-
سبقت گرفتن از گذشته در فرهنگ چگونه ممکن است؟
نوآوری فرهنگی، موتور محرکه اجتماع
نوآوری‌های فرهنگی به تغییرات و ابداعاتی اشاره دارد که در حوزه‌های مختلف فرهنگ، مانند هنر، ادبیات، موسیقی، سینما، رسانه، فناوری‌های فرهنگی و حتی شیوه‌های زندگی و تعاملات اجتماعی رخ می‌دهند.
-
نگاهی به مهم‌ترین رویدادهای حوزه کتاب در سال ۱۴۰۳
از گرانی کتاب تا اهدای جایزه جلال و کتاب سال
هرسال به این روزهای سال که می‌رسیم یاد عقبگرد و مرور اتفاقات سالی که پشت سر گذاشتیم می‌افتیم و حالا در روزهای پایانی اسفند قرار است با همدیگر مروری داشته باشیم بر مهم‌ترین اتفاقات و رویدادهای حوزه کتاب کشورمان.
-
نگاهی به تاثیر تبلیغات محیطی در فرهنگ یک جامعه
چند می‌گیری معروفم کنی؟
کافی است این روزها سری به اتوبان‌های شهر تهران بزنید، آن وقت می‌بینید که بسیاری از بیلبوردهای بزرگ و به‌اصطلاح تبلیغاتی‌ها، بیلبوردهای «توی چشم» شهر به‌جای معرفی یک محصول به یک شخص اختصاص یافته و اینگونه تبلیغات فقط یک پیام دارد و آن هم اینکه مهم نیست چه چیزی را تبلیغ می‌کنیم، مهم این است که چه کسی بیشتر پول می‌دهد، آن وقت ما می‌توانیم او را در کل شهر معروف کنیم و بگوییم این آقا نویسنده است، خواننده است و... .
-
نگاهی به تحولات سینمای ایران در سال ۱۴۰۳
سال یکه‌تازی کمدی‌ها در سینما
پرونده سینمای ایران در سال۱۴۰۳ با اکران ۶۰فیلم و فروش ۱۹۰۰میلیاردی بسته شد؛ با نگاهی به فهرست فیلم‌های اکران‌شده در این سال و آمار فروش می‌بینیم که فیلم‌های کمدی پیشتاز جدول فروش و مخاطب سینمای ایران در سالی که روبه‌پایان است، بودند.
-
نقش حوزه و دانشگاه در بسط اجتماعی عقلانیت انقلابی
رمز تحقق عقلانیت انقلابی
در دنیای پرتلاطم امروز، جامعه‌ای که فاقد عقلانیت انقلابی باشد، در برابر امواج تحولات جهانی و تهاجم نرم دشمنان، همچون کشتی بی‌لنگر در تلاطم اقیانوس خواهد بود.
-
نگاهی بر مجموعه‌های آثار موزه هنرهای معاصر به بهانه افتتاح نمایشگاه تازه
گنجینه‌ای منحصربه‌فرد از هنر معاصر
زهرا بذرافکن- خبرنگار گروه فرهنگ: آثار دوره‌های مختلف کاری و مجموعه «تروماکیا» یا «هنر گاوبازی» اثر درخشان پابلو پیکاسو به همراه گزیده‌ای از آثار هنرمندان ایرانی و خارجی از گنجینه موزه، در موزه هنرهای معاصر تهران به نمایش درآمد. در این نمایشگاه بیش از ۶۰اثر از پابلو پیکاسو، از دوره‌های مختلف کاری این هنرمند اسپانیایی، به نمایش گذاشته می‌شود. این مجموعه شامل ۱۲اثر آکواتینت از سری «تروماکیا» یا «هنر گاوبازی» است که در کنار تعدادی دیگر از آثار این هنرمند برجسته و همچنین برخی از مهم‌ترین آثار او، ارائه می‌شود. علاوه‌براین، آثاری از هنرمندان ایرانی که با آثار پیکاسو مرتبط هستند نیز در این نمایشگاه به نمایش درمی‌آیند. در نمایشگاه پیشین موزه هنرهای معاصر، صف‌های طولانی برای دیدن آثار، خود یکی از عوامل جذابیت آن و علاقه‌مندی مخاطبان نسبت‌به تماشای آثار این نمایشگاه شده بود؛ از این رو در ابتدای افتتاح نمایشگاه تازه در موزه هنرهای معاصر، نگاهی به مجموعه‌ها و گنجینه‌های هنری خاص این موزه انداخته‌ایم.
-
به مناسبت ۲۱ اسفند روز بزرگداشت نظامی
همه عالم تن است و ایران دل
از سال۱۳۹۶ تقویم کشورمان در روز ۲۱اسفند صاحب روزی با عنوان «روز نظامی گنجوی» شده است. شاعر و ادیبی که شهرت جهانی دارد و توجه و اهمیت ویژه‌ای برای ایران و فرهنگ ایرانی قائل است. ۲۱اسفند امسال، به پیشنهاد سعید شفیعیون، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان به نام روز بزرگداشت نظامی گنجوی در تقویم ملی ثبت شده است.
-
نگاهی بر کتابی با موضوع زندگی در غزه
«ماهی‌ها به دریا برمی‌گردند» یک مانیفست اعتقادی است
رقیه بابایی-نویسنده و پژوهشگر: کتاب «ماهی‌ها به دریا برمی‌گردند» به‌تازگی ازسوی انتشارات شهید کاظمی چاپ شده است؛ ناشری که سعی می‌کند سریع‌ترین و به‌موقع‌ترین پاسخ‌ها را با چاپ کتاب و تولیدات فرهنگی نسبت به اتفاقات و مسائل اطرافش داشته باشد. موضوعاتی که جامعه درگیر آن است و درباره آن صحبت می‌کند؛ یا مسئله برایش روشن است و باید ثبت شود تا فراموش نشود یا شبهه دارد و نیاز است بی‌پرده و مستقیم از آن موضوع روایت شود؛ البته این کتاب پاسخی به هر دو نیاز است.
-
نگاهی بر یکی از آفات حوزه فرهنگ و هنر
«تقلب» تحت هیچ شرایطی هدف را توجیه نمی‌کند
اخیراًشاهد انتشار قاچاق چند اثر فرهنگی-هنری بودیم که پس از انتشارشان اجازه استفاده از آنها ازسوی تولیدکنندگان اثر یا صادر شده یا اینکه اعلام کردند راضی نیستند که اثر قاچاق دیده شود؛ نمونه‌اش فیلم «کاناپه» ساخته کیانوش عیاری که همین چند وقت پیش نسخه قاچاق آن عرضه شد و این فیلمساز اعلام کرد: «مردم شریف ایران، من، کیانوش عیاری، کارگردان فیلم کاناپه، قاطعانه اعلام می‌کنم که از نمایش غیرقانونی و قاچاق این اثر در پلتفرم‌های غیرمجاز ناراضی هستم. توقیف این فیلم هدیه‌ای ازسوی مسئولان وقت سینما بود و اکنون، انتشار غیرقانونی آن ضربه‌ای مضاعف به حقوق مادی و معنوی من وارد خواهد کرد. این اولین‌باری نیست که یک کالای فرهنگی- هنری قاچاق شده و تا وقتی سازوکاری قانونی برای آن معین نشود هم می‌توان گفت آخرین‌بار هم نیست که چنین اتفاقی افتاده است.»
-
سی‌ودومین نمایشگاه قرآن آغازبه‌کار کرد
آمد بهار جان‌ها
سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی قرآن از ۱۵اسفند با حضور و سخنرانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر مسئولان دولتی در مصلای تهران آغازبه‌کار کرد. شعار نمایشگاه امسال «قرآن؛ راه زندگی» است که برگرفته از رهنمودهای رهبری است. این شعار بر اهمیت و جایگاه بلندمرتبه قرآن در تمامی ابعاد زندگی فردی و اجتماعی تاکید دارد و به نشانه‌ای از اراده ملی برای تقویت فرهنگ قرآنی در جامعه تبدیل شد. ازآنجاکه نمایشگاه قرآن هرسال همزمان با ماه مبارک رمضان برپا می‌شود، این دومین نمایشگاه قرآن است که در سال۱۴۰۳ برگزار می‌شود.
-
عاقبت وابستگی را همه دیدند
آینه‌ای از کل سیاست‌های آمریکا
دکتر حمید حکیم، استادیار گروه روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی است. او که دارای تجربه و تخصص در حوزه مطالعات اوراسیا است معتقد است برخورد ترامپ با رییس‌جمهور اوکراین آینه تمام‌نمای سیاست‌های آمریکاست.
-
به بهانه روز تاسیس نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور
خانه پررونق دوستان دانا
۱۷اسفند روز تاسیس نهاد کتابخانه‌های عمومی است؛ یکی از ویژگی‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور این است که نهاد کتاب را به دل مردم می‌آورد به همین دلیل می‌توان گفت کتابخانه، مامن بسیاری از دوستداران کتاب است؛ جایی که می‌توانند در آن چندین ساعت را بگذرانند بدون اینکه متوجه گذر زمان شوند.
-
جایگاه فرهنگ در طبقات میانی جامعه
به دنبال آب در کوزه
برای ایجاد علاقه به فرهنگ در بین طبقه میانی جامعه، باید به شیوه‌هایی عمل کرد که فرهنگ را به زندگی روزمره مردم نزدیک کند و آن را از حالت انتزاعی و دور از دسترس خارج سازد. طبقه میانی جامعه معمولا به‌دلیل مشغله‌های کاری و دغدغه‌های اقتصادی، کمتر فرصت می‌یابند به فعالیت‌های فرهنگی بپردازند؛ بنابراین، راهکارها باید به گونه‌ای طراحی شوند که فرهنگ را در دسترس، جذاب و مرتبط با نیازهای آنها قرار دهند.
-
نگاهی بر شانس‌های اسکار ۲۰۲۵
اسکار یا تحمیل ایده‌های اقلیت
زهرا بذرافکن- خبرنگار گروه فرهنگ: بعد از آتش‌سوزی‌های ویرانگر در لس‌آنجلس، نودوهفتمین دوره از مراسم اعلام جوایز اسکار بدون تاخیر به برگزاری رسیده است. این دوره از جایزه اسکار که تحت‌تاثیر آتش‌سوزی ابتدای سال میلادی در آمریکا، برای دو مرتبه اعلام نامزدها را به تعویق انداخته بود حالا که این متن را می‌خوانید با اعلام برنده‌ها به پایان خودش رسیده است.
-
به بهانه روز جهانی آینده
کسی که خطر فردا را درنیابد با آینده نسبتی ندارد
اول مارس در تقویم میلادی به نام روز جهانی آینده نامگذاری شده و چندسالی است که این روز در کشور ما هم گرامی داشته می‌شود، چون بسیاری از فضلا و علما متوجه اهمیت آینده و آینده‌پژوهی شده‌اند. روز گذشته (یازده اسفند) روز جهانی آینده بود و مراسمی به این مناسبت در فرهنگستان علوم که هرسال به این مناسبت نشست علمی برگزار می‌کند، برپا شد.
-
به بهانه برگزاری جشنواره تئاتر تجربه و تئاتر ایثار
بهار تئاتری‌ها در زمستان سرد
نیمه دوم سال ۱۴۰۳ نیمسال شلوغی برای اهالی و علاقه‌مندان تئاتر بود. در بهمن، چهل‌وسومین جشنواره تئاتر فجر برگزار شد و پس از آن بیست‌ودومین جشنواره تئاتر تجربه و نهمین دوره از جشنواره تئاتر ایثار.
-
فلسطین؛ راهبرد اساسی امامین انقلاب برای بازیابی هویت امت اسلامی
آرمان تشکیل امت واحده
آرمان نهایی و مقدس جامعه دینی تشکیل امت واحده است. برتری یافتن دین اسلام بر سایر ادیان و شکل‌گیری حکومت فراگیر و یکپارچه در سرتاسر عالم، یکی از وعده‌های تخلف‌ناپذیر خدای متعال است، هرچند کفار و مشرکان نمی‌پسندند. امت واحده‌ای که سامان‌یابی روابط آحاد جامعه بر مبنای فرهنگ برادری، موجب سلامت زیست اجتماعی آنان می‌شود. «ادخلوا فی السلم کافة»
-
حجت الاسلام پیروزمند در گفت وگو با «آگاه»:
این واقعه در تاریخ ماندگار خواهد شد
حجت الاسلام والمسلمین دکتر علیرضا پیروزمند، قائم‌مقام فرهنگستان علوم اسلامی قم معتقد است تشییع جنازه شهید سیدحسن نصرالله و شرایطی که اسراییل برای آتش‌بس پذیرفت، نشان‌دهنده روحیه مردم در فلسطین و لبنان است و گواهی بر این است که این محاصره و اقدامات رژیم اشغالگر اشتباه است.
-
در گفت‌وگوی «آگاه» با دبیر اجرایی جایزه کتاب سال دفاع‌مقدس مطرح شد
بایدها و نبایدهای کتاب سال
زهرا بذرافکن- خبرنگار گروه فرهنگ: اختتامیه بیست‌ودومین کتاب سال دفاع‌مقدس که با حضور سیدعباس صالحی، وزیر ارشاد، سردار بهمن کارگر، رییس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع‌مقدس و حمیدرضا حاج‌بابایی، نایب‌رییس اول مجلس شورای اسلامی همراه بود، در روز گذشته برگزار شد و برگزیدگان خود را شناخت.
-
به بهانه برگزاری جایزه کتاب سال
جای خالی نقد در جایزه جهانی کتاب سال
آیین اختتامیه «چهل‌ودومین جایزه کتاب سال و سی‌ودومین جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران» با حضور رییس‌جمهور، اهالی قلم و اصحاب فرهنگ و دانش امروز (سه‌شنبه هفتم اسفند) با تقدیر از پدیدآورندگان آثار برگزیده در تالار وحدت برگزار می‌شود؛ جایزه‌ای که به عقیده بسیاری از پژوهشگران خارجی مهم‌ترین جایزه جهانی در حوزه ادبیات فارسی است.
-
بر عهدمان هستیم
زهرا بذرافکن- خبرنگار گروه فرهنگ: روز گذشته، مراسم تشییع و وداع با پیکر شهیدان سیدحسن نصرالله و سیدهاشم صفی‌الدین در بیروت برگزار شد و بسیاری خود را از دور و نزدیک به این مراسم رساندند. فرقی نمی‌کند که مسلمان باشند یا مسیحی، آنها به عشق سیدحسن نصرالله راهی لبنان شده‌اند تا در این مراسم باشکوه حضور داشته باشند.
-
نگاهی بر تغییرات ویژگی‌های مضمونی و محتوایی ادبیات داستانی فارسی
روایت ادبی فارسی از اسطوره‌های کهن تا امروز
روایت داستانی در ادبیات فارسی از دیرباز تاکنون، همواره یکی از مهم‌ترین و غنی‌ترین بخش‌های ادبیات ایران بوده است. این روایت‌ها نه تنها به عنوان سرگرمی، بلکه به عنوان ابزاری برای انتقال مفاهیم عمیق فرهنگی، اخلاقی، عرفانی و فلسفی به کار رفته‌اند. ویژگی‌های منحصر به فرد این روایت‌ها باعث شده‌اند که ادبیات داستانی فارسی در جهان شناخته‌شده و مورد تحسین قرار گیرد.
-
گفت‌وگوی «آگاه» با مدیر مرکز تولیدات سینمایی سوره
فیلم اقتباسی بی‌ارزش نیست چون در آن نوعی «خلق» اتفاق می‌افتد
در چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر تعداد آثار اقتباسی بیش از سال‌های گذشته بود؛ هم اقتباس از یک کتاب، هم اقتباس از یک اتفاق و نکته جالب‌توجه اینکه، عمده آنها هم کارهای خوش‌ساختی از کار درآمده بودند؛ از اقتباس از یک داستان مذهبی- تاریخی گرفته تا یک اتفاق واقعی که در اردیبهشت در ترکمن‌صحرا رخ داد و خاطرات دوران جنگ. همه اینها نشان می‌دهد که مخاطب، فیلم‌هایی را که قصه دارند دوست دارد و هر فیلمی که در گیشه و نزد مخاطب شکست می‌خورد به احتمال زیاد از جنبه قصه نقص داشته است.
-
منوچهر والی‌زاده، صدای ماندگار دوبله ایران به خاطره‌ها پیوست
منوچهر والی‌زاده، دوبلور برجسته کشورمان که مدتی در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان بستری بود، پیش از ظهر روز چهارشنبه اول اسفند درگذشت. این دوبلور برجسته کشور از حدود یک ماه قبل در بیمارستان بستری بود و سرانجام در ۸۴سالگی به دلیل بیماری جان خود را از دست داد. فرشید شکیبا، مدیر واحد دوبلاژ سیما این خبر را تایید کرده است.
-
در میان اجرای سیاست‌های جذب مخاطب در رسانه ملی صورت می‌گیرد
میدان دادن به سلبریتی‌پروری
«مدیران صدا و سیما از بازگشت ستاره‌ها خبر دادند» این خبر را بارها و بارها در دو سال اخیر شنیده‌ایم. ماجرا از این قرار بود که در سال ۱۴۰۱ و با انتشار آمار ناامیدکننده مخاطبان برنامه‌های تلویزیونی که بخش عمده آن مربوط به غیبت برنامه‌سازها و ستاره‌های محبوب تلویزیونی بود، توجه زیادی به سوی سیاست‌ها و برنامه‌های صدا و سیما جلب شد و بسیاری از آن به عنوان یک شکست بزرگ برای رسانه ملی یاد کردند. رسانه‌ای که روزی با حداقل تولیدات به لحاظ کمی، اما با دارا بودن کیفیتی درخور، زمان پخش برنامه‌های پرمخاطب خیابان‌ها را خلوت می‌کرد. در نهایت بنا شد تا برنامه‌ای برای بازگشت فضای سریال‌سازی مانند گذشته و نیز حضور دوباره برخی ستاره‌ها به تلویزیون فراهم شود.
-
صدا و سیما، در مواجهه با تغییرات دنیا
چالش‌های رسانه‌ای پرسابقه در ایران
تلویزیون به عنوان یکی از قدیمی‌ترین و پرنفوذترین رسانه‌های جمعی، نقش مهمی در زندگی روزمره مردم ایران ایفا کرده است. از زمان ورود تلویزیون به ایران در دهه ۱۳۳۰، این رسانه به یکی از اصلی‌ترین منابع سرگرمی، اطلاع‌رسانی و آموزش تبدیل شد. با این حال، در سال‌های اخیر، با گسترش فناوری‌های دیجیتال و تغییر الگوهای مصرف رسانه‌ای، وضعیت تماشای محتوای تلویزیونی در ایران دستخوش تحولات قابل توجهی شده است. در این مطلب به بررسی وضعیت تلویزیون و مواجهه آن با چالش‌های پیش رو از جمله رسانه‌های جدید و مخاطبان خواهیم پرداخت.
-
انیمه و مانگا محصولات پرطرفدار سبد فرهنگی گروه‌های سنی کودک و نوجوان ایرانی است
جهان‌های دوبعدی از ژاپن تا ایران
زهرا بذرافکن-خبرنگار گروه فرهنگ: انیمه‌های ژاپنی نه‌تنها در ژاپن که در اروپا و آمریکا نیز با استقبال بی‌نظیری روبه‌رو شدند. امروزه در مراسم و جشنواره‌های نوجوانان، نه‌تنها لباس‌های ابرقهرمانان ژاپنی پوشیده می‌شود، بلکه فرهنگ ژاپنی از طریق مانگا و انیمه‌ها در حال رشد است. نوجوانان غربی از ماسک‌ها، لباس‌ها و سلاح‌های این قهرمانان به‌طور گسترده‌ای استقبال می‌کنند و حتی به‌مدد موجودات عجیب‌وغریب معرفی‌شده در این آثار، نوعی جادوزدگی مجدد به فرهنگ غربی راه یافته است. این جادوزدگی یا افسون‌زدگی، به‌مدد شخصیت‌هایی که قدرت‌های عجیب و جادویی دارند و در مانگاها و انیمه‌های ژاپنی به‌وفور یافت می‌شود، توانسته است به‌سرعت راه خود را در فرهنگ سراسر جهان باز کند و طرفدارانی برای خود بیابد. مسعود کوثری، عضو هیات‌علمی گروه ارتباطات دانشگاه تهران در مقدمه کتاب «مطالعه مصرف مخاطبان انیمه و مانگا در ایران» نوشته مرضیه ادهم که ازسوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر شده است، اینطور می‌نویسد.
-
گفت‌وگوی «آگاه» با گوینده شب بخیر کوچولو به بهانه افتتاح جشنواره قصه‌گویی
زندگی با قصه شنیدنی است
بیست‌وششمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی صبح امروز (شنبه ۲۷بهمن) در یزد با حضور ۳۴هزار نفر شرکت‌کننده و ۱۵مهمان خارجی آغازبه‌کار کرد. علت انتخاب «یزد» برای برگزاری این جشنواره علاوه بر تمرکززدایی از پایتخت به‌دلیل نامگذاری این استان به‌عنوان پایتخت قصه ایران هم است. دبیری این جشنواره را که به همت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار می‌شود فرهاد فلاح، معاون فرهنگی کانون پرورش فکری به عهده دارد. سال گذشته قصه‌گویی ایرانی به‌عنوان یک رویداد فرهنگی ایرانی ثبت ملی شد.
-
گفت‌وگوی «آگاه» با دبیر بخش جدی و دبیر اطلاع‌رسانی جشنواره بازی‌های رایانه‌ای
مبتلا به قطع ارتباط صنعت و دانشگاه
زهرا بذرافکن-خبرنگار گروه فرهنگ: پایان هفته گذشته، جشنواره ملی بازی‌های رایانه‌ای نیز در رویدادی سه‌روزه با اعلام برگزیدگان هر بخش به پایان رسید. فارغ از آنکه کدام بازی‌ها با کدام مضامین و ازسوی کدام استودیوها و مجموعه‌های طراحی و تولید بازی‌های دیجیتال و رایانه‌ای خصوصی یا دانشجویی در شمار برگزیدگان این جشنواره بودند، اینکه برای برگزیدگان در پایان جشنواره چه اتفاقی می‌افتد و چطور تبدیل به کالایی تجاری و کارآمد می‌شود، موضوع و مسئله این گزارش و گفت‌وگوی ما قرار گرفته است. برای پیگیری این موضوع با محمدصادق دهنادی، دبیر بخش جدی جشنواره بازی‌ها و نیز معاون آموزش و پژوهش بنیاد بازی‌ها و همچنین سیدمحمد سادات اخوی، مدیریت ارتباطات و بین‌الملل بنیاد بازی‌های رایانه‌ای مصاحبه کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
-
ادای دین حاتمی‌کیا به سلحشور
روایت موسی (ع) در قالبی آشنا
فیلم و سریال موسی کلیم‌الله(ع) با کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا، اثری است که در عین داشتن ساختاری مستقل، نشانه‌هایی از احترام و ادای دین به یوسف پیامبر(ع)، ساخته فرج‌الله سلحشور را در خود جای داده است. طراحی لباس و میزانسن فیلم، به‌وضوح یادآور فضای آن سریال است اما حاتمی‌کیا با دیالوگ‌های خاص و بازسازی برخی لوکیشن‌های نمادین، همچون چشمه خشکیده یوسف نبی(ع)، به نوعی ارتباط معنایی میان این دو اثر ایجاد کرده است. با وجود روایت حماسی و بازی‌های درخشان، جلوه‌های بصری فیلم نتوانسته آن‌طور که باید، واقع‌گرایانه به نظر برسد.