پینه بست.»

از هنرستان اصفهان تا هنر غرب
محمود فرشچیان از کودکی شیفته نقوش پیچیده فرش‌های ایرانی، کاشی‌کاری‌های مساجد و ظرافت‌های نگارگری سنتی بود. او ساعت‌ها محو تماشای گنبد شیخ لطف‌الله می‌شد، جایی که رنگ‌های فیروزه‌ای و طلایی با خطوط نرم و هماهنگ، داستانی از زیبایی و معنویت روایت می‌کردند. این تجربه‌های اولیه، بذر خلاقیت را در ذهن او کاشت. تحصیلات رسمی‌اش در هنرستان هنرهای زیبای اصفهان زیر نظر استاد عیسی بهادری که خود با هنر غرب آشنا بود، ادامه یافت. بهادری به او آموخت که چگونه سنت‌های ایرانی را با تکنیک‌های مدرن درهم آمیزد، درسی که بعدها به امضای هنری فرشچیان تبدیل شد. در سال‌های اواخر دهه ۲۰ و اوایل دهه ۳۰ خورشیدی، فرشچیان سفری سرنوشت‌ساز به اروپا آغاز کرد. او با کوله‌باری از کنجکاوی و دفترچه‌ای پر از طرح‌ها، به موزه‌های بزرگ اروپا قدم گذاشت. از آثار میکل‌آنژ تا داوینچی، او با دقت و وسواس تکنیک‌های نقاشی غربی را مطالعه کرد. به گفته خودش، او اولین نفری بود که صبح‌ها وارد موزه‌ها می‌شد و آخرین نفری که خارج می‌شد. این سفر نه‌تنها دانش او را از آناتومی، پرسپکتیو و نورپردازی غنی کرد، بلکه به او آموخت چگونه این تکنیک‌ها را در خدمت بیان داستان‌های ایرانی و عرفانی به کار گیرد. پس از بازگشت به ایران، او در اداره کل هنرهای زیبای تهران مشغول به کار شد و سپس به مدیریت اداره هنرهای ملی و استادی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران رسید.
فرشچیان در سال ۱۳۳۴ با نیادخت قوامی ازدواج کرد. زندگی خانوادگی‌اش، هر چند با فراز و نشیب‌هایی همراه بود اما همواره با هنرش گره خورده بود. همسر محمود فرشچیان در گفت‌وگو با روزنامه همشهری که در مرداد ۱۳۸۶ انجام شده در پاسخ به این سوال که «با فرازونشیب‌های زندگی یک هنرمند، چگونه برخورد کرده‌اید؟» می‌گوید: «من خودم به هنر و طراحی علاقه داشتم، برای همین همه تلاشم را می‌کردم تا ایشان به کارشان برسند. باید صبور بود. او شبانه‌روز مشغول کار است. یک دفتر طراحی همیشه همراهش دارد، وقتی می‌رویم دکتر یا در هواپیما هستیم، نقاشی می‌کند. همیشه من با بچه‌ها می‌رفتم بیرون، محمود هم می‌گفت با من کار نداشته باش. من خیلی زود شرایط زندگی‌ام را فهمیدم و با آن کنار آمدم.»

هر بار به این تابلو نگاه کرده‌ام، گریه کرده‌ام... 
فرشچیان اگر چه در سال‌های بعدی به ایالات متحده مهاجرت کرد و در نیوجرسی اقامت گزید، اما هرگز ارتباطش با ایران قطع نشد. سفرهای دوره‌ای او به ایران و ارادت عمیقش به امام رضا (ع) نشان‌دهنده پیوند عمیق او با فرهنگ و معنویت ایرانی بود. فرشچیان اگر شهره آفاق نباشد که هست، تابلوهای «عصر عاشورا»، «ضامن آهو» و «یتیم‌نوازی علی» او را همه آفاق می‌شناسند. نمی‌شود پا به مراکز فرهنگی و مذهبی و حتی بسیاری خانه‌ها گذاشت، اما یکی از تابلوهای او را ندید. آثار او باروح دین‌باوری عجین شده است. آن چه که هر فرد با شنیدن روضه عاشورا در ذهن تداعی می‌کند، بر تابلوهای استاد فرشچیان تجلی می‌یابد. استاد فرشچیان از ارتباطش با امام رضا (ع) و خلق تابلوی ضامن آهو گفته است: «به یاد دارم مدتی قبل از اینکه پیشنهاد کار بنده در ساخت ضریح امام رضا (ع) به دستم برسد، برای انجام کاری به فرانکفورت رفته بودم. در آنجا در قطاری دست راستم میان درها گیرکرده به‌شدت آسیب دید. در آمریکا به سراغ پزشک‌های متخصص رفتم و آنها گفتند که شانه‌ام باید جراحی شود، چون در غیر این صورت به‌مرورزمان دستم خشک شده و از کار می‌افتد. در همان روزها بود که از آستان قدس رضوی با من تماس گرفتند تا طراحی ضریح امام رضا (علیه‌السلام) را شروع کنم. نگران دستم بودم و این نگرانی وقتی بیشتر می‌شد که می‌ترسیدم مبادا دستم نتواند در این راه معنوی و پربرکت همراهی‌ام کند. به‌هرحال این سفارش را با شوق قبول و با توکل به خدا و توسل به آن حضرت کار را شروع کردم. کاغذها را پهن کردم تا کار طراحی را آغاز کنم. باورتان نمی‌شود که کمترین دردی در دستم نداشتم و دست راستم به طور معجزه‌آسایی شفا پیدا کرده بود، طوری که وقتی این موضوع را با پزشک‌ها مطرح کردم، آنها هم از این اتفاق تعجب کرده بودند. حالا هم که سال‌ها از آن ماجرا می‌گذرد، نه‌تنها دستم دچار کمترین مشکل و ضعفی نشده، بلکه مانند همان دوران جوانی قلم‌به‌دست می‌گیرم و طراحی می‌کنم.» همچنین، محمود فرشچیان درباره خلق تابلوی «عصر عاشورا» توضیح داده بود: «سه سال پیش از انقلاب، روز عاشورا بود، مادرم گفت: برو روضه گوش کن تا چند کلام حرف حساب بشنوی.  گفتم: من حالا کاری دارم بعد خواهم رفت. رفتم اتاق اما خودم ناراحت شدم. حال عجیبی به من دست داد، قلم را برداشتم و تابلوی «عصر عاشورا» را شروع کردم. قلم را که برداشتم همین تابلو شد که الان هست، بدون هیچ تغییری. الان که بعد از ۳۰ سال به این تابلو نگاه می‌کنم، می‌بینم اگر می‌خواستم این کار را امروز بکشم، باز هم همین تابلو به وجود می‌آمد، بدون هیچ تغییری. یک چیزی دارد این تابلو که خود من هم گریه می‌کنم و آن مرکز تصویر است که نیست و آن خود امام حسین (ع) است.»  رهبر انقلاب نیز، دهم شهریورماه ۱۳۷۲ درباره تابلوی عصر عاشورای استاد فرشچیان گفته بودند: «من هر وقت تابلوی آقای فرشچیان را که خود ایشان چند سال قبل به من داده نگاه کرده‌ام، گریه کرده‌ام؛ با اینکه من سینه‌ام پر است از روضه‌های صبح عاشورا و عصر عاشورا. چه کسی بیشتر از ماها می‌داند که در این باره چه نوشته‌اند و چه خوانده‌اند و چه گفته‌اند؟ می‌گویند آدم‌هایی که اهل این چیزها هستند، خودشان گریه نمی‌کنند؛ ولی ما درعین‌حال که این همه روضه بلدیم، آقای فرشچیان دارد روضه‌ای می‌خواند که ماها را می‌گریاند. این چه هنر پرفایده و پرمغز و پرمعنایی است که یک‌نفر هنرمند می‌تواند این حالت را به وجود بیاورد؟»

سفیر هنر ایران در جهان
محمود فرشچیان نه‌تنها یک هنرمند، بلکه یک سفیر فرهنگی بود که هنر نگارگری ایرانی را به صحنه جهانی برد. آثار او در بیش از ۵۷ نمایشگاه انفرادی و ۸۶ نمایشگاه گروهی در شهرهایی چون پاریس، نیویورک، شیکاگو، توکیو و تهران به نمایش درآمدند. موزه‌های معتبری چون متروپولیتن نیویورک، موزه ملکه الیزابت، موزه ملکه جولیانا، موزه لیدن جانسون در آمریکا، موزه ژنرال ارنستو ژیسل در ایتالیا، موزه شاهزاده اکی هی تو در ژاپن، موزه ژیسپ ساراگات در ایتالیا، موزه لعل بهادر شاستری در هند و بسیاری موزه‌های دیگر در سراسر جهان میزبان آثار او شدند.
افتخارات فرشچیان گواهی بر تاثیر جهانی اوست. او در سال ۱۳۳۷ مدال طلای جشنواره بین‌المللی هنر بلژیک را دریافت کرد، در سال ۱۳۶۰ مدال طلای آکادمی هنر و کار ایتالیا را از آن خود کرد و در سال ۱۳۶۳ نشان نخل طلایی ایتالیا به او اهدا شد. در ایران نیز نشان درجه یک هنر (۱۳۷۲)، عنوان چهره ماندگار (۱۳۸۰) و نشان افتخار جهادگر عرصه فرهنگ و هنر (۱۳۹۳) از جمله افتخارات او بودند. نام او در فهرست روشنفکران قرن بیست‌ویکم ثبت شد و پروفسور امبرتو بالدینی، رئیس دانشگاه بین‌المللی هنر فلورانس او را «نقطه عطفی شگرف» در تاریخ هنر ایران نامید. فرشچیان نقش بی‌بدیلی در احیای نگارگری ایرانی ایفا کرد. تاسیس موزه محمود فرشچیان در سال ۱۳۸۰ در مجموعه کاخ سعدآباد که بیش از ۵۰ اثر نفیس او را به نمایش گذاشت و راه‌اندازی دانشگاه هنرهای اسلامی - ایرانی استاد فرشچیان در سال ۱۳۹۷، نشان‌دهنده تعهد او به حفظ و گسترش این هنر بود. او با آموزش شاگردان و ترویج سبک خود، نسلی از هنرمندان را پرورش داد که راه او را ادامه دادند.

از خطوط روان تا رنگ‌های زنده
سبک هنری محمود فرشچیان که به «مکتب فرشچیان» شهرت یافت، تلفیقی بی‌نظیر از سنت و نوآوری است. خطوط روان و پرانرژی، رنگ‌های درخشان و زنده و ترکیب‌بندی‌های مدور و هماهنگ، امضای او در هر اثر هستند. او نگارگری سنتی ایرانی را که پیشتر وابسته به ادبیات و شعر بود، به یک زبان بصری مستقل تبدیل کرد. مفهوم «فراواقع‌گرایی» (Sur-naturalism) در آثارش، احساسات عمیق انسانی را با ظرافتی بی‌نظیر به تصویر می‌کشد. فرشچیان معتقد بود که هنگام نقاشی، ریتم موسیقی قلم او را هدایت می‌کند و این پویایی در آثارش مشهود است. از میان آثار برجسته او می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
عصر عاشورا   :  این تابلو، تصویری عمیق و احساسی از بازگشت اسب امام حسین(ع) به خیمه‌گاه را نشان می‌دهد. رنگ‌های تیره و سنگین، همراه با فیگور اسب و بازماندگان، حس سوگ و وفاداری را منتقل می‌کند. این اثر به موزه آستان قدس رضوی اهدا شد.
ضامن آهو:  این اثر نمادی از ارادت فرشچیان به امام هشتم(ع) است. رنگ‌های طلایی و سبز، همراه با خطوط نرم، فضایی عرفانی خلق کرده‌اند. نسخه دوم این اثر در سال ۱۳۸۹ به آستان قدس رضوی اهدا شد.
پنجمین روز آفرینش :  این تابلو با الهام از آیات قرآن درباره خلقت، ترکیبی سوررئال و پیچیده از موجودات آسمانی و زمینی را به نمایش می‌گذارد. رنگ‌های درخشان و فرم‌های مدور، حس حرکت و ستایش را القا می‌کنند.
شمس و مولانا :  این اثر با الهام از شعر مولانا، دیدار شمس و مولوی را با خطوط چرخان و رنگ‌های گرم به تصویر می‌کشد، گویی سماع عرفانی را در بوم نقاشی زنده کرده است.
فرشچیان با خلق این آثار نه‌تنها نگارگری ایرانی را احیا کرد، بلکه آن را به سطحی جهانی رساند. او با طراحی ضریح‌های مذهبی، مانند ضریح امام رضا (ع) و امام حسین(ع)، هنر خود را در خدمت معنویت قرار داد. تاثیر او بر نسل‌های بعدی غیرقابل‌انکار است؛ شاگردانش از جمله هنرمندان جوان نگارگری، سبک او را ادامه داده‌اند و آموزش‌های او بستری برای پرورش استعدادهای جدید فراهم کرده است. میراث فرشچیان فراتر از آثارش است. او با تلفیق اصالت ایرانی و تکنیک‌های مدرن، پلی بین گذشته و آینده ساخت.
 فدریکو مایور، مدیرکل سابق یونسکو درباره فرشچیان می‌گوید: «گشودن کتاب نقاشی‌های محمود فرشچیان به‌راستی سیروسیاحت در جهانی از شگفتی‌هاست. در نخستین نگاه بیننده درمی‌یابد که کیمیای نهفته در آن آمیزه دلاویزی از حقیقت و خیال است و محمود فرشچیان از افراد نادری است که به راز و رمز این کیمیا آگاهی دارد.» 
استاد محمود فرشچیان در ۱۸ مرداد ۱۴۰۴ در ایالات متحده درگذشت اما آثارش، مانند نغمه‌ای جاودان، همچنان در بسیاری موزه‌های جهان طنین‌انداز  است.

واکنش اهالی فرهنگ و هنر  به درگذشت استاد فرشچیان

فرشچیان معمار پیوند میان تاریخ و معنویت بود

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پی درگذشت استاد محمود فرشچیان ضمن تسلیت فقدان این هنرمند در پیامی نوشت: او نه فقط نگارگری چیره‌دست، بلکه معمار پیوند میان تاریخ و معنویت بود. 
سیدعباس صالحی در این پیام نوشت: درگذشت استاد کم‌بدیل هنر ایران، استاد محمود فرشچیان، فخر اساتید هنر و یکی از درخشان‌ترین گوهرهای فرهنگ و تمدن این سرزمین، قلب جامعه هنری و ملت ایران را به سوگ نشاند. استاد فرشچیان بدون هیچ شکی، مصداق بارز هنرمند بزرگی بود که هنر ایرانی و اسلامی را در هم آمیخت و با نگاهی ژرف، آثاری آفرید که در حافظه تاریخی و عاطفی این سرزمین جاودانه شد. از شاهکارهایی چون ضامن آهو و عصر عاشورا، تا طراحی باعظمت ضریح مطهر امام رضا (ع) و نیز آثار سترگ و استادانه‌ای که برای شاهنامه فردوسی، دیوان حافظ و دیگر متون فاخر فرهنگ و ادب ایرانی خلق کرد، همگی نشانه‌هایی روشن از هنر والا و قلب لطیفی بودند که برای ایران و اسلام می‌تپید.  وزیر فرهنگ ادامه داد: او نه فقط نگارگری چیره‌دست، بلکه معمار پیوند میان تاریخ و معنویت بود؛ هنرمندی که هر اثرش، تلفیقی از حکمت شرقی، زیبایی‌شناسی ایرانی و عمق باورهای دینی بود. آثارش تنها نقاشی نبودند، بلکه روایتی مصور از ایمان، عشق و هویت یک ملت بودند که با زبان رنگ و خط، برای همیشه در تاریخ ماندگار شدند.
در پیام صالحی آمده است: علاقه استاد فرشچیان به ائمه اطهار و به‌ویژه مفهوم عاشورا و امام حسین (ع) بر هیچ‌کس پوشیده نیست. رجاء واثق دارم که حضرت سیدالشهدا (ع) که دلدادگی‌اش را به حضرتش در تابلوی عظیم عصر عاشورا با قلم‌موی عشق و اشک به تصویر کشید، در این ایام اربعینی شفیع و دستگیر این مرد بزرگ باشند. وزیر فرهنگ با ابراز تسلیت خود به جامعه هنری کشور، با شاگردان و دوستداران آن استاد فرهیخته در سراسر جهان، به‌ویژه خانواده محترم ایشان همدردی کرد. 

راه، سبک و آثار او الهام‌بخش نسل‌های آینده است

آیدین مهدیزاده، مدیرکل هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نیز در پی درگذشت استاد محمود فرشچیان، هنرمند برجسته و نگارگر پرآوازه ایرانی، با انتشار پیامی این ضایعه را به جامعه هنری کشور تسلیت گفت. وی با ابراز تسلیت نوشت: استاد فرشچیان، از برجسته‌ترین چهره‌های هنر نگارگری در یک قرن اخیر، با نگاهی عمیق و ذوقی بی‌همتا، توانست سنت دیرینه نگارگری ایرانی را با نوگرایی و جهان‌بینی معاصر تلفیق کرده و آثاری خلق کند که تا همیشه در حافظه هنری ایران و جهان ماندگار خواهد بود. مهدی‌زاده ادامه داد: آثار درخشان ایشان، همچون «عصر عاشورا»، «ضامن آهو»، «شمس و مولانا» و طراحی ضریح‌های مطهر حرم امام رضا (ع) و امام حسین (ع)، تنها بخشی از میراث فاخر و معنوی اوست که نشان از ایمان، عشق و تسلط بی‌بدیل بر هنر دارد. بی‌تردید درگذشت این چهره ماندگار، فقدانی بزرگ برای هنر ایران‌زمین است؛ اما راه، سبک و آثار ایشان همچنان الهام‌بخش نسل‌های آینده خواهد بود. 

دلدادگی او به ساحت اباعبدالله الحسین (ع) در آثارش جلوه‌گر بود 

محمد اله‌یاری فومنی، مدیرعامل بنیاد رودکی نیز در پیام درگذشت استاد محمود فرشچیان نوشت: با نهایت اندوه و تأثر، جامعه فرهنگ و هنر ایران یکی از قله‌های بی‌بدیل نگارگری را از دست داد. استادی بلندآوازه و هنرمندی بی‌همتا که با نبوغ کم‌نظیر و ذوق سرشار، سالیان متمادی با نگاهی آمیخته به عشق و ایمان، آثاری جاودانه با مضامین ملی و مذهبی همچون «عصر عاشورا»، «ستایش خدا»، «پنجمین روز آفرینش» و ده‌ها اثر فاخر دیگر را خلق کرد و با قلم و رنگ خود جلوه‌هایی از روح ایرانی و ایمان اسلامی را بر صفحه ابدیت نشاند.  دلدادگی آن استاد فرهیخته به ساحت قدسی حضرت اباعبدالله الحسین (ع) در آثارش جلوه‌گر بود؛ تجلی این عشق را می‌توان در طراحی باشکوه ضریح مطهر حضرت مشاهده کرد، ضریحی که امروز مأمن و ملجأ عاشقان و زائران حسینی در سراسر جهان است.  وی افزوده: مرحوم فرشچیان نه‌تنها در خلق آثار بی‌بدیل که در تربیت نسل‌های تازه‌نفس نگارگران نیز نقش به‌سزایی ایفا کرد و عمر پربرکت خویش را وقف پاسداشت هنر اصیل ایرانی و انتقال آن به آیندگان کرد. اینجانب این ضایعه بزرگ را به خانواده محترم ایشان، شاگردان، دوستداران و عموم جامعه فرهنگ و هنر ایران تسلیت عرض می‌کنم و از درگاه حضرت حق برای آن هنرمند جاودان‌نام، رحمت واسعه و برای بازماندگان صبر و شکیبایی مسئلت دارم.

قلندران طریقت به نیم‌جو نخرند / قبای اطلس آنکس که از هنر عاریست

سید مصطفی محقق داماد، مجتهد، فیلسوف و حقوقدان نیز در پی درگذشت این هنرمند پیام تسلیتی صادر کرد. در متن این پیام آمده است:
 «انا لله وانا الیه راجعون 
قلندران طریقت به نیم جو نخرند / قبای اطلس آنکس که از هنر عاریست
رحلت اسفناک استاد محمود فرشچیان طاب ثراه را به جامعه هنری سراسر جهان عموما و هنرمندان ارجمند کشورمان خصوصا و بستگان سوگوارایشان تسلیت عرض می کنم. آن بزرگوار که صیت شهرتش به عنوان سرآمد نگارگران از سرزمین ایران در جهان موجب سربلندی ملی ما ایرانیان بود. اینک دعوت حق را لبیک وبه دیار باقی شتافت. 
ما کاروان آخرتیم از دیار عمر / او مرد بود پیش‌تر از کاروان برفت
 برای روح آن مرحوم رحمت واسعه حق متعال و برای بستگان داغدار صبر جمیل و اجر جزیل خواهانم.»

آثار او جلوه‌ای از زیبایی‌شناسی ایرانی است

مجید شاه‌حسینی، رئیس فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران نیز در پی درگذشت استاد محمود فرشچیان، عضو پیوسته این فرهنگستان با صدور پیامی، تسلیت گفت. 
متن پیام به این شرح است: 
«بسم الله الرحمن الرحیم 
انا لله و انا الیه راجعون
با نهایت تأسف و تأثر، خبر درگذشت استاد محمود فرشچیان، نگارگر بلندآوازه و چهره ماندگار هنر ایران، دل‌های اهل فرهنگ و هنر را به سوگ نشاند. استاد فرشچیان، با قلمی آسمانی و نگاهی سرشار از عرفان اسلامی، نگارگری ایرانی را از مرزهای سنت عبور داد و به افق‌های نوین رساند. آثار جاودانه ایشان چون «عصر عاشورا» و «ضامن آهو»، جلوه‌ای از زیبایی‌شناسی ایرانی و تجلی روح ایمان، عشق و انسانیت‌اند. ایشان هنرمندی بود که با رنگ و خط، به زبان فطرت سخن گفت و میراثی بی‌بدیل برای تاریخ هنر ایرانی‌اسلامی برجای گذاشت. فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران، فقدان این گوهر گران‌قدر را به خانواده محترم فرشچیان، جامعه هنری کشور و شاگردان و دوستداران ایشان تسلیت عرض می‌کند و از درگاه خداوند متعال برای آن استاد فقید، رحمت واسعه و برای بازماندگان صبر و اجر مسئلت دارد. روحش شاد و یادش جاودان باد.»

خاطره جمعی مسلمانان با آثار استاد پیوند خورده است

علی مقواساز، رئیس بنیاد فرهنگی روایت فتح در پی درگذشت استاد فقید نگارگری کشور پیام تسلیتی صادر کرد که به شرح زیر است: 
«هو المصور
  رحلت هنرمند برجسته ایران اسلامی و استاد بی‌بدیل عرصه نگارگری در آستانه اربعین سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین علیه‌السلام موجب تأسف و تألم شد. بی‌شک بخشی از خاطره جمعی مسلمانان، خصوصا شیعیان در سراسر جهان و ارادتمندان به خاندان عصمت و طهارت علیهم‌السلام، با آثار برجسته ایشان در حوزه معارف دینی نظیر نگارگری‌ها و نقاشی‌های عصر عاشورا، ضامن آهو، انتظار و طراحی ضریح مطهر حضرت سیدالشهدا و علی بن موسی‌الرضا علیهم‌السلام و تصویرگری آثار برجسته ادبی ایران‌زمین پیوند خورده است.  ضمن تسلیت به جامعه هنری کشور خصوصا هنرمندان عرصه هنرهای تجسمی، از خداوند متعال برای آرامش ابدی روح این هنرمند عرشی،طلب مغفرت و علو درجات می‌کنم.»

آثار فرشچیان فراتر از نقش و نگار بودند

 علی‌اکبر صالحی ، رئیس بنیاد ایران‌شناسی، با صدور پیامی درگذشت استاد بزرگ نگارگری ایران محمود فرشچیان، را ضایعه‌ای دردناک و جبران‌ناپذیر برای فرهنگ و هنر ایران‌زمین دانست و از وی به‌عنوان هنرمندی یاد کرد که روح ایرانی را با رنگ و نقش تلطیف و به جهان معرفی کرد. 
در پیام رئیس بنیاد ایران‌شناسی آمده است: «درگذشت استاد فرزانه و فخر هنر نگارگری ایران، جناب آقای محمود فرشچیان، هنرمندی که عمر پربرکت خویش را وقف تعالی و اعتلای هنر اصیل ایرانی کرد، سوگی بس سترگ برای جامعه فرهنگ و هنر کشور است. او نه‌تنها نگارگری ماهر، بلکه تصویرگر پیوندی ژرف میان هنر و معنویت بود؛ هنرمندی که هر یک از آثارش ترکیبی بود از حکمت دیرینه شرق، زیبایی‌شناسی ایرانی و عمق باورهای مذهبی. این آثار فراتر از نقش و نگار بودند؛ روایتی تصویری از ایمان، عشق و هویت یک ملت که با زبان رنگ و خطوط، جایگاهی همیشگی در تاریخ یافته‌اند. آثار فاخر و بدیع این استاد بی‌بدیل، نه‌تنها برگ‌های زرین دفتر هنر ایران، که آیینه‌ای روشن از روح و جان ایرانیان در طول تاریخ است. او با ظرافت قلم و شکوه رنگ، روایتگر عشق، ایمان و زیبایی شد و میراثی گران‌سنگ بر جای گذاشت که تا همیشه مایه مباهات ایران‌زمین خواهد بود.  اینجانب به نمایندگی از خانواده بزرگ بنیاد ایران‌شناسی، این مصیبت جانکاه را به جامعه هنری کشور، شاگردان، ارادتمندان و ملت شریف ایران تسلیت عرض می‌کنم و از درگاه خداوند سبحان برای آن فقید سعید علوّ درجات و برای بازماندگان معزز، صبر جمیل و اجر جزیل مسئلت دارم. روحش شاد و یادش گرامی.»

میراث او در تمدن ایرانی -اسلامی خواهد درخشید

علی لاریجانی در پی در گذشت استاد فرشچیان پیام تسلیت صادر کرد. متن پیام به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم، انا لله و انا الیه راجعون-  رحلت هنرمند بی‌همتا، استاد فرشچیان، باعث اندوه فراوان گردید. مردی بزرگ در عرصه هنر از میان ما رفت که عمر پربرکت خود را در معرفی میراث گرانقدر ملی و اسلامی کشور مصروف نمود؛ میراثی که همگی در مستوی هستند که همواره در تمدن ایرانی و اسلامی درخشندگی خواهد داشت. خداوند او را با اولیای خویش محشور نماید. علاوه بر این بسیاری دیگر از اهالی فرهنگ و هنر همچون محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت شهید رئیسی، محمدرضا عارف معاون اول رئیس‌جمهور، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، آرش زینال خیری، رئیس سازمان بسیج هنرمندان کشور، امیرحسین سمیعی، معاون هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و محمدباقر اعلمی، سرپرست سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و نیز مجموعه‌های فرهنگی و هنری از جمله خانه سینما، فرهنگسرای نیاوران و بنیاد بین‌المللی امام رضا (ع) در پیام‌هایی ضمن ابراز تاسف، درگذشت این استاد بزرگ نگارگری ایرانی را تسلیت گفتند.