آگاه: زعفران ایران به کشورهایی چون کویت، قطر، روسیه، ژاپن، هنگ‌کنگ، سنگاپور، هند، سوئیس، نروژ، ایتالیا، آلمان، فرانسه، آمریکا، هلند، استرالیا، کانادا، بلژیک، مالزی، اسلواکی، مجارستان، لهستان، قزاقستان، چک، استونی، صربستان، ترکیه، آفریقای جنوبی، آرژانتین، فنلاند و چند کشور دیگر صادر می‌شود. اما در دهه گذشته به‌دلیل قاچاق پیاز زعفران به کشور افغانستان، صادرات زعفران ایران به‌شدت تحت‌تاثیر قرارگرفته است. به همین دلیل افغانستان پا به عرصه کشت و صادرات زعفران گذاشته و به مهم‌ترین رقیب بازار زعفران ایران تبدیل‌شده است. همچنین اسپانیا اولین واردکننده زعفران ایران است که زعفران ایران را به‌صورت فله‌ای وارد کرده و در بسته‌بندی‌های جدید با نام و برند خود به بازار جهانی عرضه می‌کند. این اتفاق باعث شده که زعفران ایران در جهان به‌اندازه زعفران اسپانیا شناخته نشده باشد و بیشتر مردم جهان، زعفران اسپانیا را می‌شناسند. هند و چین را هم می‌توان از دیگر رقبای زعفران ایران دانست که با کشت گلخانه‌ای خود درصدد تصاحب بازار جهانی زعفران است. اما با این‌حال ایران همچنان اولین صادر کننده زعفران در جهان شناخته می‌شود و بیشترین سهم صادرات را دارد.
در نشستی با حضور رییس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران، نمایندگان مجلس و معاون وزیر کشاورزی، راه‌های افزایش صادرات زعفران بررسی شد. محمدعلی رضایی، رییس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران در این نشست گفت: مدیریت قیمت باید به گونه‌ای باشد که جذابیت بازار از دست نرود و به شکلی برخورد کنیم که مانند پسته، بازار خود را از دست ندهیم. ایران توان و ظرفیت افزایش سطح صادرات زعفران را دارد و تنها به هماهنگی و مدیریت بهتر بازار نیازمند است.
محسن زنگنه، نماینده مجلس و مسئول پیگیری طرح عرضه زعفران در بازار سرمایه، نیز ضمن تشویق صندوق‌های سرمایه‌گذاری به خرید گواهی‌های سپرده زعفرانی که به‌طور مستقیم توسط کشاورز در اختیار بورس کالا قرار گرفته است، گفت: این طرح علاوه بر حمایت از کشاورزان، زمینه قیمت‌گذاری دقیق و واقعی زعفران را مهیا کرده و به افزایش سطح صادرات آن و سرمایه‌گذاری در بخش فرآوری زعفران منجر می‌شود. وی خاطرنشان کرد: طبق مدل تعریف شده، صادرکننده به مرور گواهی‌های سپرده را خریداری کرده و آنها را تبدیل به پول و سود می‌کند و بدین‌ترتیب هم کشاورز، هم صادرکننده در کنار صندوق‌های سرمایه‌گذاری، صاحب منفعت می‌شوند.
این نماینده مجلس کمک به کشاورزان به‌ویژه در فصول برداشت محصول را که قیمت‌ها کاهشی می‌شوند و بازار به هم می‌ریزد هدف اصلی اجرای این مدل عرضه عنوان کرد و افزود: زمانی که همه دستگاه‌ها و بخش‌های تعریف‌شده در این مدل، هماهنگ و منسجم عمل کنند، کل زنجیره سود خواهند کرد و برای ورود به این بازار توجیه دارند. تبلیغات و دادن آگاهی لازم به مردم برای استقبال از بازار زعفران در بورس، نکته‌ای بود که به اعتقاد زنگنه باید به‌طور جدی پیگیری شود.
در ادامه نمایندگان صندوق‌های سرمایه‌گذاری که در این نشست حضور داشتند، دیدگاه‌ها و پیشنهادهای خود را مطرح کردند. به اعتقاد آنها، ضرورت دارد زمان سررسید گواهی‌های سپرده مربوط به زعفران نسبت‌به آنچه از سال۱۳۹۹ تا به امروز در سطح بازار تعیین شده است، افزایش پیدا کند. همچنین طبق اظهارات آنها دوهزار میلیارد تومان حجم معاملات زعفران در بازار سرمایه در سال قبل بوده و نرخ بازدهی سالانه معاملات آن هم ۴۴درصد برآورد شده است.
رقابتی کردن بازار باید در دستورکار قرار گیرد
در ادامه حسین عبده تبریزی، کارشناس بازار سرمایه نیز با تاکید بر این اصل که بازار وظیفه حاکمیتی ندارد و این ایده در جریان بازار مطرح شده است، گفت: آنچه در روند کار باید مورد توجه باشد، بازرگانی این محصول است. نباید تجارتمان به‌صورت انحصاری دنبال شود، بنابراین رقابتی کردن آن باید در دستورکار باشد. او ادامه داد: بازارگردانی زعفران در بازار سرمایه مسئله مهم دیگری است که باید درمورد آن فکری کرد. درواقع ضرورت دارد به کمک بازارگردان، کف قیمت زعفران تعیین شود و دولت یا همان شورای قیمت‌گذاری زعفران از این پروسه کنار روند.
برومندی، معاون وزیر جهاد کشاورزی نیز با تاکید بر اهمیت استفاده از سازوکار بازار سرمایه در عرضه زعفران ضمن حمایت از اجرایی شدن این مدل، تصریح کرد: طی چند سال اخیر هزینه تمام‌شده زعفران در ایران افزایش یافته و در راستای حمایت از کشاورزان تلاش کردیم قیمت این محصول از کف تعیین شده، پایین‌تر نیاید با این حساب معتقدیم دولت باید از روند قیمت‌گذاری خارج شود و تنها بسترساز و حمایت‌گر باشد.
متناسب با مطالب مطرح‌شده، فرشید شکرخدایی، رییس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق ایران، پیشنهاد داد: بیمه تضمین کیفیت شکل گرفته و می‌تواند دغدغه افت کیفیت زعفران را به کمک این ابزار کنترلی از بین برد. همچنین اینکه انبارداری توسط شخص سومی انجام شود، اصالت کالا و حفظ کیفیت آن هم بهتر رعایت می‌شود. در کنار این موارد استفاده از کارشناس رسمی که مورد اعتماد دو طرف باشد همگی اکوسیستمی را شکل می‌دهند که ریسک را کاهش داده و صندوق‌ها به‌سمت این محصول سوق می‌یابند.
بهروز محبی، نماینده مجلس نیز اعتقاد دارد: اگر شرایط خوبی مهیا شود، فعالیت کشاورزی و سطح زیر کشت زعفران بیشتر می‌شود. متناسب با آن دولت هم باید نقش نظارتی و حمایت‌گری خود را ایفا کند. در این نشست مقرر شد بورس کالا با توجه به نواقصی که در روند اجرای این مدل مطرح شد، سازوکار و ابزارهای ضروری را طراحی کند و طی نشستی با سازمان تعاون روستایی و نمایندگان مجلس ترتیبی اتخاذ شود تا موضوع بازارگردانی این محصول که مهم‌ترین بخش کار است، مشخص شود. در این راستا تاکید شد که صندوق‌های سرمایه‌گذاری هم باید مشورت‌های لازم را ارائه دهند و ورود کنند.
۸۰ درصد زعفران دنیا در ایران تولید می‌شود
به اعتقاد حاضران در این نشست، ضرورت دارد تا در راستای بهبود وضعیت تولید، عرضه و صادرات زعفران، باید شفافیت در قیمت و عدم دخالت دولت در این حوزه پیگیری شود؛ بنابراین استفاده از ظرفیت بازار سرمایه می‌تواند این هدف را محقق کند. از سوی دیگر، ترغیب سرمایه‌گذاران به حضور در بخش فرآوری زعفران زمانی امکان‌پذیر است که قیمت این محصول واقعی و شفاف مشخص شود. دو صندوق از سال۱۳۹۹ عرضه زعفران در بازار سرمایه را دنبال کردند که عملکرد آنها بیان‌گر بازدهی بالایی است و حتی در مقایسه با بازار طلا و ارز توانسته عملکرد بهتری را ثبت کند. براساس گزارش‌های ارائه‌شده در این نشست، بالغ بر ۸۰درصد زعفران دنیا در ایران تولید می‌شود با این وضعیت ایران باید به‌عنوان قیمت‌گذار جهانی عمل می‌کرد که متاسفانه به‌دلیل عملکرد ضعیف، ایران در حوزه زعفران نتوانسته به جایگاه اصلی خود برسد.
طبق آمارهای گمرک میزان صادرات زعفران ایران در سال برابر با ۳۰۰تن و میزان مصرف داخلی این محصول ۱۰۰تن برآورد می‌شود. طبق پیش‌بینی‌ها در سال جاری ۳۲۰تن برداشت زعفران خواهیم داشت و ازآنجاکه انبارهای نگهداری زعفران تقریبا خالی هستند می‌توان اذعان داشت که قدرت نقدشوندگی این محصول در بازار سرمایه بالا خواهد بود.
نظر شما