آگاه: این جشنواره برای نخستین‌بار ازسوی علی معلم، بنیانگذار و سردبیر وقت مجله دنیای تصویر، نویسنده، تهیه‌کننده، کارگردان و منتقد سینمایی در سال۱۳۷۶ برگزار شد. ایده این مراسم از جایی شکل گرفت که تمامی جشنواره‌های مرتبط با سینما و تلویزیون ازسوی دولت برنامه‌ریزی و اجرا می‌شد. حضور و درخشش آثار سینمایی ایران در جشنواره‌های بین‌المللی، باعث شد که نبود یک جشنواره مستقل و به دور از محدودیت‌های رسمی بیش از پیش احساس شود. علاوه‌براین، جشن حافظ با هدف ایجاد ارتباط میان هنرمندان و ستارگان سینما و تلویزیون برگزار شد. این دستاوردی است که دیگر جشنواره‌های داخلی از آن بی‌بهره‌اند. نام این جشنواره برگرفته از شاعر گرانقدر و بزرگ ایرانی «خواجه شمس‌الدین محمد بن بهاءالدین محمد» ملقب به حافظ شیرازی است و تندیس آن یک مجسمه نگارشی از فرم گرافیکی کلمه حافظ است. جوایز جشن حافظ در ۲۳دسته سینمایی مختلف اهدا می‌شود. علاوه‌بر اهدای تندیس حافظ، از سال۱۳۹۵ به این‌سو، یک مدال یادبود با نام«عباس کیارستمی»، کارگردان نامدار نیز برای تقدیر از بهترین و نوآورترین فیلم جشنواره در نظر گرفته شده است. همه آثار ازسوی هیات داوری و مسئولان بررسی جشن حافظ که گروهی ۹نفره، متشکل از هنرمندان عرصه سینما و تلویزیون و نویسندگان و منتقدان مجله دنیای تصویر است، انتخاب می‌شوند.
نقض غرض با نادیده‌انگاری تلویزیون
یکی از اهداف ذکرشده در وبسایت رسمی این جشن سینمایی، برقراری ارتباط و تعامل موثر میان سینما و تلویزیون و هنرمندان این دو مدیوم نمایشی است. بااین‌حال، در ادوار مختلف این جشنواره دیده شده که تولیدات تلویزیون با آنکه پرطرفدار و پربیننده واقع شدند اما حتی در لیست نماینده‌های این جشن نیز حضور نداشتند. نمونه آن دور بیست‌ودوم از جشن حافظ در سال ۱۴۰۲ بود که حتی یک نماینده از تلویزیون در فهرست نامزدهای جایزه حافظ حضور نداشت. این در حالی بود که در تولیدات بازه اعلام‌شده برای داوری آثار، مجموعه‌های درخوری چون دورهمی، خندوانه، عصر جدید، مستوران، گیل‌دخت، زیرخاکی، نون.خ، سوران و... تولید و پخش شدند که طبق آمارهای رسمی و غیررسمی، پربیننده‌ترین و رضایت‌بخش‌ترین برنامه‌های سیما طی برهه مذکور را تشکیل می‌دادند.
این در حالی است که در سال‌های گذشته، مدیر و مجریان برگزاری این جشن انتقادات زیادی به سیاست‌های برگزاری جشنواره فیلم فجر داشته و آن را محکوم به سیاسی‌کاری و عملکرد سلیقه‌ای کرده‌اند. در دوره جاری از جشن حافظ که به‌تازگی مراسم طولانی اهدای جوایز آن برگزار شد نیز با آنکه آثاری از رسانه ملی مانند برمودا، مجموعه سرزمین مادری و آقای قاضی در نامزدی‌های بخش تلویزیونی این جایزه حضور داشتند اما درنهایت جایزه‌ها تنها به آثار تولیدی وی.او.دی‌ها و شبکه نمایش خانگی تعلق گرفت و با وجود پربیننده بودن آثار تلویزیونی، هیچ‌کدام به بخش جوایز راه نیافتند.
سیاست تازه حذف تلویزیون
بر اساس آنچه گفته شد و با وجود اینکه زنده‌یاد علی معلم تلاش فراوانی کرد تا یک جشن تراز اول سینمایی مطابق با استانداردهای رایج بین‌المللی را در ایران پایه‌گذاری کند و در این مسیر، موفقیت‌هایی را نیز به دست آورد اما حالا این رویه که به روالی عادی در این جشنواره بدل شده است، تا حدی عجیب و غیرحرفه‌ای به نظر می‌آید. بد نیست نگاهی بیندازیم به حدود دو دهه از برگزاری این جشن در زمان حیات علی معلم که مشابه چنین تصمیمات و رفتاری یک‌سویه در فرآیند داوری و انتخاب آثار بسیار کمیاب بود و جشن حافظ، آنطور که در تعیین اهدافش بیان می‌کند، برای تقدیر از دستاوردهای سینمایی و تلویزیونی بود و نه نادیده‌انگاری تلویزیون! بی‌شک در تمام دوره‌ها انتقادهایی نسبت‌به برخی برنامه‌ها و سیاست‌های تلویزیون وجود داشت اما هرگز تولیدت تلویزیونی به دلایل نامعلوم حذف و محو نشدند.
اسامی برگزیدگان بیست‌وسومین تندیس حافظ
نشان عباس کیارستمی:
«شهر خاموش» به کارگردانی احمد بهرامی
بهترین فیلم کوتاه:
«تنها کنار هم» ساخته امید میرزایی
بهترین مستند:
احسان عمادی برای «فرار از قصر»
جایزه دستاورد فردی ویژه:
جواد عزتی برای کارگردانی «تمساح خونی» و بازیگری
در سریال «زخم کاری»
بهترین دستاورد فنی و هنری تلویزیونی:
فیلمبرداری علیرضا زرین‌دست برای «شبکه مخفی زنان»
جایزه یک عمر فعالیت پربار نوشتاری:
امیرهوشنگ هاشمی
جایزه ویژه هیات‌داوران:
مسعود کیمیایی برای «خائن‌کشی»
بهترین فیلمنامه تلویزیونی:
«در انتهای شب» آیدا پناهنده و ارسلان امیری
بهترین بازیگر زن کمدی:
سوگل خلیق برای «دفتر یادداشت»
بهترین بازیگر مرد کمدی:
قدرت‌الله ایزدی برای «مگه تموم عمر چند تا بهاره؟»
بهترین بازیگر زن درام:
ژیلا شاهی برای «داریوش»
بهترین بازیگر مرد درام:
پارسا پیروزفر برای «در انتهای شب»
بهترین کارگردان:
سامان مقدم برای «افعی تهران»
بهترین سریال تلویزیون و پلتفرم‌های استریم آنلاین:
«در انتهای شب» به تهیه‌کنندگی محمد یمینی، محصول فیلم‌نت
بهترین ترانه:
محسن چاووشی برای فیلم «بی‌بدن» و علیرضا قربانی برای فیلم «مست عشق»
بهترین چهره تلویزیونی:
مهران مدیری برای «گل یا پوچ»
جایزه ویژه هیات‌داوران:
احسان علیخانی برای «جوکر۲»
بهترین فیلمبرداری:
«خائن‌کشی» مسعود سلامی
بهترین تدوین:
«تفریق» میثم مولایی
بهترین دستاورد فنی و هنری:
«خائن‌کشی» طراحی صحنه سهیل دانش‌اشراقی
بهترین موسیقی متن:
«خائن‌کشی» ستار اورکی
بهترین فیلمنامه:
«جنگل پرتقال» آرمان خوانساریان
بهترین بازیگر زن:
بنفشه صمدی برای «خورشید آن ماه» و الناز شاکردوست برای «بی‌بدن»
بهترین بازیگر مرد:
رضا عطاران برای «روشن» و میلاد کی‌مرام برای «آسمان غرب»
بهترین کارگردان:
سروش صحت «صبحانه با زرافه‌ها»
تندیس حافظ یک عمر فعالیت هنری به مرتضی عقیلی به پاس یک عمر فعالیت هنری اهدا شد.
*طبق بیانیه هیات‌داوران، هیچ فیلمی شایسته بردن تندیس حافظ شناخته نشد.
نظر شما