آگاه ـ زهرا بذرافکن ـ خبرنگار سرویس فرهنگی: بامداد دوشنبه دهم مارس ۲۰۲۴ مراسم نود و ششم جایزه اسکار برگزار شد. چنانچه در لیست نامزدها تا قبل از این بیشترین نامزدی را فیلم «اوپنهایمر» از آن خود کرده بود، در اهدای جوایز نیز این عوامل فیلم کریستوفر نولان بودند که بیش از همه برای دریافت جوایز روی صحنه تئاتر دالبی رفتند. کریستوفر نولان جایزه بهترین فیلم را برای «اوپنهایمر» از دستان آل پاچینو دریافت کرد. 

پروتکل توجه به رنگین پوستان

رسم نانوشته برقراری شباهت میان جوایز گلدن گلوب و اسکار در این دوره نیز برقرار بود و توجه به رنگین پوستان از مهم‌ترین وجوه شباهت این جوایز در سال ۲۰۲۴ بود. شاید بتوان این پروتکل را مثبت و فرهنگ‌ساز در نظر گرفت اما با این حال نمی‌توان نادیده گرفت که رقم خوردن آن تنها در ابعاد یک ویترین است و اخبار حوادث اجتماعی در جامعه آمریکایی روایتی معکوس دارد. همچنین در اسکار ۱۹۴۰ بود که هتی مک‌ دنیل، بازیگر سیاه‌پوست زن برای بازی در فیلم «بر باد رفته» برنده جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل زن شد. او در مراسم اسکار اجازه نداشت در کنار دیگر هنرمندان بنشیند و مجبور شد تنها و در انتهای سالن بنشیند. در نهایت هم مطابق وصیت او عمل نشد و حتی اجازه دفن جسد او در گورستان هالیوود را ندادند. با این حال آکادمی اسکار در اقدامی غافلگیرانه جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن را نه به پیروی از دیگر جوایز سینمایی که همه به لیلی گلداستون رنگین پوست رسیده بود، که برای دومین بار بعد از سال ۲۰۱۴، به اما استون برای بازی در فیلم «بیچارگان» اهدا کرد.

اسکار سیاسی نیست؟

کریستوفر نولان که از فیلمسازان درخشان سینمای هالیوود است و تا کنون هرگز موفق به بردن جایزه بهترین کارگردانی در اسکار نشده بود، بالاخره با برجستگی اهمیت استراتژیک و سیاسی انکار ناپذیر فیلم «اوپنهایمر» موفق شد آکادمی اسکار را به دریافت این جایزه راضی کند. جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد نیز از این قاعده مستثنی نبود، با آن که همه، تمامی کاندیداهای این جایزه را سزاوار دریافت آن می‌دانستند اما به نظر بدیهی می‌آمد که این کیلیان مورفی است که جایزه را در دست می‌گیرد. 

ناکام‌های اسکار ۲۰۲۴ 

بعد از فیلم «اوپنهایمر»، این فیلم «بیچارگان» بود که با یازده نامزدی در رشته‌های مختلف، موفق به دریافت چهار جایزه از جمله جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن برای اما استون شد. ناکامی بزرگ شب اهدای جوایز اسکار هم به فیلم «قاتلان ماه کامل» رسید که با نامزدی در ۱۰ شاخه، برنده هیچ جایزه‌ای نشد. در این ناکامی، رتبه بعدی به فیلم «باربی» رسید که با نامزدی در هشت شاخه تنها جایزه بهترین ترانه را دریافت کرد. 

یک سوال مهم

یکی از سوالاتی که در پی اسکار نود و ششم پیش آمد، این بود که چرا هیچ توجهی به فیلم «باربی» نشده بود. این فیلم در هفت رشته نامزد شده و تنها برنده‌ی یک جایزه آن هم برای بهترین ترانه اورجینال برای آهنگ «من برای چه ساخته شدم» از یک خواننده جوان شد. نکته جالب این است که این خواننده برای دومین بار است که جایزه اسکار را می‌گیرد و به نظر می‌آید حساب برنده شدن او از فیلم جدا است. علاوه بر آن، «باربی» برای هیچ کدام از جوایز بهترین کارگردانی، بهترین چهره‌آرایی، بهترین بازیگر نقش اول زن با آن که فیلمی کاملا زنانه و با بازی هنرپیشه مشهور هالیوودی بود و بسیاری دیگر از رشته‌های مهم نامزد نشد. در این مورد گمانه‌زنی‌هایی شکل گرفته است با این مضمون که عدم حضور فیلمی با فروش موفق گیشه در بخش‌های مهم جایزه اسکار می‌تواند برمبنای امتناع از میدان دادن به جریان فمنیستی در این جایزه باشد. باید دید که آکادمی اسکار در این باره چه موضعی می‌گیرد.

سیر سطحی شدن اسکار

یکی از بخش‌های ثابت چند ساله اخیر مراسم اسکار، ایجاد حواشی جنجالی و سطحی در آن است. امسال در اقدامی شاید از نگاه برگزارکنندگان بدیع اما از دید مخاطبان قبیح، جان سینا، کشتی گیر و بازیگر آمریکایی کاملا برهنه روی صحنه رفت تا یکی از جوایز را اهدا کند. این اولین بار نبود که در مراسم اسکار کسی برهنه روی سن می‌رفت. در سال ۱۹۷۴ و در چهل و ششمین مراسم اسکار، مالک یک گالری هنری بدون لباس به روی صحنه دوید، همه چیز تا اینجا اتفاقی به نظر می‌آمد تا آن که شوخی بداهه مجری، دیوید نیوتون، ایده ساختگی بودن آن را ایجاد کرد و جنجال‌های زیادی در پی آن ایجاد شد. جالب آن که، حرکتی که در دوره‌های قبلی این مراسم محکوم و مذموم جلوه داده شده، در این دوره برای سرگرم کردن مخاطبان به بخشی از مراسم اضافه شده است. همچنین سال گذشته نیز در مراسم اسکار، یک الاغ را به روی صحنه آوردند. 

موج کنش‌های امیدوارکننده

یکی از نکات مثبت در این دوره از مراسم اسکار، موجی از واکنش‌ها به جنگ در غزه بود. عوامل فیلم «آناتومی یک سقوط» با نماد پرچم فلسطین بر روی فرش قرمز حاضر شدند. علاوه بر آن تعداد قابل توجهی از ستارگان مطرح هالیوودی با نشانی بر روی لباس با نماد تصویری، آتش بس و پایان کشتار در غزه حضور یافته بودند. همچنین یکی از عوامل یهودی که برای دریافت جایزه فیلمی در بخش بین الملل روی سن رفته بود ابراز کرد که یهودی بودن ما توسط اشغالگران ربوده شده است.