آگاه: به گزارش یافته‌های یک مطالعه کارشناسی که پس از بروز ریزش و سیلاب چند روز اخیر در جاده چالوس منتشر شد، نشان‌دهنده وجود ۲۰۶نقطه خطر در محور تهران-چالوس است. نتایج فنی یک خطرسنجی توسط تیم مطالعاتی به مدیریت دکتر علی بیت‌اللهی، عضو هیات‌علمی و رییس بخش خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، نشان می‌دهد، پراستفاده‌ترین و پرترددترین جاده شمال کشور در هر کیلومتر به‌طور متوسط در معرض ۱/۳۳خطر قرار دارد. این در حالی است که براساس نتایج این مطالعه، ۹۴درصد از حوادث و پدیده‌های حادثه‌ساز و خطرناک این مسیر، ناشی از ریزش دیواره‌های جاده و سقوط سنگ و همچنین روان‌آب‌ها (سیلاب) هستند. این دو، عمده‌ترین مخاطراتی هستند که جاده چالوس را به‌طور بالقوه و به‌خصوص در ایام بارندگی، به مسیر بارش سنگ و سیل تبدیل کرده است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد به‌دلیل مورفولوژی مسیر جاده چالوس، عملا این جاده فاقد مسیرهای جایگزین است. مطالعات نشان می‌دهد در امتداد محور چالوس-کرج، ۳۲دهنه پل وجود دارد که همگی فاقد مسیر جایگزین هستند که در صورت خرابی آنها، مسیر کاملا مسدود خواهد شد.
بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد جاده چالوس همچنین دارای ۱۳منطقه (زون) پرخطر است؛ به این معنا که در هر یک‌کیلومتر از این ۱۳زون، دستکم چهار خطر، مسافران این جاده را تهدید می‌کند. علاوه‌بر ریزش سنگ و خطر روان‌آب‌ها (سیلاب)، این محور در مناطق مختلف و شناسایی‌شده مستعد لغزش و رانش زمین، گسل و مخاطرات ناشی از مداخله‌های انسانی است. درمجموع، ۲۷۶پدیده خطرآفرین در این ۲۰۶نقطه از جاده چالوس در کمین مسافران این جاده است.
برطرف نکردن نقاط حادثه‌خیز این محور باعث می‌شود هر سال سیل و حوادث طبیعی خسارت‌های بیشتری به بار بیاورند؛ نکته‌ای که احمد بهاروند، مدیرکل هواشناسی استان البرز به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: در سیل سال۱۴۰۲ در کمتر از ۲۰دقیقه حدود ۳۴میلی‌متر در حوزه آبریزی سد کرج، باران بارید. این حجم از بارندگی برابری می‌کند با یک هفتم از بارش کل سالانه استان البرز؛ حجم سالانه بارش در البرز حدود ۲۴۷میلی‌متر است. سیل روز پنجشنبه ۱۸خردادماه ۱۴۰۲، به چند نقطه از جاده چالوس خسارت وارد می‌کند.
دره‌ای به عمق ۷۵ متر
به گفته علی زندی‌فر، مدیرکل راهداری استان البرز، جاده چالوس بر اثر سیل ۱۴۰۲ در سه نقطه به‌صورت کامل قطع شده و دو تونل این مسیر هم، به‌صورت کامل پر از رسوبات و گل و لای می‌شود. پیچ تکاور، پیج واریان و پیچ شاندیز نقاطی از جاده چالوس بود که به‌صورت کامل تخریب شده و مسیر ترددی خودروها کامل از بین رفته بود. در پیچ تکاور بیش از ۱۵متر از جاده به‌صورت کامل تخریب شده بود، جایی که در سال۵۹ سیل باعث مرگ ۵۱نفر از تکاوران مستقر در ساختمان یگان ۰۶ شده بود. علی زندی‌فر، مدیرکل راهداری استان البرز می‌گوید: سیل بیش از ۱۵۰متر از جاده را با خود برده که دره‌ای به عمق ۷۵متر ایجاد کرده بود. سیل نه‌تنها گل‌ولای را از بالادست بلکه هرچه را در این دره بود با خود برده و وارد رودخانه کرج کرده بود.
اما مهم‌ترین بخش سیلاب، بخشی بوده است که از حدفاصل دو تونل شمالی و جنوبی تونل شماره دو جاده ریخته می‌شود. مدیرکل راهداری استان البرز می‌گوید: تونل جنوبی به متراژ ۶۰۰ متر کاملا پر از گل و لای بوده و فقط یک نفر به‌صورت سینه‌خیز امکان ورود به تونل را داشت. تونل شمالی نیز دست کمی از تونل جنوبی نداشت. چراکه این تونل نیز کاملا از واریزه‌های سیل پر شده و فقط یک متر از تونل ۳۰۰متری خالی می‌ماند. به گفته زندی‌فر، واریزه و رسوبات سیل، دقیقا از کنار دیواره سد به داخل دره ریخته شده و باعث بسته شدن مسیر انتقال آب کرج به تهران می‌شود. هرچند در این سیلاب تلفات جانی نداشتیم ولی نمی‌توان انتظار داشت حوادث آینده هم فقط با خسارت‌های مالی به پایان برسد اما می‌توان انتظار داشت مسئولان برای برطرف کردن دستکم بخشی از نقاط حادثه خیز این جاده خاطره‌انگیز اقدام کنند.
حادثه‌ای بررگ‌تر از تخریب جاده
سیل سال گذشته جاده چالوس اما، تخریبی بزرگتر از شکستن جاده داشت. واریزه‌ها و رسوبات سیل، بعد از تخریب جاده، دو نقطه از رودخانه کرج در پایین دست سد را که مسیر انتقال آب سد کرج به تصفیه‌خانه‌های تهران و کرج است را مسدود کرده و باعث قطع انتقال آب شرب تهران و کرج می‌شود.
خطری بزرگتر پایتخت تهران و کرج را تهدید می‌کرد. این خطر آنقدر جدی بود که محرابیان وزیر نیرو، همان شب ۱۸ خردادماه، سفر به آذربایجان شرقی را نیمه تمام رها کرده و به سرعت خود را به سد کرج می‌رساند تا از ابعاد حادثه مطلع شود.
واریزه‌های سیل، از فاصله ۳۰ متری دو تونل شمالی و جنوبی جاده وارد دره دیواره سد شده و دقیقاً مقابل خروجی آب سد، کوهی از گل و لای را ایجاد می‌کند.
در این نقطه اما اتفاق دیگری رخ می‌دهد، گل و لای وارد شده به پشت سد تنظیمی، باتلاقی ۲۰ هزار متر مربعی را ایجاد می‌کند که دسترسی به لوله خروجی آب را عملاً غیرممکن می‌کند.
داود نجفیان مدیرعامل آب منطقه‌ای استان البرز می‌گوید: بیش از ۵۰ دستگاه لودر و گریدر برای تخلیه واریزه‌های سد، با کمک سپاه و ارتش به منطقه اعزام می‌شوند.
زمین باتلاقی ورودی سد اما اجازه حرکت به دستگاه‌های سنگین را نمی‌دهد، ۵ دستگاه بیل مکانیکی و بولدزر در گل‌ولای گیر می‌کند.
اکنون هم بعد از گذشت یک سال از حادثه هنوز یک دستگاه بیل مکانیکی متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در گل و لای سد مدفون شده و امکان خارج کردن آن وجود ندارد.
به گفته مسئولان امر، به دلیل صخره‌ای بودن منطقه و همچنین وجود سیم‌های انتقال برق فشار قوی در دره، امکان انتقال تجهیزات راهسازی به دهانه سد میسر نبوده و فقط مسیر دسترسی به دهانه خروجی آب از سد، همین مسیر باتلاقی ۲۰ هزار متر مربعی بوده است.
نظر شما