آگاه: امروز نیز بهدلیل پیشرفتهای شگرف دانش بشری، بهوجودآمدن نسل جدیدی از رسانهها، رشد چشمگیر تکنولوژی، گسترش جوامع آزادیخواه و نیز افزایش قدرت دولتها در مقابله با تهاجم نظامی دشمن، رویکرد حکومتهای استعماری جهان به تهدیدات نرم و جنگ نرم، بیش از پیش شده است.
دشمنان انقلاب اسلامی بهویژه آمریکا نیز تهدیدات نرم علیه ایران را راهبردی امنیتی میدانند. اما آنچه باید مورد توجه قرار گیرد این است که آگاهی از وجود چنین تهدیدی و نیز آشنایی با شیوههای بهکار گرفته شده و نیز شناسایی اهداف دشمن در تهدید نرم، سبب افزایش بصیرت سیاسی در همگان میشود و آنان را با راههای مقابله با آن آشنا میسازد.
حال باید به تبیین ابعاد جنگ نرم تهدید نرمافزاری دشمن پرداخت. این نحوه جنگ ۶اصل مهم را دربرمیگیرد که عبارتاند از:
۱- جنگ نرم آسیبمحور است. آسیبهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و میدان مانور جنگ نرم محسوب میشود و دشمنان در جنگ نرم با شناسایی نقاط آسیب جامعه، فعالیتهای خود را سامان میدهند و با خلق آسیبهای جدید، بر دامنه تحرکات خود میافزایند.
۲- جنگ نرم چندوجهی است. پُردامنه بودن و برخورداری از وجوه مختلف از دیگر ویژگیهای جنگ نرم است، در این جنگ از تمامی علوم، فنون، شیوهها و روشهای شناختهشده و ارزشهای موجود استفاده میشود.
۳- جنگ نرم تضادآفرین است. جنگ نرم از محیطهای آسیبزا در جامعه شروع میشود و با ایجاد گسلهای متعدد در بخشهای گوناگون جامعه و از طریقه متفاوت کردن باورها، ارزشها و شکلدهی به رفتارهای جدید، اعضای یک جامعه را در برابر همه قرار میدهد. تضادهای بهوجودآمده از طریق جنگ نرم، همبستگی اجتماعی و وحدت ملی را بر هم زده و زمینههای بروز بحران و درگیریهای داخلی را فراهم میسازد؛ بنابراین تخریب و وحدت ملی یکی از پیامدها و ویژگیهای جنگ نرم است.
۴- جنگ نرم مسئله نوینی نبوده و از سبقه تاریخی برخوردار است؛ بدان معنا که در ابتدا چهره سادهای داشته یعنی بهصورت شایعهپراکنی، دروغ و اهانت بوده اما با گذشت زمان و تحولات و پیچیدگیهای روزافزون اجتماعی، این رویکرد نیز پیشرفت نموده و از پیچیدگی، ظرافت و تاثیرگذاری بیشتری برخوردار شده است.
۵- جنگ نرم تردیدآفرین است. ایجاد تردید و بدبینی نسبتبه بسیاری از مسائل یک اصل و قاعده است. حرکت در این جنگ با خلق تردید و ایجاد ناامیدی و یأس شروع میشود و برای توفیق با نوپردازی بهصورت ظریف و آرام در باورها و اعتقادات اساسی تردید ایجاد میشود و بهمرور بر دامنه این تردیدها افزوده شده تا درنهایت به ایجاد تغییرات اساسی در ارزشها و باورها دست یابند.
۶- جنگ نرم با پشتوانه قدرت نرم انجام میشود؛ بنابراین تمامی ابزارهای حامل قدرت نرم را باید بهعنوان ابزارهای جنگ نرم مورد توجه و شناسایی قرار داد. این ابزارها انتقالدهنده پیامها با اهداف خاص هستند. در عصر ارتباطات با تنوع ابزاری برای انتقال پیام از یک نقطهبهنقطه دیگر هستیم. رسانهها شامل رادیو، تلویزیون و مطبوعات، عرصههای هنر شامل سینما، تئاتر، نقاشی، گرافیک و موسیقی، انواع سازمانهای مردمنهاد و شبکههای انسانی در زمره ابزار جنگ نرم به شمار میآیند.
در جنگ نرم از ابزار مختلفی استفاده میشود؛ ازاینرو میتوان اذعان داشت که به همان نسبت نیز گروههای مختلفی را مورد هدف و مبارزه قرار میدهد.
ابعاد جنگ نرم ازآنجهت پردازش شد که به مسئله مهم و قابلتوجهی ورود کنیم و آن اظهارات روز گذشته حضرت آیتالله خامنهای در دیدار با هزاران نفر از مردم آذربایجان شرقی است. معظمله در این دیدار دو موضوع را دقیق واکاوی کردند. نخست تهدید نرمافزاری دشمن و دیگری ماموریت ویژه به دستگاههای تبلیغاتی و رسانهای بود.
حضرت آیتالله خامنهای سطح توان دفاعی ایران را در مقابل تهدیدات سخت، عالی خواندند و گفتند: دوستان و دشمنان ما هم این واقعیت را میدانند و ملت هم از این لحاظ احساس امنیت میکند؛ بنابراین، مسئله امروز ما تهدید سختافزاری دشمن نیست، بلکه تهدید نرمافزاری است. ایران برای تهدیدهای سخت «هیچ» نگرانی ندارد.
ایشان پس از موضوع مذکور یک ماموریت به اصحاب رسانه و قلم دادند و از مسئولان دستگاههای تبلیغاتی، آموزشی و رسانهای، صاحبان بیان و قلم، اصحاب دانش و هنر و آحاد جوانان فعال در فضای مجازی، خواستند نقاط مورد توجه دشمن برای نفوذ در افکار عمومی را شناسایی و آنها را با تولید محتوا و فکر و اندیشه مسدود کنند.
اکنون باید پرسید چرا ایران برای تهدیدهای سخت نگرانی ندارد و بهعبارتدیگر، چه عواملی باعث شده که از این تهدیدات عبور کند؟
روحالامین سعیدی، عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق دراینباره به هزینههای هنگفتی که ازسوی غربیها و بهویژه سران آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران انجام شد، اشاره میکند و میگوید: کارگر نیفتادن تهدیدهای نظامی امنیتی، دشمنان را به فکر تهدیدهای سیاسی انداخت تا شاید بتوانند با حمایت از جریانات اپوزیسیون، جمهوری اسلامی را به سبک انقلابهای مخملین از درون مضمحل کنند. حوادث پس از انتخابات سال۸۸ نقطه اوج این تهدیدها بود که طی آن طیفهای مختلفِ معاند همگی تحت لوای واحد به رویارویی با نظام برخاستند. اما قاعده خدشهناپذیرِ «و إن تصبروا و تتقوا لا یضرکم کیدهم شیئا» (آلعمران، ۱۲۰) همه کید و مکر بدخواهان را ناکام گذاشت.
استاد دانشگاه تاکید کرد: همچنین تحریمهای بهاصطلاح فلجکننده اقتصادی تهدید دیگری بود که قدرتهای بزرگ برای درهم شکستن مقاومت جمهوری اسلامی و واداشتن آن به تغییر رفتار و تمکین در برابر زیادهخواهیهای آنان بر سر راه کشور قرار دادند. اما اینبار نیز وعده الهی که میفرماید: «إن الذین کفروا ینفقون أموالهم لیصدوا عن سبیل الله فسینفقونها ثم تکون علیهم حسرة ثم یغلبون» (انفال، ۳۶) (آنان که کافر شدند، اموال خود را صرف میکنند تا از راه خدا جلوگیری کنند. در آینده نیز از اینگونه خرجها خواهند داشت. سپس (اموال هزینهشده) مایه حسرت آنان میشود و شکست میخورند.)
سعیدی میگوید: بنابراین تحریمهای اقتصادی باوجود ایجاد برخی موانع ایذایی برای حرکت کشور، نتوانست فشار غیرقابل تحملی بر جمهوری اسلامی وارد سازد و اهداف تحریمکنندگان را برآورده سازد. در عوض میبینیم که جهان سرمایهداری با چالشهای اقتصادی روبهرو شده است.
آری! جمهوری اسلامی ایران باوجود همه تهدیدات سخت و نرم توانست مسیر توسعه و شکوفایی خود را ادامه دهد اما دلیل نمیشود که نقشه و راهبرد معاندان و دشمنان را که ازسوی رسانههای فارسیزبان و اپوزیسیون به بخشی از جامعه ایرانی تزریق میشود نادیده انگاشت، برایناساس وظیفه رسانهها و فعالان سیاسی است که با نقطهزنی دقیق و بههنگام اجازه ندهند افکار عمومی در تور دشمن گرفتار شوند. وقتی شخص اول کشور چنین ماموریتی را پیش روی دستگاههای تبلیغاتی، رسانهای و فعالان مجازی قرار میدهند، یعنی ما با خلأ مواجه شده و هنوز نتوانستهایم دلایل قانعکننده برای مردم بازگو کنیم، ضمن آنکه ایشان ۲۶بهمن سال۱۴۰۱ در دیداری که با مردم آذربایجان شرقی داشتند راه را برای فعالان سیاسی ترسیم و فرموده بودند: «فعال سیاسی میتواند کار کند؛ فعال سیاسی، روشنگری کند. فعالیت سیاسی فقط این نیست که آدم بنشیند یک نقطهضعفی در دولت یا در دستگاههای دیگر پیدا کند، بنا کند این را در فضای مجازی با مسخره و با توهین و مانند اینها بزرگ کند؛ فعالیت سیاسی که این نیست. فعالیت سیاسی این است که شما نگاه کنید فضای سیاسی دنیا را، فضای سیاسی منطقه را، اهداف دشمنان را، جهتگیری دوستان را، برای مردم، آنهایی که شما بیشتر از آنها میدانید، بیشتر از آنها میفهمید، برای آنها تشریح کنید؛ فعالیت سیاسی این است.» تذکر رهبری حاکی از آن است که کارها باید جدیتر دنبال شود و حتی در بسیاری از موارد دست ما پُر است و میتوانیم فهرستهای فراوانی از ضعفها و شکستهای نرمافزاری دشمن به متن جامعه ارائه دهیم.
دشمنی که درصدد است همچنان جنگ شناختی، معرفتی و ادراکی را مورد توجه قرار دهد. حمیدرضا مقدمفر، کارشناس مسائل سیاسی و رسانهای میگوید: کارشناسان این عرصه معتقدند امکان تغییر درک و افراد جامعه وجود دارد اما اگر موضوعی توانست به باور و معرفت مردم تبدیل شود ماندگارتر است و هرگز از بین نخواهد رفت؛ لذا آنها (دشمنان) جنگ ادراکی و مدیریت ادراک را مقدمهای برای رسیدن به جنگ شناختی و معرفتی در حوزه افکار عمومی قرار دادند.
او به دو مصداق عینی که درحالحاضر کشورمان با آن مورد هجمه قرار گرفته، اشاره کرد و گفت: موضوع «بحران نمایی از جمهوری اسلامی» از این دست از موارد است که ازسوی رسانههای معاند و برخی عناصر داخلی دنبال میشود. القای اینکه انقلاب اسلامی درحال فروپاشی است، از همین جنس است. آنها باید کاری کنند در باور مردم و محاسبات مسئولان جای گیرد که کشور درحال فروپاشی است.
ازاینرو مهمترین راه مقابله با عملیات روانی و جنگ ادراکی و شناختی، شفافیت، اطلاعرسانی، آگاهیبخشی و بصیرتافزایی به جامعه است. هر چه فضای جامعه شفافتر و مردم آگاهتر شوند، فرصت برای دروغگویی و مانور دشمنان در افکار عمومی و مدیریت افکار عمومی کاسته میشود.
۲۹ بهمن ۱۴۰۳ - ۲۲:۴۳
کد خبر: ۱۰٬۹۶۴
هرگاه قدرتی قصد سرنگونی حکومتی را داشته باشد، اگر توان نظامی و قدرت لشکرکشی پاسخ ندهد یا جنگ را امکانپذیر نبیند، میکوشد با روشهای گوناگونی غیر از تهاجم نظامی به هدف خود برسد.

نظر شما