آگاه: عبدالناصر همتی که ازسوی رییس‌جمهوری به‌عنوان وزیر پیشنهادی وزارت امور اقتصادی و دارایی دولت چهاردهم به مجلس شورای اسلامی معرفی شد. متولد ۱۳۳۶ در کبودرآهنگ است. وی هم‌اکنون به‌عنوان استاد اقتصاد دانشگاه تهران فعالیت می‌کند. وزیر پیشنهادی اقتصاد دارای دکترای اقتصاد از دانشگاه تهران است و فعالیت سیاسی خود را از سال۱۳۵۹ در سازمان صداوسیما آغاز کرده و تا ۱۳۶۸ به‌عنوان مدیرکل خبر فعالیت داشت. از ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۳ عهده‌دار معاونت سیاسی سازمان صداوسیما بود. وی از سال‌های ۱۳۷۳ تا ۱۳۸۵ به مدت ۱۲سال، رییس بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران و از ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۲ برای مدت هفت سال مدیرعامل بانک سینا و از ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ نیز مدیرعامل بانک ملی ایران بود.
همتی از ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۷ برای بار دوم به‌عنوان مدیرعامل بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران را انتخاب شد. وزیر پیشنهادی اقتصاد به مدت پنج سال در زمان ریاست‌جمهوری حسن روحانی، عضو کمیته اقتصادی شورای عالی امنیت ملی بود. وی از سال۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ به‌عنوان هجدهمین رییس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران فعالیت کرد. وی همچنین مدت بسیار کوتاهی سفیر ایران در چین بود.
برخی از مهم‌ترین رخدادهای معاصر
در وزارت اقتصاد را می‌توان از این قرار دانست:
- دولت موقت سکان وزارت اقتصاد را به یک چهره سرشناس جبهه ملی سپرد. علی اردلان دانش‌آموخته حقوق و یک فعال سیاسی با سابقه روزنامه‌نگاری و روزنامه‌داری بود که در میان فعالیت‌های مطبوعاتی او، نشریه «صرصر» بیشتر در یادها مانده است. صبغه سیاسی وی بر اشتهار اقتصادی او کاملا می‌چربید.
۱۳اسفند ۱۳۵۷ مهندس بازرگان طی حکمی به اردلان ماموریت داد به نمایندگی از دولت ایران در جلسات کنفرانس وزیران سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) شرکت کند. مهم‌ترین اتفاق حوزه اقتصاد در دوران وزارت علی اردلان که البته خارج از حوزه اختیارات او رخ داد مصوبه شورای انقلاب درباره واگذاری اموال ۵۲سرمایه‌دار و ملی شدن بانک‌ها بود که بیشتر به حوزه صنعت و بانکداری مربوط بود. با کناره‌گیری دولت موقت، اردلان در مجلس اول از تویسرکان کاندیدا شد و گفته می‌شد رأی هم آورد اما به دلایلی که درباره اعتبارنامه او مطرح شد به مجلس نرفت. او در ۲۱بهمن ۱۳۷۸ در تهران درگذشت.
- در دولت شورای انقلاب و در یک دوره کوتاه ابوالحسن بنی‌صدر، وزیر اقتصاد شد. هر چند جامعه او را به‌عنوان یک اقتصاددان و صاحب نظریه درباره «اقتصاد توحیدی» می‌شناخت اما منتقدان که می‌دانستند نامزد بالقوه ریاست‌جمهوری است در توانایی اجرایی او تشکیک می‌کردند و دیدگاه‌هایش را بیشتر نظری می‌دانستند تا عملی. وزارت اقتصاد اما فرصتی برای بنی‌صدر شد تا ایده‌های خود را برای جلب آرای مردم اجرا کند؛ از این رو دست به دو اقدام بسیار پرسروصدا زد: یکی بخشودگی همه جرایم دیرکرد و بخش‌هایی از بهره بانک‌ها که به‌سرعت اعمال شد و دیگری وام مسکن ۳۰۰هزار تومانی با سپرده ۳۰هزار تومانی.
- در دولت شهید رجایی وزارت اقتصاد در اختیار دکتر حسین نمازی قرار گرفت. مخالفت بنی‌صدر با محسن نوربخش موجب شد بر سر نمازی به توافق برسند که در اتریش درس خوانده بود و بنی‌صدر با همه ادعاهای اقتصادی نتوانست با معرفی او مخالفت کند. به‌رغم بحث‌های که پیرامون او بود، نمازی وزیر شد. نه یک بار و در یک دولت که دومرتبه، چراکه در دولت اول خاتمی در سال۷۶ نیز به ساختمان باب همایون بازگشت. مهم‌ترین اقدام دکتر نمازی در نوبت دوم وزارت در دولت خاتمی تهیه طرح ساماندهی اقتصادی بود.
- با خروج حسین نمازی به‌دلیل اختلاف با رییس وقت بانک مرکزی، محمدجواد ایروانی در دولت دوم موسوی، وزیر اقتصاد شد. در این دوره وزارت اقتصاد، بیشتر وزارت دارایی بود و باتوجه‌به کاهش شدید درآمدهای نفتی، دریافت مالیات در دستورکار قرار گرفت.
- هاشمی رفسنجانی، محسن نوربخش را به‌عنوان وزیر اقتصاد معرفی کرد تا سیاست تعدیل اقتصادی را اجرا کند. مهم‌ترین اتفاق دوران وزارت مرحوم نوربخش در دوره ۶۸ تا ۷۲ اجرای سیاست تعدیل اقتصادی و فاصله گرفتن از اقتصاد دولتی بود که واکنش‌های منفی را در جامعه برانگیخت.
- مجلس چهارم به وزیر پیشنهادی هاشمی رفسنجانی در دولت دوم رأی نداد و مرتضی محمدخان وزیر اقتصاد شد. مهم‌ترین اتفاق این دوره توقف سیاست تعدیل اقتصادی و افزایش نرخ تورم به ۴۰درصد بود.
- انتخاب خاتمی برای وزارت اقتصاد حسین نمازی بود که پس از ۱۰سال به باب همایون بازمی‌گشت.
- خاتمی پس از نمازی، طهماسب مظاهری را به وزارت برگزید. در پایان سالی پر از تنگنای مالی، دولت برای پرداخت حقوق و مزایای کارکنان به پول نیاز داشت و از این رو لایحه به مجلس داد تا بتواند از حساب ذخیره ارزی برداشت کند. مجلس لایحه را تایید کرد و برای نهایی شدن، به شورای نگهبان فرستاد. مظاهری هم از جانب دولت به شورای نگهبان رفت تا از لایحه تصویب شده دولت دفاع کند اما چنین نکرد و در مخالفت سخن گفت. خبر که به خاتمی رسید، درنگ نکرد و حکم به برکناری او داد و سیدصفدر حسینی، از اعضای ارشد جبهه مشارکت را برای وزارت اقتصاد در نظر گرفت.
- احمدی‌نژاد، داوود دانش‌جعفری را روانه باب همایون کرد تا طرح تحول اقتصادی را به اجرا گذارد، اما اصرار او برای تبدیل بانک‌های تجاری به قرض‌الحسنه موجب شد که احمدی‌نژاد درصدد برآمد اجرای طرح تحول را به دیگری بسپارد و دانش‌جعفری را کنار گذاشت.
- با خروج دانش‌جعفری از کابینه، حسین صمصامی سرپرست وزارت اقتصاد شد. احمدی‌نژاد قصد داشت او را به‌عنوان وزیر معرفی کند؛ به همین دلیل از او خواست برنامه‌های خود را آماده کند تا به‌عنوان وزیر معرفی شود. در این میان اما یک اتفاق افتاد. جمعی از مدیران وزارت بازرگانی به دیدار رییس‌جمهوری رفتند و در حاشیه آن جلسه، سید شمس‌الدین حسینی از طرحی سخن گفت که امکان پرداخت یارانه نقدی را فراهم می‌ساخت. این طرح، تلفیقی از طرح مهدی کروبی در انتخابات ۸۴ و ایده‌های جمشید پژویان، استاد دانشکده اقتصاد بود. این طرح چنان به چشم احمدی‌نژاد آمد که از معرفی صمصامی به‌عنوان وزیر منصرف شد.
- سرانجام احمدی‌نژاد بر تردیدهای خود فایق آمد و به این ترتیب، سید شمس‌الدین حسینی به‌عنوان جوان‌ترین وزیر روانه باب همایون شد. مهم‌ترین اقدام این دوران اجرای قانون هدف‌مندی یارانه‌هاست.
- حسن روحانی که توانست رأی مردم را کسب کند علی طیب‌نیا را به‌عنوان وزیر اقتصاد به مجلس معرفی کرد. وی درنهایت با رأی قاطع ۲۷۴رأی از ۲۸۴رأی ماخوذه در مجلس شورای اسلامی توانست تصدی وزارت اقتصاد و دارایی را به‌دست بیاورد.
- روحانی در دولت دوم خود و بعد از اینکه طیب‌نیا حاضر به ادامه همکاری با او نشد، مسعود کرباسیان، مدیرعامل سابق شرکت ملی نفت ایران را به‌عنوان وزیر اقتصاد معرفی کرد و او به مدت یک سال وزیر امور اقتصادی و دارایی ایران بود که استیضاح و برکنار شد. بعد از او رحمت‌الله اکرمی برای مدت دوماه، از شهریور تا آبان ۱۳۹۷ سرپرستی وزارت امور اقتصادی و دارایی را برعهده داشت. بعد از اکرمی، فرهاد دژپسند از سال۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ سمت وزیر امور اقتصادی و دارایی را برعهده داشت.
-در دولت شهید آیت‌الله رئیسی، احسان خاندوزی به‌عنوان وزیر امور اقتصادی و دارایی معرفی شد و با ۲۵۴رأی موافق، از مجلس رأی اعتماد گرفت. وی یکی از مخالفان تصویب گروه ویژه اقدام مالی در ایران بوده است. همچنین حذف ارز ۴,۲۰۰ تومان در زمان او اتفاق افتاد که انتقادهای فراوانی در پی داشت.
نظر شما