آگاه: شیوع همه‌گیری کرونا در ماه پایانی سال۱۳۹۸ در کشورمان و آغاز شرایط قرنطینه و تعطیلی مدارس و همچنین غیرحضوری شدن برخی از مشاغل، بستری را فراهم کرد که به‌طور طبیعی احتیاج به اینترنت و شبکه‌های اجتماعی به‌صورت تصاعدی افزایش یافت. این مسئله فارغ از وجوه مثبتی که داشت همچون کشف ظرفیت‌های جدیدی از ارتباطات آنلاین، یک زنگ خطر برای کاربرانی محسوب می‌شد که به اجبار زمانه و در سنین کم وارد ورطه مجازی شده بودند. موبایل‌ها و تبلت‌ها در دسترس دانش‌آموزان بود و ارتباطات آموزشی در بستر اینترنت تعریف می‌شد. این مقوله به گونه‌ای بود که رهبر انقلاب در دیدار هیات دولت در سال۹۹ خطرات احتمالی آن را هشدار دادند: یک نکته زیان‌هایی است که احتمالا در آموزش مجازی وجود دارد... بایست مراقبت کنید تا این موجب این نشود که جوان‌ها وارد فضای بی‌بندوبار و رهای اینترنت بشوند و سرشان گرم بشود به یک چیزهای دیگری که هم از لحاظ اخلاقی، هم از لحاظ اعتقادی خطرهای بزرگی برای اینها دارد.
با پایان همه‌گیری کرونا با جامعه و نوجوانان و جوانانی روبه‌رو بودیم که در یک فاصله دوساله و با سرعت بالایی در فضای مجازی عمیق‌تر از قبل غوطه‌ور شده بودند و شرایط فرهنگی و اجتماعی‌شان دچار تغییراتی شده بود. اینجا بود که علاوه بر وضع قانون و حاکمیت ضابطه‌مند فضای مجازی مسئله فرهنگ‌سازی و توجه به نهاد اجتماعی خانواده بیشتر به چشم خورد. نیازمندی به آموزش، اطلاع‌رسانی، استفاده از چهره‌های ذی‌نفوذ و... مواردی است که بستر لازم برای فرهنگ‌سازی در کنار توجه عمیق به قانونگذاری را مطرح می‌کند.
این فرهنگ‌سازی باید دوش به دوش اصلاح خلأهای قانونی و آیین‌نامه‌ای مورد توجه قرار گیرد. در واقع امر قانون و قانونمندی بدون اجرا و طراحی فرهنگی طبعا راه به جایی نخواهد برد. هر چقدر هم بتوان با وضع قواعدی عرصه‌های مختلفی را که فضای مجازی با آن درگیر است مورد مدیریت قرار داد، نمی‌توان چندان در فضای داخلی خانواده و روابط بین افراد موثر بود. انگاره ذهنی والدین باید به سمت‌وسویی برود که برای فرزندانشان در سنین مختلف الگوی رفتاری متناسب برای تعامل با فضای مجازی تعریف کنند. در غیر این صورت، هر چقدر هم قانون و قواعد کارشناسی طراحی شود، بدون درنظرگرفتن نقش خانواده بی‌نتیجه خواهد ماند؛ البته که طراحی این الگو و اجرای آن باید از بستر رسانه‌ها، کانون‌های اجتماعی، کتاب، فیلم، سینما و حتی منابر سخنرانی و مداحی بگذرد.
۸ آذر ۱۴۰۳ - ۰۰:۱۱
کد خبر: ۸٬۸۱۹
وقتی صحبت از فضای مجازی قاعده‌مند و ضابطه‌مند و خروج از رهاشدگی می‌شود، همه توجه‌ها به سمت نهادهای حاکمیتی و قانونگذار معطوف می‌شود. اینکه مسئله فضای مجازی به فقدان قانون و آیین‌نامه مبتلاست مقوله‌ای است که مفصلا به آن پرداخته شده است و اینجا قصد پرداختن به آن را نداریم ولی در مدیریت موثر و هدفمند فضای مجازی قطعا نقش خانواده‌ها و روابط خانوادگی افراد نقش مهم و تعیین‌کننده‌ای در اصلاح وضع فعلی دارد.
نظر شما