آگاه: محور اصلی مناظره روز گذشته، اولویت‌های اساسی نامزدهای انتخاباتی بود و از آنها پرسیده شد که در صورت سکانداری نهاد ریاست‌جمهوری، کدام برنامه‌ها را در اولویت قرار می‌دهند. اکثر نامزدها در پاسخ به این سوال ترجیح دادند از روی متنی از پیش آماده‌شده، به قرائت و تبیین مواضع خود بپردازند؛ امری که در نگاه اول می‌تواند برای یک رجل سیاسی و مذهبی، امتیازی منفی باشد؛ چراکه فردی که خود را در قامت ریاست جمهوری اسلامی ایران می‌بیند، علی‌القاعده باید بر مواضع خود تسلط داشته باشد و در تبیین و تشریح برنامه‌هایش اصطلاحا دچار لکنت زبان نشود و با قدرت اقناع‌سازی، مردم را با اولویت‌ها و سیاست‌هایش با زبانی فصیح و بلیغ آشنا سازد. یکی از خصیصه‌های مناظره پنجم، پراکندگی موضوعی و محتوایی بود؛ دیروز نامزدها از هر دری سخن گفتند؛ از فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی، شفافیت آرا، ساخت مسکن، تورم، گرانی گوشت و نان، حقوق زنان، بورس، مافیای خودرو، یارانه و قس‌علی‌هذا.
صحنه جذاب ابتدایی
گفت‌وگوی آقایان قالیباف و جلیلی قبل از شروع مناظره دیروز از نکات حاشیه‌ای جالبی بود که در فضای مجازی تحلیل‌های زیادی در باب آن مطرح شد؛ عده‌ای این مکالمه را مقدمه اجماع و ائتلاف این دو نامزد پرطرفدار انتخاباتی دانستند؛ نامزدهایی که کنار رفتن هرکدام از آنها به نفع دیگری، می‌تواند آورده ملموسی برای جناح سیاسی‌شان داشته باشد و از افتادن مجدد کلید پاستور در دستان اعتدالیون و اصلاح‌طلبان جلوگیری کند. در این میان، سُنبه آنهایی که می‌گویند کنار رفتن جلیلی به نفع قالیباف، سودمندتر است، پرزورتر است، چراکه تحلیل فنی و تکنیکال آنها ناظر بر این است که در صورت انصراف جلیلی به نفع قالیباف، غالب آرای جلیلی در سبد قالیباف ریخته خواهد شد اما معکوس شدن این معادله، لزوما نتیجه مشابهی را در پی ندارد. یکی از سکانس‌های قابل‌توجه مناظره دیروز که شاید مخاطبان قابل‌توجهی داشت، سخنان قاضی‌زاده هاشمی بود؛ جایی که او از برداشتن «خدمت اجباری» و جایگزینی آن با «خدمت حرفه‌ای» با جلب نظر ستادکل نیروهای مسلح، سخن گفت. این نامزد انتخاباتی همچنین وعده فروش خدمت به حدود چهارمیلیون سرباز غایب را هم داد. آخرین‌باری که کاندیدایی در جریان رقابت‌های انتخاباتی، خیلی قاطع از حذف خدمت سربازی سخن گفته بود، ۲۳سال پیش، در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۸۰ بود که در آن مقطع، نامزدی وعده داد چنانچه رییس‌جمهوری شوم، خدمت سربازی اجباری را ملغی می‌کنم!
از سربازی به بورس
موضوعات بورسی نیز در مناظره دیروز به‌کرات از زبان نامزدها شنیده شد؛ پورمحمدی که درصورت پیروزی در انتخابات، می‌خواهد دولتی موسوم به «دولت قرار» تشکیل دهد، با بیان اینکه بازار سرمایه و بورس، شاخص رشد اقتصادی و دماسنج هر اقتصاد است، وعده داد که «بورس را شفاف می‌کند». در خلال موضوعات بورسی مناظره دیروز، پزشکیان نیز به قاضی‌زاده هاشمی طعنه زد که شما در سال۱۴۰۰ که کاندیدا بودید می‌خواستید مشکل بورس را سه‌روزه حل کنید! البته تکِ بورسی پزشکیان به قاضی‌زاده با پاتک بنزینی او همراه شد و گفت: تمام ستادهای انتخاباتی پزشکیان در کنترل دولت روحانی است، یعنی همان دولتی که بنزین را متاسفانه با آشوب و از خون جوانان این مملکت از هزار تومان به سه‌هزار تومان رساند. البته تک و پاتک‌های قاضی‌زاده و پزشکیان به موضوعات بورسی و بنزینی منحصر نماند و وارد حیطه فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی و اینترنت نیز شد؛ جایی که قاضی‌زاده گفت: «مردم عزیز ایران امروز باوجود این بازار مکاره فیلترشکن فروشی اساسا چیزی به اسم فیلترینگ وجود ندارد، ظاهرا مسئله بر سر هزاران میلیارد تومان درآمد مافیای فیلترشکن‌فروشان بود که آن هم حل شد. قائم‌مقام ستاد جناب آقای پزشکیان فرمانده قرارگاه شات دان کل اینترنت جهانی و فیلترینگ تلگرام در آبان۹۸ است.» اشاره قاضی‌زاده به آذری‌جهرمی بود که اکنون در ستاد پزشکیان صاحب منصب است و در دولت دوازدهم وزیر ارتباطات بود. پزشکیان نیز در جواب قاضی‌زاده گفت: «نمی‌دانم چرا قاضی‌زاده می‌خواهد ما را وارد دعوا کند. تصور نمی‌کنم قاضی‌زاده تا آخر در انتخابات بماند.» پزشکیان پیش‌تر نیز این موضوع را در قبال زاکانی مطرح کرده بود؛ موضوعی که ظاهرا یک دستورالعمل دیکته‌شده ازسوی عناصرِ کاربلد ستاد انتخاباتی‌اش است تا مبادا نامزدهای اصولگرا به نفع یکدیگر کنار بروند و تا آخر در صحنه بمانند و بدین‌ترتیب آرای آنها بشکند و تجمیع نشود. اما یکی از نامزدهایی که هم در مناظره دیروز و هم در چهار مناظره قبل از آن، از مسیر اصلی مناظرات خارج نشد و اصطلاحا خارج از چارچوب، سخن نگفت، محمدباقر قالیباف بود؛ او که گویی در رقابت‌های انتخاباتی، مجرب‌تر و آبدیده‌تر شده است و به‌واسطه چهار سال صدرنشینی در خانه ملت، با زیر و بم مسائل کشور بیشتر آشنا شده است، دیروز چنین گفت که «مردم امروز دغدغه دارند که مدت اجاره‌خانه سررسید کجا بروند. من معلم اخلاق نیستم اما نباید تنش درست کنیم، گشایش درست کنیم. چالش ما باید سر رسیدگی به مشکلات مردم باشد. هفته آینده هرکدام از ما رأی بیاورد باید برای حقوق تصمیم بگیرد و این اجماع‌سازی می‌خواهد. ریشه مسائلی مثل کرسنت و چای دبش از ناکارآمدی است.»
کرسنت و حواشی‌اش
اشاره قالیباف به «کرسنت» نشات‌گرفته از محتوای مناظره دوشنبه‌شب ۶نامزد انتخاباتی بود؛ جایی که پورمحمدی برای دفاع از خود در پرونده کرسنت، خطاب به جلیلی و زاکانی گفت که در زمان انعقاد قرارداد موسوم به کرسنت هیچ سمت دولتی نداشته و زمانی هم که در سازمان بازرسی کل کشور بوده، گزارش مربوط به این قرارداد را به مقام مافوق خود ارائه داده است؛ البته زاکانی در پاسخ به پورمحمدی گفت که از جزئیات قرارداد کرسنت و خسارتی که در دولت اصلاحات و اعتدال به‌واسطه این قرارداد به کشور زده شد، آگاه است و حاضر است با «بیژن زنگنه»، وزیر نفت دولت‌های اصلاحات و اعتدال در این باب مناظره کند؛ البته زنگنه نیز در اثنای مناظره دوشنبه‌شب، ویدیویی در فضای مجازی به اشتراک گذاشت و از مناظره با زاکانی، سرباز زد اما خواستار مناظره با جلیلی شد؛ جلیلی‌ای که معتقد است متهمان پرونده کرسنت، قبل از مناظره باید محاکمه شوند.
موضوع زنان نیز در مناظره پنجم نامزدهای انتخاباتی، برجسته بود؛ جلیلی در این رابطه از زنانی سخن گفت که حقوق‌شان مغفول مانده است و هیچ تریبونی برای اعتراض و انتقاد ندارند؛ دغدغه او پیرامون زنان روستایی و سرپرست خانوار بود. قاضی‌زاده نیز در مبحث حقوق زنان، به ماجرای قتل «میترا استاد» به دست «محمدعلی نجفی» از سران دولت‌های اصلاحات و اعتدال اشاره کرد و مجددا با طعنه و تعریض به پزشکیان گفت: «وقتی سرپرست وزارت علوم دولت آقای روحانی با آن وضع فجیع زنش را کشت چرا رفتند رضایت گرفتند و حکم دادگاه را برگرداندند!» در بحث شفافیت نیز که در مناظره دیروز از لسان برخی کاندیداها خارج شد، اِن‌قُلت‌هایی وجود داشت؛ برای نمونه پزشکیان گفت که «من به آزادی رسانه‌ها و شفافیت باور دارم.» این ادعا درحالی از ناحیه پزشکیان مطرح شد که نامبرده در جریان مجلس قبلی یعنی مجلس یازدهم، به سامانه شفافیت آرای نمایندگان مجلس نپیوسته بود. به‌هرترتیب، ۲۰ساعت مناظره نامزدهای چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، بعدازظهر روز گذشته به پایان رسید و اکنون کاندیداها تنها یک روز برای تبلیغات فرصت دارند؛ حالا مناظرات به پایان رسیده و باید دید که آیا موعد انصراف و ائتلاف فراخواهد رسید؟
نظر شما