۲۷ خرداد ۱۴۰۳ - ۱۲:۲۸
کد خبر: ۴٬۳۷۹

سیدحسین شهرستانی - مدیرگروه حکمت هنر پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی

آگاه: نشاط اجتماعی مفهومی است فراتر از جلوه‌های ظاهری و بیرونی خوشگذرانی، بروز بیرونی دارد اما مفهوم درونی و عام‌تری است. مهم‌ترین عنصری که نشاط اجتماعی را تقویت می‌کند همبستگی اجتماعی است. یک پیوند اجتماعی عمیق و پایدار بین افراد که می‌تواند متکثر باشد و ظهورات گوناگونی داشته باشد. عنصر اصلی نشاط اجتماعی امر درونی است که جلوه بیرونی آن روحیه امید، تلاش، کار، مفید و مثبت بودن است. این موضوعی است که از اولین تحقیق‌های جامعه‌شناختی اثبات شد. مثلا خودکشی معلول کاهش هم‌بستگی و ارتباطات اجتماعی است. عوامل اقتصادی و روان‌شناختی نیز در نشاط اجتماعی دخیل و بسیار موثر هستند اما عامل اصلی نشاط یک جامعه همان همبستگی اجتماعی است.
بسیارند جوامع کم‌برخورداری که نشاط اجتماعی و همبستگی بالایی دارند و از سوی دیگر در جوامع برخورداری مثل کشورهای اسکاندیناوی نرخ بالایی از افسردگی دیده می‌شود. این فارغ‌التحصیل جامعه‌شناسی افزود: در تحلیل نهایی نشاط اجتماعی محصول همبستگی اجتماعی است. وقتی افراد در ارتباطات عمیق با دوستان، اقوام، همکاران و بالاتر از آن هم‌میهنان خود قرار می‌گیرند. در سختی‌های زندگی نیز آنچه به افراد روحیه می‌دهد و دشواری‌ها را آسان می‌کند همدلی است. مانند مناسک اجتماعی پس از مرگ که مصداق بارزی از حمایت اجتماعی است. اما در یک جامعه آپارتمانی که مردم در تنهایی خود غرق شده‌اند، افراد ضربه‌های روحی و عاطفی عمیق‌تری تجربه می‌کنند و همبستگی و حمایت‌های اجتماعی برای تسهیل آن دریافت نمی‌کنند.
در طول تاریخ نیز جوامع در نقاطی به اوج نشاط رسیده‌اند که هم‌بستگی‌شان بیشتر بوده است‌. نشاط اجتماعی به معنای حال خوب، انگیزه برای تحرک و پویایی مردم است. ما در مقطع انقلاب اسلامی، در قله نشاط اجتماعی قرار داشته‌ایم و این وضع تا اواخر دهه۶۰ ادامه یافت. مردم هیجان و انرژی بیکرانی برای انجام کارهایی داشتند که تابه‌حال انجام نداده بودند. در جنگ نیز مشابه این تجربه را داریم. مردم حول یک محور هویتی، همدلانه دور هم جمع شده بودند. گویی جامعه لحظاتی را به‌عنوان مقطع تاریخی تجربه کرده، سال‌هایی که از وضع روزمره خود خارج بوده، زیرا انقلاب‌های بزرگ تجربه بیشینه نشاط مردم و ظرفیت‌های شکوفاشده را دارند. 
جهان این انسان‌ها پر از معنا می‌شود؛ زندگی افراد در مقاطع همبستگی اجتماعی پر از معنا و مفهوم می‌شود. این باعث می‌شود حال آدم‌ها خوب باشد. انسان افسرده دچار بی‌معنایی و بیهودگی می‌شود. یکی از سرچشمه‌های مهم افسردگی و عدم نشاط احساس تهی بودن از معنا و هدف است. این اتفاق مخصوص جامعه‌ ما نیست. هر جامعه‌ای که افق ساختن یک جهان تازه را برای خود رسم می‌کند، این شور و نشاط را به جامعه خود وارد می‌کند. چه جامعه اسلامی باشد، چه جامعه پسارنسانس. جامعه غربی الان در نقطه نشاط اجتماعی نیست، بلکه از انرژی گذشته خود تغذیه می‌کند. چون ارزش‌های بنیادین تجدد، اعتبار جهان شمول خود را از دست داده‌اند. از نظر وی، انقلاب و جنگ لحظاتی است که افراد را با هم همصدا می‌کند، مردم یگانه و هم‌سخن می‌شوند، یکدیگر را پیدا می‌کنند و از رهگذار این همبستگی به نشاط اجتماعی می‌رسند. طبق اظهارات کارشناسی شهرستانی، مردم در جوامعی که سطح همبستگی بالاست، جمعیت‌خاطر دارند، پریشان‌خاطر نیستند. مردمی که صرفا یک جا جمع شده‌اند الزاما همبستگی اجتماعی ندارند، بلکه جمعیت پراکنده‌ای هستند؛ به‌عبارتی اجتماع قلوب بین آنها وجود ندارد. مثلا در مترو انبوهی از انسان‌ها هستند که جمعی را شکل نداده‌اند. اما گاهی آحاد مردم تبدیل به یک جمع می‌شوند و به معنای واحد می‌رسند و گرد معنایی جمع می‌شوند که هویت آنها را می‌سازد. اوج این اتفاق انقلاب است اما مصادیق بسیار دیگری نیز دارد. یکی از بهترین جلوه‌های این اتفاق، راه‌پیمایی اربعین است.در مناسک عاشورایی نیز این اتفاق می‌افتد. مردم در یک رویداد آیینی در یک معنای واحد ذوب می‌شوند. نشاط اجتماعی لزوما حول محور یک مناسبت شاد رخ نمی‌دهد. نشاط اجتماعی یعنی حال مردم حول‌ محور یک مسئله هویتی خوب باشد. یکی از بزرگ‌ترین نشاط‌های اجتماعی جامعه ما در روضه است‌. در مجالس عزاداری اهل‌بیت(ع) حال افراد خوب می‌شود. مجالس شادی نیز به طریق اولی فرح‌بخش و نشاط‌آفرین‌اند. کلیشه‌های شرق‌شناسانه و غرب‌زده و روشنفکرمآبانه می‌خواهند بگویند روضه و حرکاتی مانند عاشورا و اربعین انسان را افسرده می‌کنند. کلیشه‌های سرمایه‌داری صرفا به چیزی می‌گوید شادی که برایش سود دارد و تبدیل به بازار مصرف شده است. کالایی که نتیجه‌اش هم نشاط نیست و در بازار سرمایه مصرفی گاه تولید خشم و افسردگی می‌کند. برای درمان چنین اتفاقی نیز افراد سراغ دارو می‌روند و سرانجام با هویت ازدست‌رفته در لوپ باطل بی‌معنایی می‌افتند. اما مناسک اجتماعی دینی آثار روحی و عاطفی نشاط‌آفرین دارد.
افراد بسیاری هستند که ازلحاظ ذهنی و کلامی نمی‌توانند برای این مناسک دینی اجتماعی فلسفه ببافند؛ اما این مراسم آیینی عنصری است که حال مردم را خوب می‌کند. روشن‌ترین تجلی این اتفاق در اربعین است اما سر جای خود نیز به بزرگداشت مراسم‌های عیدمحور و شادی‌آفرینی همچون مهمانی ۱۰کیلومتری غدیر در این راستا با شیوه‌ای مدیریت‌شده نیز، نیازمندیم.

تدارک باشکوه اهالی سرود در «مهمونی ۱۰کیلومتری غدیر»

چندین گروه سرود مختلف در ویژه‌برنامه «مهمونی ۱۰کیلومتری غدیر» در قالب‌های مجزا و متنوع برنامه‌های مختلفی را در ۵۰صحنه تعبیه‌شده این مسیر اجرا می‌کنند. چندین گروه سرود در رده‌های سنی مختلف طی برگزاری ویژه‌برنامه «مهمونی ۱۰کیلومتری غدیر» در ۵۰صحنه اختصاص یافته برای این موضوع به اجرای برنامه‌های مختلف می‌پردازند. براساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌گرفته بیش از ۱۰۰گروه سرود فعال در تهران ساماندهی شده‌اند که قرار است در همراهی با پروژه ملی «ایران سرود» ویژه‌برنامه‌های مختلفی را در ۵۰صحنه تدارک دیده در مسیر رویداد «مهمونی ۱۰کیلومتری غدیر» اجرا کنند. محوریت موضوعی اجراهای زنده گروه‌های سرود «مهمونی ۱۰کیلومتری غدیر» هم روی نکات بسیار ویژه‌ای ازجمله عید سعید غدیرخم و کرامات ویژه حضرت علی(ع)، موضوعات مربوط به مبانی ظهور حضرت ولیعصر(عج) و موضوع ایران اسلامی با موضوعات ملی - میهنی و همچنین مسئله انتخابات طراحی شده‌اند.به گفته حسین صیامی، مدیر بخش سرود مرکز هنری رسانه‌ای نهضت، همزمان با اجرای ۱۵۰گروه سرود در ۵۰صحنه تعبیه‌شده مسیر برگزاری «مهمونی ۱۰کیلومتری غدیر»، در قالب ویژه‌برنامه تلویزیونی «ایران سرود» چهار ساعت پخش زنده نیز پیش روی مخاطبان قرار می‌گیرد. ویژه‌برنامه «مهمونی ۱۰کیلومتری غدیر» روز پنجم تیر همزمان با فرارسیدن عید سعید غدیرخم با حضور شهروندان تهرانی برگزار می‌شود.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.