آگاه: بر این اساس بیش از ۶۶۶میلیون لیتر کاهش مصرف سوخت ناشی از اسقاط این تعداد از خودروهای فرسوده، ۱۵۲میلیون دلار صرفه‌جویی در پرداخت یارانه پنهان سوخت ازسوی دولت و بیش از ۴۴۷میلیون دلار درآمد بالقوه از محل صادرات سوخت صرفه‌جویی‌شده برآورد می‌شود. برای فهم بهتر این ارقام لازم است اشاره کنیم که در نیمه نخست سال جاری ۴۳۸میلیون و ۶۶۸هزار دلار خودرو وارد کشور شده است و سال گذشته نیز این رقم فقط ۳۶میلیون و ۵۶۵هزار دلار بود؛ بنابراین اگر تنها سوخت صرفه‌جویی‌شده از محل اسقاط خودروهای فرسوده در سال۱۴۰۲ صادر شود، می‌توان با ارز آن تقریبا به میزان کل خودروهایی که بعد از رفع ممنوعیت واردات وارد کشور شده‌اند، خودرو وارد کرد.
چنین صرفه‌جویی‌ای در مصرف بنزین تنها طی یک سال و در بازه زمانی که یارانه سوخت فشار زیادی بر دوش دولت گذاشته و هرگونه رشد قیمت آن نیز با ریسک سیاسی قابل‌توجهی همراه است، نشان می‌دهد که مسیر اسقاط فرسوده‌ها باید بسیار پیش‌تر از این آغاز می‌شد و تاخیر صورت‌گرفته از سال۹۷ تاکنون برای از رده خارج کردن این خودروها هزینه زیادی را بر کشور تحمیل کرده است.
همچنین طبق آمار منتشرشده ازسوی بازوی پژوهشی مجلس، از ۳۵میلیون دستگاه خودروی درحال تردد در کشور، ۱۳میلیون دستگاه فرسوده هستند. حال اگر دولت توانسته با اسقاط ۷۲هزار دستگاه ۱۵۲میلیون دلار صرفه‌جویی در یارانه سوخت داشته باشد، اگر کل فرسوده‌ها را از رده خارج کند می‌تواند صرفه‌جویی ۲۷.۵میلیارد دلاری را رقم بزند. این میزان سوخت مصرف‌نشده اگر صادر هم شود درآمد ۸۰.۷میلیارد دلاری برای کشور داشته باشد. همین موضوع نشان می‌دهد تردد خودروهای فرسوده در کشور تا چه اندازه به اقتصاد کشور آسیب می‌زند. همچنین از بین خودروهای فرسوده اسقاط‌شده بیشترین تعداد مربوط به سواری‌ها می‌شود. طی سال گذشته ۵۳هزار و ۳۵۴دستگاه خودروی سواری اسقاط‌شده که خروج این خودروها از ناوگان حمل‌ونقل باعث صرفه‌جویی ۲۴۲میلیون و ۱۲۲هزار و ۵۰۰لیتر بنزین شده است. دولت از محل اسقاط سواری‌های فرسوده ۵۳میلیون و ۴۵۴هزار دلار یارانه کمتری به سوخت داده است. همچنین اگر بنزین صرفه‌جویی‌شده از طریق اسقاط سواری‌های فرسوده در سال۱۴۰۲ صادر شود، می‌تواند درآمد ۱۴۵میلیون و ۲۷۳هزار دلاری برای کشور داشته باشد.
زیر تیغ اسقاط
از سوی دیگر، در سال گذشته هشت‌هزار و ۹۸دستگاه تاکسی اسقاط‌شده که برای آن بیش از ۶۳میلیون لیتر کاهش مصرف سوخت ناشی از اسقاط این تعداد از خودروهای فرسوده، ۲۵میلیون دلار صرفه‌جویی در پرداخت یارانه پنهان سوخت ازسوی دولت و نزدیک ۳۸میلیون دلار درآمد بالقوه از محل صادرات سوخت صرفه‌جویی‌شده برآورد می‌شود.
علاوه بر این در سال۱۴۰۲ به میزان ۶هزار و ۵۴۰دستگاه وانت اسقاط شده است که از این طریق مصرف بنزین ۹۳میلیون و ۳۱۴هزار کمتر شده است؛ بنابراین دولت نیز ۲۰میلیون و ۴۰۵هزار دلار در یارانه بنزین صرفه‌جویی کرده است. حال اگر این بنزین صادر شود توانایی درآمدزایی ۵۷میلیون و ۷۸۹هزار دلاری برای کشور دارد.
همچنین چهارهزار و ۱۳۶دستگاه خودروی تجاری سنگین سال گذشته زیر تیغ اسقاط رفته‌اند که باعث شده ۲۶۴میلیون و ۷۰۴هزار لیتر گازوئیل کمتری مصرف شده و صرفه‌جویی دولت از یارانه پنهان آن به ۶۳میلیون و ۹۴۰هزار و ۸۰۰دلار برسد. صادرات این میزان گازوئیل می‌تواند برای کشور درآمد ۲۰۶میلیون و ۴۶۹هزار دلاری داشته باشد. در همین راستا، رییس ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده گفت: مالکان خودروهای فرسوده که در طرح‌های جایگزینی خودرو شرکت کنند به ازای تعداد گواهی‌های اسقاط از قیمت خودروی انتخابی‌شان تخفیف دریافت می‌کنند. مهران سالاریه گفت: با توافقی که با شرکت‌های خودروساز ازجمله ایران‌خودرو و سایپا شده است، کسانی که در طرح‌های جایگزینی خودرو شرکت کنند و خودروی خود را اسقاط کنند به ازای تعداد گواهی اسقاط خودروی فرسوده خود از شرکت خودروساز برای خرید خودرو تخفیف دریافت خواهند کرد. وی با بیان اینکه دو نوع طرح اسقاط خودرو فرسوده وجود دارد گفت: طرح جایگزینی و طرح بدون جایگزینی که اصطلاحا به آن «طرح نقدی» هم گفته می‌شود. سالاریه افزود: در طرح بدون جایگزینی، مراکز اسقاط، با لحاظ کردن شرایط اسقاط که شامل مدل، سن، سلامت خودرو و سایر مواردی که بین خریدار و فروشنده توافق می‌شود، خودرو از مالک خریداری می‌شود. وی اضافه کرد: منفعتی که در ازای این موضوع به وجود می‌آید به سه بخش تقسیم می‌شود، بخشی از آن به مالک اصلی برمی‌گردد، یعنی مرکز اسقاطی که از مالک اصلی، خودرو خریداری می‌کند، بخشی را محاسبه و به مالک اصلی پرداخت می‌کند، بخشی برای هزینه‌های خود مرکز و بخشی هم سود خودش تعیین می‌شود.
رییس ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده با بیان اینکه خودروهای فرسوده بر اساس سال تولید دسته‌بندی و مشمول دریافت گواهی اسقاط می‌شوند، گفت: خودروهایی که ۲۰ تا ۲۵سال از زمان تولید آنها گذشته، سه گواهی اسقاط از آنها تولید می‌شود (هر گواهی ۳۵میلیون تومان محاسبه می‌شود) به عبارتی ۱۰۵میلیون تومان، ارزش یک خودرویی است که ۲۰ تا ۲۵سال دارد و در طرح بدون جایگزین شرکت می‌کند؛ البته این منفعت ممکن است صددرصد به مالک خودرو نرسد و رقمی در حدود ۸۸ تا ۹۵میلیون تومان به مالک خودرو پرداخت می‌شود.
خروج ۱۸۰هزار دستگاه خودرو از چرخه حمل و نقل
سالاریه افزود: در شش‌ماهه نخست امسال، حدود ۱۵۰هزار دستگاه خودرو اسقاط کردیم و تاکنون که هفت ماه از سال می‌گذرد بیش از ۱۸۰هزار دستگاه خودرو در مراکز اسقاط پذیرش و از چرخه حمل‌ونقل خارج شده است. وی ادامه داد: در شش‌ماهه نخست امسال، ۱۲۹هزار و ۸۷۸دستگاه خودروی سواری، ۱۱۵۰دستگاه اتوبوس، ۱۰۸۰دستگاه مینی‌بوس، ۲۷۹دستگاه کامیون، ۵۰۱کامیونت، ۸۳دستگاه کشنده، ۱۰هزار و ۷۴۰دستگاه انواع وانت و ۵۶۷۸دستگاه تاکسی اسقاط شدند که در بعضی از موارد مثل تاکسی، تا حدودی جایگزین هم انجام و نوسازی شده است. سالاریه گفت: طرح جایگزینی خودروها را تقریبا از نیمه دوم سال گذشته شروع کردیم و در شش‌ماهه نخست امسال هم طرح نوسازی تاکسی‌های فرسوده ادامه پیدا کرد، از مهر امسال تاکنون حدود ۲۷هزار متقاضی برای اسقاط و جایگزینی خودرو در طرح‌های جایگزینی ایران‌خودرو و سایپا ثبت‌نام کردند و مراحل پذیرش انجام و هم‌اکنون فرآیند نوسازی درحال انجام است. رییس ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده افزود: بیش از ۹۰درصد متقاضیانی که در طرح‌های جایگزینی سال قبل ثبت نام کرده بودند خودروهایشان را تحویل گرفتند، جز مواردی که مشکلی داشتند که در اینگونه موارد، مکاتباتی انجام می‌دهیم و در کوتاه‌ترین زمان، عارضه‌یابی و مشکل را حل می‌کنیم. سالاریه اضافه کرد: اگر لازم باشد با خودروسازان نیز مکاتبه یا بازرسی وزارت صمت را هم دخیل می‌کنیم و تا حصول نتیجه موضوع را پیگیری می‌کنیم. وی درباره بازه زمانی اسقاط خودرو و دریافت خودروی جایگزین هم گفت: متقاضیانی که ثبت‌نام و در قرعه‌کشی برنده شده‌اند باید خودروهایشان را دریافت کرده باشند اگر دریافت نکرده باشند باید پیگیری شود.
پیگیر مشمولانی که خودرو تحویل نگرفتند، هستیم
سالاریه افزود: فقط زمانی متقاضی مشمول طرح نمی‌شود که وجه تعیین‌شده را به‌موقع پرداخت نکرده باشد، یا خودرو در مرکز اسقاط با مشکل پلیسی مواجه شده باشد که باید موارد عارضه‌یابی شود یا اینکه متقاضی در زمان مقرر مراجعه نکرده باشد، در این صورت مشمول طرح نخواهد شد. وی گفت: متقاضیانی که با چنین مشکلاتی مواجه شدند، می‌توانند در طرح مجزایی که خودروسازان طبق قانون مکلف شده‌اند ۲۰درصد از تولیداتشان را به نوسازی و جایگزینی خودروهای فرسوده اختصاص دهند شرکت و با مراجعه به سایت مربوط، اقدام به ثبت‌نام کنند؛ در این صورت هم یکسری ارتباطات داده‌ای میان ستاد نوسازی و خودروساز مربوط وجود دارد، ما هم از آنها حمایت و پشتیبانی می‌کنیم تا این افراد هم جزو متقاضیان مشمول قرار گیرند و خودروی جایگزین دریافت کنند. رییس ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده افزود: بعد از ابلاغ آیین‌نامه اجرایی ماده۱۰ قانون ساماندهی صنعت خودرو، جذابیتی در بخش‌های خصوصی برای مالکان خودروهای فرسوده به وجود آمد، به عبارتی، به وسیله این آیین نامه، دولت به مراکز اسقاط اعلام کرد خودروی فرسوده متقاضیان را با بالاترین رقم خریداری کنند تا انگیزه‌ای برای اسقاط و نوسازی ایجاد شود.
نظر شما