آگاه: هدف از نشستهای اندیشههای راهبردی که دو جلسه قبلی آن با موضوع «الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت» و «عدالت» برگزار شده بود، ایجاد فضایی علمی و تخصصی برای تضارب آرا و اندیشهها درراستای ایجاد گفتمان علمی و کاربردی و تصمیمسازی درباره موضوعات راهبردی و موردنیاز کشور بود.
در این نشست چهارساعته ۱۰نفر از صاحبنظرانی که مقالات و پژوهشهای آنان از میان ۱۸۸مقاله رسیده به دبیرخانه نشست، بهعنوان آثار برتر شناختهشده، به بیان دیدگاهها و طرح نظریات خود پرداختند.
دکتر صادق واعظزاده، دبیر این نشستها درباره فلسفه برگزاری آنها تصریح میکند: «نظام جمهوری اسلامی یک نظام حکیمانه است و براساس دیدگاهی حکمی و ساختاری عقلانی شکل گرفته است. به همین خاطر همواره باید مسیر پیشرفت کشور در این نظام و تصمیمسازیهای اساسی آن را با مشارکت گسترده علما و نخبگان انجام داد و به پیش برد. این دیدگاه همسنخ و متناسب است با روح و جان این نظام و در قانون اساسی نیز انعکاس دارد. همچنین گفتمانهای اساسی و حرکتهای فکری و نظری کشور را که مبنای اقدامهای مهم و زیربنایی برای پیشرفت است، باید با اندیشهورزی و ابراز نظر شخصیتهای علمی، اساتید و علما شکل داد. باید تصمیمهای مهم کشور را در حلقههای علمی سامان داد تا بر اساس آنها مسئولان کشور تصمیمهای اساسی را اتخاذ کنند.»
کشور ما امروز از لحاظ تربیت نیروی انسانی، توسعه آموزش و بهویژه آموزش عالی و تعدد مراکز علمی و گسترش حوزههای علمیه و حضور نخبگان و فرهیختگان و فضلا و دانشمندان در بهترین موقعیت تاریخی خود قرار دارد. این مزیت بزرگ اقتضا میکند که سازوکار بهرهگیری از نظرات این گروه و بهویژه برجستگان آنان را در امور اساسی کشور به بهترین نحو سامان بدهیم تا انگیزه و حضور و مشارکت بسیار بیشتر آنان را در این امور شاهد باشیم. تنها با این شیوه میتوان از ذخیره نرمافزاری کشور استفاده تمام و کمال کرد.
وی در مورد این ابتکار و شکلگیری آن متذکر میشود: «در جلسهای در محضر رهبر انقلاب حضور داشتم. ایشان ضرورت تشکیل اینگونه نشستها را مطرح فرمودند و اظهار کردند که جلساتی با حضور اندیشمندان و متفکران برای بررسی و تبادلنظر نسبتبه موضوعات اساسی کشور برگزار شود. در پی آن، «دبیرخانه نشست اندیشههای راهبردی» تشکیل شد و با اشراف و تعامل دفتر مقام رهبری به انجام وظیفه پرداخت.
اولین ویژگی این زنجیره نشستها، تخصصی و راهبردی بودن موضوع آنهاست. نخستین موضوع این سلسله نشستها عبارت بود از «الگوی اسلامیـایرانی پیشرفت». این یک موضوع راهبردی است که باید درمورد آن نظریهپردازی و تصمیمسازی کرد تا در یک مدت معین تدوین شود و چارچوب و راهنمای برنامههای میانمدت و بلندمدت کشور قرار گیرد. این نشست، مفهوم پیشرفت و همچنین ضرورت و مبانی و ویژگیهای الگوی اسلامیـایرانی پیشرفت و وجوه تمایز اساسی آن با مفهوم توسعه و الگوهای شناختهشده و رایج را بررسی شد.»
اما مهمترین سرفصلها و محورهای نشست راهبردی زن و خانواده چه بود؟
واعظزاده بهعنوان دبیر نشستهای راهبردی در سخنان اولیهاش در نشست اینگونه مطرح میکند: «برنامهریزی برای تحقق شایستگیها و کرامت زن و خانواده و رفع مصادیق ظلم به زنان نیز مطالبهای بحق از مراجع سیاستگذاری و اجرایی کشور است. کوتاهی و کاهلی در این موارد، علاوه بر کفران نعمت و ازدستدادن فرصت، زمینهساز سوءاستفاده بدخواهان و کجاندیشان است. در این خصوص نیز مثل عرصههای فرهنگی دیگر، علاوهبر نقد تفکر و رویه مکاتب رقیب، راهکار اصلی تلاش و تکاپوی فکری ابتکاری و غیرانفعالی برای تبیین دیدگاههای اصیل و راهیابی برای پیشرفت و تعالی کشور است. برگزاری سومین نشست اندیشههای راهبردی نمونهای از این تلاش و تکاپو است.»
فراخوان نشست سوم پیرامون محورهای اساسی زیر به مراکز دانشگاهی و حوزوی ارسال شد:
منزلت و نقش زنان در انقلاب اسلامی و جایگاه آنان در پیشرفت همهجانبه کشور
حقوق و مسئولیتهای فردی و اجتماعی زنان
موقعیت، مولفهها و کارکرد خانواده از منظر اسلام
نقد بنیانهای فمینیسم و وجه ایرانی آن
مسائل و مظلومیتهای زنان در ایران و راههای مواجهه صحیح با آنها
جایگاه و نقش زن در خانواده و بررسی فقهی مسائل مربوط
آسیبشناسی و راههای تقویت خانواده در ایران
مقایسه وضعیت خانواده در جمهوری اسلامی ایران و کشورهای غربی.
همچنین از طریق مشورت تخصصی و جستوجوی آثار علمی مربوط در پایگاههای اطلاعرسانی کشور، محققان فعال این حوزه شناسایی شدند و فراخوان نشست مستقیما به اطلاع آنان رسید. در پاسخ به فراخوان، تعداد ۱۸۸مقاله مشروح از طریق درگاه الکترونیکی نشست واصل شد. هر مقاله بدون نام مولف برای ارزیابی در اختیار سه داور متخصص قرار گرفت و نتایج را کمیته داوری شامل استادان متخصص دانشگاه و حوزه با رتبه بالای علمی جمعبندی کرد که نهایتا ۵۸مقاله برای درج در مجموعه مقالات پذیرفت.
با توجه به نظرات داوران و پیشنهاد کمیته داوری، تعدادی از مقالات برتر با رعایت تنوع موضوعی، حضور استادان و جوانان، مشارکت حوزه و دانشگاه و پرداختن به جنبههای نظری و کاربردی برای ارائه شفاهی در طول نشست برگزیده شد. اطلاعرسانی و فراخوان نشست، دریافت و داوری مقالات و اعلام نتایج با اأسیس پایگاه الکترونیکی نشست و با تلاش در جهت نیل به برترین سطح معیارهای موجود در برگزاری نشستهای علمی انجام شد. مجموعه مقالات نشست، پیش از برگزاری نشست در دو مجلد تدوین و مجموعا در ۸۵۰صفحه بزرگ به چاپ رسیده است که در اختیار شرکتکنندگان محترم قرار خواهد گرفت و پس از نشست به همراه بیانات رهبر فرزانه انقلاب اسلامی در شمارگان وسیع منتشر خواهد شد.»
در نهایت رهبر انقلاب بعد از ارائه مقالات علمی، در سخنانی، هدف از برگزاری سلسله نشستهای اندیشههای راهبردی با نخبگان و اندیشمندان را، تبادلنظر عالمانه به منظور ایجاد زمینه استفاده از دیدگاههای مختلف علمی و دستیابی به یک اندیشه صحیح و جامع بهعنوان قاعده برنامهریزی و اجرا دانستند و تاکید کردند: دستاورد این نشستها که در موضوعات اساسی ادامه خواهد یافت، باید متین، عمیق، ماندگار و قابل عرضه و دفاع باشد. ایشان خاطرنشان کردند: درخصوص مباحث مطرح شده در دو نشست قبلی، کارهای خوبی انجام گرفته است و با جدیت نیز پیگیری میشود. رهبر انقلاب اسلامی با تاکید بر اینکه مسئله زن و خانواده از مسائل درجه یک کشور است، افزودند: درخصوص زن و خانواده، منابع و تعالیم اسلامیِ برجسته و متقنی وجود دارد که باید پس از تئوریزه شدن، بهصورت نظریههای قابل استفاده، در اختیار همه قرار گیرد.
حضرت آیتالله خامنهای، نقش و سهم بانوان در نظام اسلامی را ممتاز و بیبدیل دانستند و خاطرنشان کردند: نقش بانوان در دوران مبارزه، پیروزی انقلاب اسلامی، بعد از انقلاب بهویژه دوره بسیار سخت دفاع مقدس و در عرصههای مختلف، نقشی موثر، ممتاز و بیجایگزین است که با هیچ معیاری قابل اندازهگیری نیست. ایشان افزودند: اولین کسی که نقش و جایگاه ممتاز بانوان را درک کرد و زمینهساز نقشآفرینی برجسته زنان در عرصههای مختلف شد، امام بزرگوار بود، همچنانکه آن امام، اولین کسی بود که جایگاه مردم و تاثیر حضور آنان را درک کرد.
حضرت آیتالله خامنهای تاکید کردند: امام(ره) قدر مردم را دانست، تواناییهای آنان را شناخت و با تکیه بر همین شناخت، به آنان اعتماد کرد و مردم نیز به فراخوان امام(ره) در عرصههای مختلف پاسخ دادند و همه قشرها، در هر عرصهای که نیاز بود، جانانه وارد شدند که این حضور آگاهانه و ضروری، همچنان ادامه دارد. ایشان با تاکید بر اینکه کشور همواره به حضور زنان در مجموعه حضور ملی، نیازمند است، خاطرنشان کردند: بر همین اساس باید برای حفظ ظرفیت بانوان در جامعه و نقشآفرینی آنان، تلاش شود. رهبر انقلاب اسلامی، دومین علت مهم ضرورت توجه به موضوع زن را، نقش اساسی و محوری زن در خانواده دانستند. ایشان خاطرنشان کردند: در نگاه اسلام، خانواده پایه بسیار مهم و سلول اصلی جامعه است، به گونهای که بدون بهرهمندی از خانوادههای سالم، سرزنده و با نشاط، امکان پیشرفت جامعه بهخصوص پیشرفت فرهنگی وجود ندارد و اینگونه خانوادهها نیز بدون حضور زنان مومن و فهیم، شکل نمیگیرند و استمرار نمییابند.
رهبر انقلاب، تمرکز دشمنان بر مقوله زن بهعنوان یکی از مبانی هجوم سیاسی – تبلیغاتی به نظام اسلامی را، سومین علت ضرورت توجه کامل به مقوله زن خواندند و افزودند: باید با روشنگری در افکار عمومی مردم جهان، اجازه ندهیم اهداف سیاستگذاران و برنامهریزان غربی در حمله به مبانی اسلام در قبال زن، محقق شود. ایشان در همین زمینه به فرار زیرکانه غرب از ورود به مقوله خانواده اشاره و خاطرنشان کردند: غربیها، بحث زن را با شدت مطرح میکنند اما اسمی از خانواده نمیآورند چراکه بحث خانواده از نقاط ضعف بارز آنهاست. حضرت آیتالله خامنهای با اشاره به کارهای فراوان بر زمین مانده در موضوع زن و خانواده تاکید کردند: نظریهپردازی و گفتمانسازی در این زمینه، نیازی حقیقی است که باید مورد توجه روحانیون و اندیشمندان و صاحبنظران حوزه و دانشگاه قرار گیرد که البته نقش رسانهها نیز در زمینه گفتمانسازی، بسیار مهم است.
حضرت آیتالله خامنهای سرمایهگذاری پژوهشی و پرهیز از انفعال در بررسی و نقد نظریات رایج دنیا در باب زن و خانواده را دو پیششرط نظریهپردازی در این زمینه دانستند و افزودند: باید با اتکای به داراییهای فراوان علمی، در میانمدت و درازمدت دهها نظریه و الگوی مترقی از اسلام استخراج و ارائه کرد. ایشان، نگاه غرب به زن را گمراهی و ضلالتی عمیق و بزرگترین اهانت و ضربه به کرامت زن برشمردند و افزودند: حتی افراطیترین فمینیستها نیز برخلاف تصورشان درحال زدن ضربهای اساسی به زن هستند، چراکه با ضایع کردن زن، او را به ابزاری برای شهوترانی مرد تبدیل کردهاند و متاسفانه این مسئله، در افکار عمومی غرب نیز پدیدهای عادی و پذیرفته شده است.
رهبر انقلاب اسلامی نگاه اسلام به زن را فوقالعاده متعالی خواندند و تاکید کردند: در نگاه اساسی اسلام، زن از حیث انسان بودن هیچ فرقی با مرد ندارد و به استناد آیات قرآنی، زن و مرد در مسیر تعالی و قرب الهی، کاملا یکساناند. ایشان نگاه اسلام به خانواده را بسیار متعالی و جذاب برشمردند و خاطرنشان کردند: خیلی از مشکلات زنان مربوط به مسائل خانواده است که در این زمینه خلأهای قانونی و خلأهای سنتی عجیب و فراوانی داریم که اگر این مسائل حل شود مشکلات برای زنان در اجتماع کاهش مییابد و قابل تحمل میشود.
درنهایت این رویداد مهم نخبگانی که ۱۳سال از برگزاری آن میگذرد به یکی از منابع مهم مسئلهشناسی و توجه به مقوله زن و خانواده مبدل شد و بازخوانی و بازشناسی مقالات ارائهشده به این نشست قطعا دربردارنده راهحلها و راهکارهای بسیاری برای مسائل امروز زنان جامعه است.
نظر شما