آگاه: الناز برکاتی _ خبرنگار گروه فرهنگ: می‌گفت: شعاع درد مرا ضرب در عذاب کنید/ مگر مساحت رنج مرا حساب کنید، شاید برای این بود که زودتر از تصور پر کشید. امین‌پور موسیقی شعر را می‌شناخت و تناسب میان موسیقی و مضمون شعرهایش، تصاویری بدیع و بکر آفریده است. توازن موسیقی در آواها، هجاها، وزن و قافیه اشعارش موج می‌زند. گاهی روی ملودی یک آهنگساز شعر نوشته و گاهی هم خواننده یا آهنگسازان، شعری از میان اشعار او انتخاب کرده و آن را به موسیقی‌ای گوش‌نواز بدل کرده‌اند. فعالیت او در عمر کوتاهش روحی تازه در ترانه دهه۷۰ ایران دمید. مجموع اشعار او به هزار بیت هم نمی‌رسد و گزیده‌گویی در آثار او بسیار مشهود است.
اقبالی بلند در عمری کوتاه
شاید یکی از دلایل اقبال آثار او این است که تناسب موضوع و موسیقی در اشعار او به سرحد کمال رسیده است، به‌طوری‌که گویی او اوزان اشعارش را انتخاب نمی‌کرد، بلکه گُلِ شعر در ذهن او با وزن متناسب خود می‌شِکُفت. به همین علت منتقدان بر این باورند که وزن شعرهایش آرام و ملایم است و آنجا که هیجانات بر او غلبه می‌کرد، ضرب‌آهنگِ کلامش تند و پرشور می‌شد. قیصر در بعضی از موارد روی ملودی یک آهنگسازی شعر گذاشته و گاهی خواننده یا آهنگسازی از بین اشعارش کاری را انتخاب کرده و روی آن موسیقی گذاشته است، کارهای نظیر «بوی باران» و «به یادت» با صدای محمد اصفهانی، «شبان عاشق» با صدای علیرضا افتخاری، «لاله پرپر» با صدای حسام‌الدین سراج و... از میان کسانی که این اواخر و در زمان حیات شاعر اقبال همکاری با قیصر امین‌پور را داشتند نام و کار یک خواننده و آهنگساز جوان چشم‌نوازی می‌کند. پیام حصیری که تنها یکی از اشعار وی را با موسیقی اجرا کرده است و همین یک قطعه هم توانست در میان آثار موسیقی مطرح این روزها جایگاه ویژه‌ای پیدا کند.
سبکی خاص و ماندگار
شعرهای امین‌پور از حیثِ بلاغی ارزشمند بوده و بر ظرفیت‌ها و توانمندیِ زبان فارسی افزوده است. استفاده از آرایه ایهام یکی از برجسته‌ترین شگردهای او در شعر است. او توانسته است ویژگی‌های سبکی و بلاغی شعر کلاسیک و شعر نیمایی را با شعرهایش تلفیق کند. یکی از عواملی که درنهایت، باعث برجستگی سبکِ اوست، نوآوری در بلاغت و درکِ انتظارِ مخاطبان امروز از شعر است. سلوکِ شعریِ وی را می‌توان همدردی با مردم توصیف کرد.
آثاری فاخر
امین‌پور اولین مجموعه شعر خود را در سال۱۳۶۳ در کنار فعالیت‌های واحد شعر حوزه هنری و صفحه شعر هفته‌نامه سروش منتشر کرد. نام این مجموعه «در کوچه آفتاب» است که از رباعی‌ها و دوبیتی‌ها تشکیل شده است. سپس «تنفس صبح» را که حاوی غزل‌ها و در حدود ۲۰ شعر نیمایی است ازسوی انتشارات حوزه هنری به چاپ رسانید. وی در سال۱۳۶۷ تدریس به‌عنوان استاد دانشگاه را از دانشگاه الزهرا آغاز کرد و در سال۱۳۶۹ توانست در دانشگاه مشغول به تدریس شود. وی در سال‌های ۱۳۶۸ و ۱۳۸۲ به‌ترتیب موفق به گرفتن جایزه نیما یوشیج و برگزیده شدن به‌عنوان عضو پیوسته در فرهنگستان زبان و ادب فارسی شد.
در کوچه آفتاب
تنفس صبح
طوفان در پرانتز
منظومه ظهر روز دهم
مثلِ چشمه، مثلِ رود
بی‌بال پریدن
مجموعه شعر آینه‌های ناگهان
به قولِ پرستو
گزینه اشعار
مجموعه شعر گل‌ها همه آفتابگردانند
مجموعه شعر دستور زبان عشق
کتاب شعر و کودکی
مجموعه کامل اشعار قیصر امین‌پور
قیصر و اهالی موسیقی
گریه بی‌بهانه/ حسام‌الدین سراج
حال و هوای این کار با دیگر کارهای کلاسیک سراج کمی متفاوت است. در اول این آلبوم آهنگ معروف «ملکا» قرار دارد که برای بسیاری از ما خاطره‌انگیز است. یکی دیگر از تصنیف‌های زیبای این آلبوم تصنیف «بلای عشق» است. تکرار جمله‌هایی آهنگین و هم‌قافیه مثل «که دل شد مبتلای او/ فدای او» اثر را بسیار زیبا کرده است و این تاثیر انتخاب شعر خوب بر زیبایی کارهای سراج را نشان می‌دهد. در این آلبوم سه قطعه آواز هم وجود دارد که همگی روی اشعار قیصر امین‌پور اجرا شده است. علت اصلی‌اش هم این است که ضبط آوازها با فوت قیصر مصادف بوده و سراج خواسته تا یاد این دوست قدیمی‌اش را در این آلبوم زنده نگه دارد.
نیلوفرانه/ علیرضا افتخاری
هرکس که آلبوم‌های نیلوفرانه را می‌شنود، پیش از هر چیز شعرهای قیصر امین‌پور است که بر دلش می‌نشیند. آلبوم «نیلوفرانه» علیرضا افتخاری اولین آلبومی بود که با اشعاری از قیصر امین‌پور منتشر شد و موفقیت بسیاری هم کسب کرد و از جمله موفق‌ترین آلبوم‌های علیرضا افتخاری به شمار می‌آید. کل آلبوم «نیلوفرانه» شامل آثاری بود تقدیم به حضرت مهدی(عج) که معروف‌ترین آن قطعه «یارا یارا» بود. موسیقی این آلبوم ساخته عباس خوشدل بود و فریدون شهبازیان هم در این کار نقش مهمی داشت. این آلبوم اوایل دهه۷۰ منتشر شد و طبق آمار یکی از پرفروش‌ترین آلبوم‌های موسیقی است که تا امروز در ایران پخش شده است. همکاری قیصر امین‌پور با علیرضا افتخاری و عباس خوشدل، از «نیلوفرانه۱» آغاز شد و «نیلوفرانه ۲» و «شبان عاشق» نیز ادامه داشت.
آبروی آب/ بامداد فلاحتی
در این مجموعه که بر منتخبی از شعرهای مرحوم قیصر امین‌پور ساخته شده است، سعی در آن شده که فضا و احساس موجود در اشعار حفظ و در قالب موسیقی بیان شود تا بتواند ارتباط بهتری با شنونده برقرار کند. فضای صادقانه و صمیمی اشعار، موسیقی صادقانه‌ای را طلب می‌کند که به ماهیت شعرها لطمه‌ای وارد نسازد و همه تلاش آهنگساز، خواننده و گروه هم‌نوازان نفیر نیز در این راستا بوده است. شاهین شهبازی با تار و سه‌تار، مرتضی صنایعی بانی، روشنک نوری با سنتور و... از نوازندگان این آلبوم هستند و رضا مهدوی نیز مدیریت تولید این اثر را برعهده داشته است.
دوستت دارم/ ناصر عبداللهی
آلبوم «دوستت دارم» روح تازه‌ای به موسیقی پاپ بخشید و علاقه‌مندان زیادی را شیفته صدای خود ساخت، صدایی دلنشین و گوش‌نواز. بی‌شک بر هیچ‌یک از دوستدارانش پوشیده نیست که ناصر ترانه‌ای نخواند جز ترانه‌های دلش، چه آن هنگام که ناصریا را می‌خواند و چه آن هنگام که ارادت خویش را به ائمه اطهار علیهم‌السلام ابراز می‌داشت. یا فاطمه بنت‌نبی و محمدجان اوج ارادت خالصانه اوست. ناصر عبداللهی در برهه‌ای از زمان که شعر مذهبی تنها در مداحی‌ها و مجالس دینی شکل می‌گرفت یا اگر ترانه‌ای خوانده می‌شد به‌دلیل سطحی بودن و فاقد کیفیت لازم بودن در محاق می‌ماند با ترانه‌های (یا فاطمه) و (محمدجان) ژانر جدیدی را به موسیقی پاپ اضافه کرد که نه‌تنها شعاری و سطحی و ساده‌انگار نبود، بلکه برعکس جذاب و شنیدنی و تاثیرگذار هم بود و بدین‌گونه خیل عظیمی از این سبک و سیاق بهره گرفتند و موسیقی پاپ ایرانی متناسب با اهداف اسلامی گام‌های بلندی برداشت. ترانه آهنگ سربلند از آلبوم دوستت دارم را قیصر امین‌پور سروده است؛ همان ترانه‌ای که اینگونه آغاز می‌شود: سراپا اگر زرد و پژمرده‌ایم ولی دل به پاییز نسپرده‌ایم...
آلبوم راز پرواز/ سینا سرلک
این آلبوم شامل ۱۰قطعه در دستگاه‌های شور، چهارگاه، همایون، دشتی و ماهور است که ۶قطعه از آن براساس اشعاری از قیصر امین‌پور و چهار قطعه با اشعاری از امینی، مشفق کاشانی و ساعد باقری ساخته شده است. تمامی شعرهای این مجموعه ازسوی شورای شعر مرکز موسیقی صداوسیما انتخاب شده‌اند و احمدعلی راغب روی آنها آهنگسازی و سینا سرلک نیز اجرا کرده است.
فاصله/ محمد اصفهانی
نقش شعر در موفقیت یک آلبوم به اندازه صدای خواننده مهم و پررنگ است. در این آلبوم ترانه‌های قیصر امین‌پور، ترانه مکرم، علی معلم دامغانی، افشین یداللهی، مرجان محمدی و عبدالجبار کاکایی هستند که زمینه‌ای شده‌اند برای خلق قطعات، در این میان امین‌پور و معلم دامغانی که از اساتید ترانه‌سرایی ایران بودند و هستند، به لحاظ معنایی ترانه‌هایی برای این آلبوم سروده‌اند که به «فاصله» ارج و قربی والا داده است.
تنها تو می‌مانی/ علیرضا افتخاری
این آلبوم به آهنگسازی امیر رحیمی آذر و علی خشتی‌نژاد با صدای علیرضا افتخاری است که کاوه سروریان تنظیم قطعات را برای ارکستر سازهای زهی و ایرانی برعهده داشته است. قطعات این آلبوم شامل خسته‌ام از این کویر و تنها تو می‌مانی با شعری از قیصر امین‌پور، پنهان، نیاز و طوفان با شعری از سیمین بهبهانی، تشنه درد براساس اشعاری از رهی معیری، عمر آن بود از سرودهای عماد خراسانی و زبان نگاه با شعری از هوشنگ ابتهاج است که با صدای افتخاری اجرا شده‌اند. در ارکستراسیون این اثر از قابلیت‌های گسترده سازهای زهی در رجیسترهای مختلف استفاده شده است.
فریاد هجران/ ارکستر سمفونی تهران
ارکستر سمفونیک تهران به رهبری «منوچهر صهبایی» سال۸۹ پیش در تالار وحدت به مناسبت ارتحال امام خمینی(ره) به اجرای برنامه پرداخت. در این کنسرت که با عنوان «فریاد هجران» به مناسبت بیستمین سالگرد ارتحال امام خمینی(ره) در تالار وحدت برگزار شد، ارکستر سمفونیک تهران به رهبری «منوچهر صهبایی» با همراهی گروه کر دفتر موسیقی ارشاد و خوانندگی «عبدالحسین مختاباد» به روی صحنه آمدند. با اشاره دست «صهبایی»، ارکستر بخش اول پوئم سمفونی روح‌الله را با عنوان «هبوط» براساس شعری از قیصر امین‌پور را که بازگوکننده حضور امام خمینی(ره) و اتفاق بزرگ سال ۵۷ بود اجرا کرد.
خزان شدنِ بهاری کوتاه
دوم اردیبهشت سالروز تولد شاعر نام‌آوازه ایران مرحوم قیصر امین‌پور است. وی پس از تصادفی که در سال ۱۳۷۸ داشت، همواره از بیماری‌های مختلف رنج می‌برد و دست‌کم دو عمل جراحی قلب و پیوند کلیه را پشت سر گذاشته بود. پیکر این شاعر در زادگاهش گتوند و در کنار مقبره شهدای گمنام این شهرستان به خاک سپرده شد.
دیدار «قیصر امین‌پور »با «شهریار»
حضور«قیصر امین‌پور » در جبهه
نظر شما