الناز برکاتی _خبرنگار گروه فرهنگ: انتشارات فارابی ۱۲تیرماه ۱۳۶۸ تشکیل شد. این انتشارات به‌دلیل فقدان منابع کافی نظری در روزگارانِ پس از جنگ با هدف تامین منابع شکل گرفته است تا منبعی برای سینماگرانی شود که عموما فعالیت تجربی داشتند. هرچه که بیشتر از تاسیس این انتشارات می‌گذشت این موضوعات بسط و گسترش می‌یافت. انتشارات فارابی فراز و فرودهایی داشته و در کنار آن، فصلنامه تخصصی فارابی شکل گرفته است که به‌صورت پرونده‌محور، به موضوعات خاص می‌پرداخت و سالی چهار شماره در اختیار مخاطبان قرار می‌داد. در سال۱۳۸۱ ماهنامه تخصصی فیلمنامه‌نویسی فیلم‌نگار با هدف برطرف کردن نواقص مرتبط در فیلم‌نامه‌نویسی ایران تاسیس شد. تاریخچه‌ای از آغاز فعالیت این انتشارات در دسترس نیست و بنا بر آن است تا تاریخچه آن مدون شده و با مرجعیت سایت بنیاد فارابی در اختیار مخاطبان قرار گیرد، هر آنچه برای افزایش آگاهی مخاطبان نیاز است در سایت قرار خواهد گرفت. این انتشارات پیش از شیوع ویروس کرونا فعالیت خود را قطع کرده بود و حال همزمان با آغاز سی‌وپنجمین نمایشگاه کتاب به‌طور رسمی و مستقل شروع‌به‌کار کرده است. در دوره‌های پیشین از برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب انتشارات فارابی به‌صورت جنبی در این رویداد حضور داشت.

بازگشت با دستی پر به نمایشگاه کتاب

آگاه: بنابر دستورات سازمانی و باتوجه‌به برخی از هزینه‌های موجود، بنا بود که آثار به نسخه‌های الکترونیک تبدیل شوند و نسخه فیزیکی حذف شود؛ باتوجه‌به تخصصی بودن کتاب‌های سینمایی و حجم بالای آن طرح نسخه الکترونیک موفق و پاسخ‌گوی نیاز مخاطبان نبود؛ البته تغییرات مدیریتی آن دوره نیز در این زمینه موثر بود. از زمان روی‌کارآمدن آقای مجید زین‌العابدین به‌عنوان مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی، تصمیم بر آن شد تا مجدد انتشارات آغازبه‌کار کند و به‌عنوان یکی از مراجع کتب سینمایی احیا شود. درواقع در این مسیر بازگشت پس از توقف باید چشمگیر باشد، حال که تصمیم بر احیای مجدد گرفته شده است، راهبردها، سیاست‌ها و برنامه‌هایی مناسب برای انتشارات اتخاذ شود که ظاهرا مدون شده است. خبرهای حاکی از آن است که در جلسات متعددی که با اساتید دانشگاه در رشته سینما و رشته‌های مرتبط با سینما برگزار شده، نزدیک به ۹۰کتاب سینمایی تالیف شده و همچنین کارگروه‌های تخصصی تشکیل شده و با تصمیم و نظر کارگروه‌ها موضوعات روزِ جامعه سینمایی مشخص و متناسب با این موضوعات محتوای کتب تولید یا سفارش کار داده شده است.

حضور در حاشیه جشنواره کن

فعالیت‌های این موسسه فقط تالیف و تولید بومی کتاب‌های تخصصی سینما نیست و برای منابع ترجمه و نیز پژوهشی هم برنامه‌ریزی شده است. در چند حوزه از امور مرتبط با سینما ازجمله تولید فرهنگ‌نامه، دانشنامه تخصصی سینمایی و کتب مرجع سینمایی فعالیت می‌شود که بخشی از این کتاب‌ها را کتب ترجمه‌ای تشکیل می‌دهند. بنابر سیاستی که اتخاذشده تلاش بر آن است تا بیشتر به کارهای پژوهشی بها داده شود و براساس این پژوهش‌ها نیاز روز جامعه سینمایی کشور برطرف شود؛ البته گویا سعی بر آن است تا پژوهش‌های انجام‌شده و اندیشه‌های تولیدشده به مخاطبان خارجی نیز معرفی شود و در اختیارشان قرار گیرد. احتمال داده می‌شود اگر مشکلی پیش نیاید شاهد حضور بخشی از کتب تالیفی این انتشارات در حاشیه بازار کن امسال نیز باشیم.

نقطه عطفی پس از بازگشت

همزمانی احیای انتشارات با برگزاری این دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب، نقطه عطفی برای این موسسه به‌شمار می‌رود. بعد از گذشت ۳۵سال از فعالیت انتشارات فارابی، امسال به‌شکل مستقل و به‌طور رسمی در این دوره از نمایشگاه حضور دارد. در سالیان گذشته، این انتشارات به‌عنوان یکی از زیرمجموعه‌های تولید امور سینما در نمایشگاه حضور داشته و به فعالیت‌های جانبی مشغول بوده اما با سیاست‌گذاری‌هایی که در اواخر سال گذشته و امسال صورت گرفته است، واحد انتشارات به یک مرکز انتشارات مستقل و تخصصی تبدیل شده و در کنار فعالیت‌هایی که مربوط‌به امور سینمایی است، در واحد آموزش و پژوهش امور سینمایی هم مشغول به فعالیت است. فصلنامه تخصصی فارابی هم که سالیان سال فعالیت داشت و از سال ۱۴۰۰ متوقف شده بود از امسال مجدد آغازبه‌کار خواهد کرد و مجله تخصصی فیلم‌نگار نیز که به شکل ماهنامه درحال انتشار است، بخشی از تولیداتی هستند که در نمایشگاه بین‌المللی کتاب امسال در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد. یکی از نخستین کارها پس از اقدام برای احیای مرکز انتشارات، بررسی محتواهای پیشین در راستای بازتولید و بازنشر این آثار بود. کتب پرمخاطب و دارای محتواهای ارزشمندی که پیشتر تولید شده بود مجدد بازنشر شده است و در نمایشگاه عرضه خواهد شد. بخش قابل‌توجهی از کتاب‌هایی که تالیف شده است به آثار پژوهشی جدید اختصاص دارد که در زمینه‌های سیاست‌گذاری در امور مختلف سینما و فرهنگ سینمایی تالیف شده‌اند و نمونه و مانندی در ایران نداشته‌ است. بناست کتب مرجعی که در دنیا منتشر شده‌اند و به دلایل متفاوتی چون حجم بالا، هزینه تولید بسیار ترجمه نشده‌اند توسط این مجموعه ترجمه شود، بر همین اساس، تولید محتوا آغاز شده است. انتشارات فارابی امسال با پنج عنوان از کتاب‌های بازنشر شده و ۲۰عنوان از تولیدات جدید در نمایشگاه حضور دارد.

بازگشت با دستی پر به نمایشگاه کتاب

بازنشرشدگان

«نیمه تاریک نابغه (زندگی‌نامه آلفرد هیچکاک)» نوشته دونالد اسپوتو و ترجمه محسن امیری، «فیلمنامه‌نویسی در قرن۲۱» نوشته لیندا آرنسون و ترجمه شاپورعظیمی، «پیش‌درآمدی بر فیلم» نوشته ویلیام.اچ.فیلیپس و ترجمه فتاح محمدی، «در مسیر فیلم‌سازی؛ مقدمه‌ای بر مهارت کارگردان» نوشته الکساندر مکندریک با پیشگفتاری از مارتین اسکورسیزی و ترجمه نفیسه سادات، «کارگردانی داستان؛ داستان‌گویی حرفه‌ای و تکنیک‌های طراحی استوری‌بورد در فیلم زنده و انیمیشن» نوشته فرانسیس گله باس و ترجمه داریوش نوروزی و شیوا زنگنه عناوینی هستند که بازنشر شده‌اند. 

امیدی پس از احیا

شاید بتوان به این احیا امیدوار بود و شاهد آثار بروز و ویژه در حوزه تخصصی سینما بود. باید این نوید را داد که این انتشارات به‌عنوان آرش‌های مرزهای فرهنگی در امور سینما در انتشارات وظیفه دارد تا کتاب‌های سینمایی و آثار مرتبط با حوزه سینما را متناسب با نیاز روز در اختیار مخاطبان تخصصی خود که نزدیک به ۱۵هزار نفر در کشور هستند، قرار دهد. این آثار با گرافیک و طراحی‌های جدید، برنامه‌های متنوع و جدید درخصوص تولید محتوا خواهد بود.

 همانطور که بنیاد سینمایی فارابی در حوزه تولید فیلم، برگزاری جشنواره‌های مختلف ازجمله برگزاری جشنواره بین‌المللی فیلم فجر فعالیت دارد، باید در زمینه کتاب‌های سینمایی هم وظیفه خود را به‌درستی انجام دهد و تلاش کند مرجعی مطمئن و مناسب برای دانشجویان، اساتید دانشگاه و علاقه‌مندان این حوزه باشد و منابع لازم را ازلحاظ مباحث علمی و کاربردی در امور مختلف سینما همچون تدوین، گریم و... تامین کند تا کشور در این عرصه در سطح بالای خود قرار گیرد. 

ظاهرا ناشران خصوصی امکان ورود به این عرصه به این شکل را ندارند و درواقع این نشر برحسب وظیفه‌ای که داشته و دارد به این حوزه ورود کرده و تلاش کند در همین راستا هم به ماموریت خود ادامه دهد.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.