آگاه: خانه تاریخی داروغه مشهد که یکی از جاهای دیدنی مشهد به شمار می‌رود، در اواخر دوره قاجار به دستور آخرین داروغه شهر ساخته شد. یوسف‌خان هراتی اولین رییس نظمیه پس از مشروطه بود که دستور ساخت این خانه را به‌منظور اقامت شخصی و پذیرایی‌های رسمی از مهمانان خود صادر کرد. یوسف‌خان چند سالی در این خانه زندگی کرد و سپس این خانه تا سال ۱۳۶۰ در اختیار ورثه او قرار گرفت.
در سال۱۳۶۶ شمسی هیات روستای شهیدیه میبد یزد، خانه داروغه را از ورثه خریداری کردند و تا مدت‌ها از این خانه برای برگزاری مراسم مذهبی استفاده می‌کردند. کم‌کم این خانه به فراموشی سپرده شد و در معرض نابودی قرار گرفت.
سپس در طرح بهسازی و نوسازی شهر مشهد واقع شد. خانه داروغه در سال۱۳۸۱ شمسی با شماره ثبت ۶۳۵۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. این بنای تاریخی در سال۱۳۹۱ توسط شهرداری منطقه و شرکت عمران و مسکن‌سازان ثامن با مبلغ ۳۷میلیارد ریال خریداری شد و مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت.
خانه داروغه از بناهای تاریخی و مکان‌های دیدنی استان خراسان رضوی است که در بافت تاریخی شهر مشهد در محدوده‌ای به وسعت ۳۶۶ هکتار قرار دارد. این محدوده در سال۱۳۷۹ در طرح نوسازی شهر مشهد قرار گرفت. بسیاری از خانه‌های این محدوده خریداری شدند و ساکنان بومی این محله کوچ کردند. خانه‌های قدیمی تخریب و به‌جای آنها ساختمان‌های ۱۰ تا ۱۲طبقه تجاری برافراشته شدند. تنها ۴۱ بنا با وسعت حدود سه هکتار (یعنی کمتر از یک درصد بافت) باقی ماند که خانه داروغه نیز یکی از آنها بود.
طرح مرمت خانه داروغه به‌حدی زیبا و حرفه‌ای صورت گرفت که در سال ۲۰۱۶ میلادی جایزه آسیا-اقیانوسیه از سازمان یونسکو را از آن خود کرد. این جایزه از میان ۱۳طرح حفظ آثار تاریخی و میراث فرهنگی کشورهایی مانند استرالیا، هند، چین، ژاپن و پاکستان به خانه داروغه تعلق گرفت و مایه فخر و مباهات ایران شد. خانه تاریخی داروغه مشهد در زمینی به مساحت ۱۱۰۰مترمربع قرار دارد. معماری این بنا تلفیقی از معماری ایرانی و روسی است.
در حیاط خانه داروغه حوضی زیبا و دو باغچه کوچک توجه شما را جلب می‌کند. سپس نمای خانه‌ای دوطبقه را مشاهده می‌کنید که دو ضلع نشیمن و یک ضلع غلام‌رو به هم متصل دارد. این خانه به‌گونه‌ای ساخته شده که ضلع شمالی، شرقی و غربی حیاط را به‌طور کامل پوشانده است. در معماری به این شیوه «سه طرف ساخت» می‌گویند.
طرح تراس و پله‌هایی که در دوطرف بنای خانه داروغه قرار دارد از معماری روسی الگوبرداری شده است. برخی از تزیینات به‌کاررفته در این خانه مانند کاشی‌کاری‌های هفت‌رنگ در نمای خانه، تزیینات چوبی در سقف اتاق‌ها، تندیس‌هایی به‌شکل شیرهای بالدار، فرشته‌ها و تندیس‌های قالبی گچی همه نشان از معماری روسی دارد.
در قسمت شمالی خانه داروغه، ایوانی با چهار ستون مشاهده می‌کنید که ستون‌ها جلوتر از ایوان هستند و به کف حیاط می‌رسند. این ستون‌ها آجرکاری زیبایی دارند. در دو طرف ایوان شمالی دو پلکان به‌صورت مورب و با نرده‌های ظریف فلزی به چشم می‌خورند. در بخش غربی این خانه ایوانی ستون‌دار می‌بینید که با کاشی‌های هشت‌ضلعی و بیضی با نقش‌های گل و گیاه تزیین شده‌اند. در بالای این ایوان جمله «بسم‌الله الرحمن الرحیم» و عبارت «محمد(ص) شمع جمع آفرینش» حک شده‌اند.
۸ شهریور ۱۴۰۳ - ۰۰:۴۲
کد خبر: ۶٬۴۲۸
در سفر به شهر مشهد، زیارت حرم مطهر امام رضا(ع)، شاندیز و طرقبه قرار دارند؛ اما بازدید از خانه‌های قدیمی و تاریخی با معماری‌های زیبا معمولا در برنامه سفر هر گردشگری به چشم نمی‌خورد. در شهر مشهد نیز خانه‌های قدیمی مرمت‌شده زیادی وجود دارند که گذشته این شهر را به تصویر می‌کشند. خانه تاریخی داروغه مشهد یکی از جاهای دیدنی مشهد به شمار می‌رود که با معماری زیبا و عجیب خود، چشم‌انتظار گردشگران است.
نظر شما