آگاه: صادر کردن سریال‌های نمایش‌خانگی علاوه‌بر درآمدزایی می‌تواند تاثیرات بلندمدت فرهنگی را در کشور مقصد داشته باشد و این ارزیابی مثبتی برای کشور خواهد داشت. امروزه کشوری مانند کره جنوبی یا ترکیه چنان در تولید و تکثیر سریال‌های خود موفق بوده که خیلی‌ها مجذوب آن شده‌اند و حتی برای یادگیری زبان‌های کره‌ای و ترکی اقدام کرده‌اند. سریال‌سازی در تلویزیون و شبکه نمایش خانگی در این سال‌ها با چالش‌های زیادی روبه‌رو بوده و فراز و نشیب زیادی را پشت سر گذاشته و البته همچنان با آن روبه‌روست. خوشبختانه آثاری که کیفیت لازم را دارند و جنس موضوعات جهان یا منطقه شمول را دارند، باعث شده که بینندگان خود را در کشورهای مختلف به دست بیاورند و این موضوع را صادرات فرهنگی بخش خصوصی کشور برای مردم مناطق مختلف جهان به شمار آورد.
مسیری برای جهانی شدن
خرید حق پخش سریال «آکتور» ازسوی تلویزیون فرانسوی اتفاقی درخشان در تاریخ سریال‌سازی ایرانی است و می‌تواند نقطه عطفی در مسیر جهانی شدن سریال‌های ایرانی باشد. سینمای ایران با همه فراز و نشیب‌ها و مصائبی که داشته، توانسته جایگاه خود را در سطح جهانی تثبیت کند. امروز کمتر جشنواره بین‌المللی وجود دارد که فیلم و فیلم‌سازی ایرانی در آن حضور نداشته باشد. سریال‌های ایرانی اغلب محدود به مصرف داخلی بود و به‌جز معدودی از آنها مثل «مختارنامه» که در برخی از کشورهای شیعه‌نشین همسایه مثل عراق به نمایش درآمد کمتر شاهد پخش سریالی ایرانی در کشورهایی دیگر بودیم. سریال «آکتور» به کارگردانی نیما جاویدی که نخستین تجربه سریال‌سازی اوست قرار است از شبکه آرته تلویزیون فرانسه به نمایش گذاشته شود. شبکه فرانسوی ـ آلمانی «آرته» به‌تازگی سریال ایرانی «آکتور» را برای پخش خرید و دوبله کرده است. فصل اول این سریال در ۲۰اردیبهشت در کانال تلویزیونی و پلتفرم آرته منتشر شده است. آرته یکی از معروف‌ترین شبکه‌های تلوزیونی فرانسوی - آلمانی در اروپاست که به شبکه فرهنگ اروپا معروف است. این اولین‌بار است که یک سریال بلند ایرانی از یک شبکه پرمخاطب اروپایی و پلتفرم معتبر آن به شکلی گسترده پخش می‌شود. آکتور پیش از این با کسب جایزه بزرگ فستیوال سریزمانیای فرانسه به‌عنوان یکی از معتبرترین فستیوال‌های سریالی دنیا تور جهانی‌اش را آغاز کرد و با کسب جایزه بهترین فیلمنامه از جوایز جهانی درامای سئول در کره‌جنوبی این مسیر را ادامه داد.
میخی محکم در پلتفرم‌ها
داستان سریال آکتور درباره زندگی پرفرازونشیب چند بازیگر مستعد تئاتر است که زندگی‌شان پس از پیشنهادی که به آنها می‌شود دستخوش ماجراهایی پیچیده می‌شود. این چند جوان در هیاهوی جامعه و مشکلات مختلفی که با آن درگیر هستند، ناچارند درگیر اتفاقاتی شوند. این سریال با داستان خاص، پس از پخش با حضور در جشنواره‌ها و جایزه‌های مختلف جهانی و قاره‌ای، مورد توجه قرار گرفت و توانسته تاکنون پرجایزه‌ترین سریال ایرانی در جهان باشد. این مجموعه با شروع کوبنده خود، به‌درستی سریال‌بازها را در جای خود میخکوب کرد. آکتور ادای دین بزرگی به تئاتر و نمایش دارد و این موضوع را بارها و بارها به طرق مختلف تکرار می‌کند. از گریم‌های ماهرانه و میزانسن‌های تئاتری گرفته تا حتی پیچش‌های داستانی که دقیقا موقعیتی تئاتر گونه را خلق می‌کند. علاقه بی‌حدوحصر جاویدی به صحنه نمایش کاری کرده تا آکتور بتواند هم دوستداران نمایش و هم فیلمبازان را به خود جلب کند، چراکه با کار خود، دقیقا یک تیر را با دو نشان زده است. قرارگرفتن این سریال در جدول نمایش کانال آرته آن هم برای پخش در پربازدیدترین ساعت شبکه در طول هفته، نه‌تنها یک موفقیت بزرگ برای سازندگان این سریال است، بلکه می‌تواند آغاز راهی باشد تا سریال‌های ایرانی مخاطب جهانی پیدا کند.
برگ برنده ایرانی
علاوه‌بر سرگرم کردن مخاطبان و منافع اقتصادی، یکی دیگر از اهدافی که سریال‌سازی در همه جای دنیا وجود دارد، صدور المان‌ها و فرهنگ به سایر کشورهاست. کشورهایی چون ترکیه، هند و کره با مقاصد فرهنگی و توریستی دست به تولید محتوا می‌زنند تا مخاطبان با دیدن سریال‌ها فرهنگ و جذابیت‌های محیطی و توریست علاقه‌مند شوند، همین امر موجب می‌شود تا تبادلات فرهنگی گسترش یابد. همانطور که پیشتر گفته شد، امروزه کشورهایی چون کره‌جنوبی یا ترکیه اقدام به ایجاد جاذبه‌های فرهنگی کرده و از حیث کسب درآمدهای نجومی از سریال‌سازی جزو پیشگامان صادرات سریال به جهان محسوب می‌شوند. سریال «بازی مرکب» که تولید نتفلیکس بود در هفته اول انتشار به یکی از پربیننده‌ترین مجموعه‌های نتفلیکس در ۹۰کشور تبدیل شد و ۲۸روز پس از انتشار با بیش از ۱۱۱میلیون بیننده، به پربیننده‌ترین مجموعه این شبکه تبدیل شد. این سریال در ایران نیز بینندگان بسیاری را به خود جلب کرد و به نظر می‌رسد کشور کره جنوبی موفق شد با پربیننده شدن این سریال بالاخره در عرصه سریال‌سازی از ترکیه پیشی بگیرد. این پربیننده شدن و مورد اقبال بودن سریال‌های کره‌ای را در تلویزیون ایران هم می‌توان به نظاره نشست که به چه میزان این فیلم‌ها در ایران دوبله می‌شوند و حتی برخی از آنها حتی جز نوستالژی‌های ایرانی محسوب می‌شوند، نمونه بارز آن شاید جومونگ، یانگوم یا همان جواهری در قصر باشد. سال‌هاست که شاهد تماشای سریال‌های ژاپنی و کره‌ای در تلویزیون ایران هستیم، سریال‌هایی که برخی از آنها به‌لحاظ کیفی از سریال‌های ایرانی ضعیف‌تر بوده و جذابیت کمتری داشتند. گرچه در سال‌های اخیر شاهد افت کیفی سریال‌های تلویزیونی و ریزش مخاطب بوده‌ایم اما به‌موازات این بحران، با استقبال تماشاگران از سریال‌هایی که در شبکه نمایش خانگی تولید و پخش شدند، مواجه بودیم. این برای نخستین‌بار است که یک شبکه تلویزیونی در اروپا حق پخش یک سریال ایرانی را خریداری کرده، بنابراین باید آن را به فال نیک گرفت، چراکه می‌تواند نقطه عطفی در مسیر جهانی شدن سریال‌های ایرانی باشد. انتقال مفاهیم و فرهنگ‌های ایرانی بسیار حائزاهمیت است، این امر می‌تواند آغاز مسیری برای سریال‌سازان ایرانی باشد تا آثار خود را به گونه‌ای تولید کنند که علاوه‌بر راهیابی به مجامع بین‌الملل، بتوانند در بخش تجاری عملکرد خوبی داشته باشند و علاوه بر درآمدزایی محتوا و خرده‌فرهنگ‌های خوب و ناب ایرانی را به سراسر جهان منتقل کنند و معرفی اثرگذار و دقیق از فرهنگ ایرانی باشد. مدیران فرهنگی، همه دست‌اندرکاران و سیاستگذاران باید فرصت را غنیمت بشمارند چراکه فرصتی برای عرصه وجه فرهنگی ایران به جهان است و ازلحاظ سیاسی و اقتصادی برای کشورمان مفید خواهد بود.
نظر شما