آگاه: این ادعا در حالی مطرح است که قیمت پایین برخی از محصولات نشان می‌دهد که کیفیت این سوسیس و کالباس در بازار بسیار پایین است اما رییس اتحادیه فروشندگان محصولات گوشتی تهران توضیح می‌دهد که با پیگیری‌های اتحادیه، مشخص شد هجمه‌هایی که به فراورده‌های گوشتی وارد می‌شد، درست نیست و اصلا کارخانه زیرزمینی وجود ندارد و تفاوت قیمت محصولات سوسیس و کالباس به‌دلیل میزان درصد گوشت استفاده‌شده در آن است. 
مصرف سوسیس و کالباس در سال‌های اخیر به‌دلیل دردسترس‌بودن و قیمت پایین آن بسیار بالا رفته است. این در حالی است که بسیاری از متخصصان تغذیه مصرف این مواد را عامل اصلی و مهم در چاقی و ایجاد امراضی مانند دیابت و فشارخون می‌دانند. 

چرا سوسیس و کالباس نخوریم؟
یک محاسبه سرانگشتی از قیمت سوسیس و کالباس در بازار نشان می‌دهد اگر برای تهیه یک کیلو کالباس یا سوسیس حتی اگر قرار باشد تنها ۴۰درصد گوشت هم استفاده شود قیمت تمام‌شده آن بالاتر از ۲۰۰هزار تومان تمام می‌شود. این درحالی است که سوسیس و کالباس کیلویی ۱۳۰ تا ۱۴۰هزار تومان نیزدر بازار وجود دارد. قیمت پایین برخی محصولات نشان می‌دهد که کیفیت برخی محصولات سوسیس و کالباس در بازار بسیار پایین است اما این موضوع را رییس اتحادیه فروشندگان محصولات گوشتی تهران تکذیب کرده و می‌گوید: تفاوت قیمت محصولات سوسیس و کالباس به‌دلیل میزان درصد گوشت استفاده‌شده در آن است.
از لحاظ فناوری، تفاوت چندانی بین کالباس و سوسیس وجود ندارد و اختلاف آنها به قطر، درصد رطوبت، مقدار و نوع گوشت، چربی، فرمول مواد افزودنی و چاشنی و ادویه‌جات برمی‌گردد. این در حالی است که به گفته بسیاری از کارشناسان، تنها ۱۰درصد مواد موجود در این فرآورده‌ها مواد گوشتی است و سایر مواد مصرف‌شده در آن نامرغوب است اما باوجوداین، سوسیس و کالباس با ظاهر جذاب و طعم لذیذ خود، جایگاه ویژه‌ای در سبک زندگی پرمشغله امروز پیدا کرده‌اند. اما در پشت پرده این غذاهای پرطرفدار، تهدیدی جدی برای سلامتی نهفته است. چربی‌های اشباع، قندهای پنهان و نمک فراوان تنها بخشی از موادی هستند که می‌توانند به عمر کوتاه‌تر و کیفیت زندگی پایین‌تر منجر شوند.

چرا باید نگران باشیم؟
براساس تحقیقات علمی، سوسیس و کالباس ها معمولا حاوی مواد مضر زیادی هستند که برای سلامتی زیان‌آورند. الهام رضایی، متخصص تغذیه، به آگاه می‌گوید: «سوسیس، کالباس، هات‌داگ و سایر فراورده‌های اینچنینی سرشار از چربی‌های اشباع و ترانس، سدیم بالا و مواد افزودنی مضر هستند. این ترکیبات نه‌تنها هیچ ارزش غذایی ندارند، بلکه مستقیما باعث افزایش چربی خون، فشارخون بالا و آسیب به کبد و کلیه می‌شوند.»
به گفته دکتر رضایی، بسیاری از مواد افزودنی و طعم‌دهنده‌هایی که در این مواد استفاده می‌شوند، باعث ایجاد التهاب در بدن و حتی خطر ابتلا به سرطان می‌شوند.
او توضیح می‌دهد که سازمان‌های کنترل کیفیت و نظارت بر موادغذایی مانند وزارت بهداشت و سازمان استاندارد، بر تولید سوسیس و کالباس در اغلب کارخانه‌ها نظارت دارند و بر همین مبنا، تولیدکنندگان ناگزیرند به میزان مجاز، مواد افزودنی به این فراورده‌های گوشتی اضافه کنند اما برخی از افراد و تولیدکنندگان درخارج از کارخانه‌ها نسبت‌به فراوری سوسیس و کالباس اقدام می‌کنند. برخی افراد سودجو نیز در اماکنی که تحت نظارت وزارت بهداشت نیست اقدام به تولید سوسیس و کالباس می‌کنند. این احتمال وجود دارد که در این مراکز تولیدی، نیترات بیش‌ازحد مجاز به سوسیس و کالباس افزوده شود.به گفته دکتر رضایی، بسیاری از مواد افزودنی و طعم‌دهنده‌هایی که در این مواد استفاده می‌شوند، باعث ایجاد التهاب در بدن و حتی خطر ابتلا به سرطان می‌شوند. او معتقد است یکی از عوارض مصرف محصولات فرآوری‌شده، ایجاد کهیر روی پوست است که تاثیر بسیاری در زیبایی فرد دارد؛ البته در مواردی هم ممکن است باعث خارش و بروز بیماری‌های حاد پوستی شود. مصرف محصولات فرآوری‌شده مثل سوسیس و کالباس به‌خاطر ادویه‌های مخصوص، مواد نگهدارنده و افزودنی‌ها برای افرادی که سابقه بیماری‌های پوستی، خارش و کهیر دارند، اصلا توصیه نمی‌شود.

تاثیر سوسیس و کالباس بر سلامت قلب
حسین علوی، متخصص قلب و عروق، نیز تاکید می‌کند که مصرف مداوم سوسیس و کالباس‌ها یکی از عوامل اصلی بیماری‌های قلبی است.
«مصرف چربی‌های ترانس و اشباع در این غذاها باعث گرفتگی عروق و افزایش خطر حمله قلبی می‌شود. نمک فراوان نیز باعث افزایش فشارخون می‌شود که یکی از عوامل اصلی سکته مغزی و قلبی است».
علوی اشاره می‌کند که حتی مصرف گهگاه این غذاها، اگر به همراه سبک زندگی کم‌تحرک باشد، می‌تواند خطرات جدی برای قلب به همراه داشته باشد.

بدون هیچ ارزش غذایی مفید
این موادغذایی به‌ندرت حاوی مواد مغذی موردنیاز بدن مانند فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند. رضایی می‌گوید: اغلب سوسیس و کالباس‌ها با استفاده از آرد سفید، روغن‌های هیدروژنه و قند فرآوری‌شده تهیه می‌شوند، این در حالی است که هیچ ماده مفیدی در این مواد وجود ندارد. 

جایگزین‌های سالم برای سبک زندگی بهتر
رضایی توصیه می‌کند که مصرف این مواد را به حداقل رسانده و جایگزین‌های سالم را به برنامه غذایی اضافه کنیم. «مشکل عمومی که از دیرباز متوجه این‌گونه از موادغذایی بوده، استفاده از انواع مواد نگهدارنده است. موادغذایی به‌ویژه موادی که با پروتئین‌های جانوری سروکار دارند ازسوی آلودگی‌های میکروبی مورد تهدید واقع می‌شوند به‌ویژه هنگامی که مدت نگهداری این موادغذایی در یخچال‌های فروشگاه‌ها یا سردخانه‌ها طولانی شود. برای جلوگیری از آلودگی میکروبی در این‌گونه مواد غذایی به آنها مواد نگهدارنده افزوده می‌شود. اکثریت دید مثبتی نسبت‌به مواد نگهدارنده نداشته و آنها را در هر شرایطی برای سلامتی مضر می‌دانند. نگهدارنده‌ها طیفی از مواد شیمیایی هستند که ضرورتا بد و مضر نیستند و اگر این مواد وجود نداشتند ممکن بود باعث ایجاد بروز مشکلاتی در بحث امنیت غذایی شود.» او می‌گوید: یکی از اصلی‌ترین مشکلات سوسیس و کالباس‌هایی که در مغازه‌های فست‌فود تهیه می‌شود استفاده از چربی‌های ترانس است. این نوع چربی‌ها در فرآورده‌های سرخ‌شده و روغن‌های صنعتی وجود دارند و باعث افزایش کلسترول بد (LDL) و کاهش کلسترول خوب (HDL) می‌شوند. این امر زمینه‌ساز بیماری‌های قلبی عروقی است.
دولت‌ها نیز در این زمینه می‌توانند نقش کلیدی ایفا کنند. نظارت بیشتر بر ترکیبات مواد مصرفی در این مواد و محدود کردن استفاده از چربی‌های ترانس و افزودنی‌های مضر، اعمال مالیات‌های بیشتر بر فست‌فودها و نوشیدنی‌های قندی برای کاهش جذابیت اقتصادی آنها، ترویج برنامه‌های آگاهی‌بخش از طریق رسانه‌های عمومی و مدارس، اطلاع‌رسانی درباره اثرات منفی فست‌فودها می‌تواند در این بخش موثر باشد.

پیامدهای اجتماعی و اقتصادی 
اگرچه فست‌فودها به‌دلیل قیمت مناسب و در دسترس بودن، محبوب هستند اما هزینه‌های درمان بیماری‌های مرتبط با مصرف این غذاها به مراتب بیشتر از هزینه‌های خرید آنهاست. طبق گزارش‌ها، در کشورهای پیشرفته، بخش قابل‌توجهی از هزینه‌های درمانی به مشکلات ناشی از تغذیه ناسالم اختصاص دارد.

آمار مصرف فست‌فود در ایران
طبق گزارش‌های رسمی، بیش از ۳۰درصد خانوارهای ایرانی حداقل دو بار در هفته از فست‌فود استفاده می‌کنند. این میزان در کلان‌شهرهایی مانند تهران و مشهد به بیش از ۵۰درصد می‌رسد. همچنین، تحقیقات نشان می‌دهد کودکان و نوجوانان بیشترین مصرف‌کنندگان این غذاها هستند. این در حالی است که مصرف گوشت‌های فرآوری‌شده مانند سوسیس و کالباس به حداقل باید برسد. بسیاری از تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف این محصولات نباید بیش از ۵۰ تا ۷۰گرم در هفته باشد در غیر این صورت می‌تواند منجر به بیماری سرطان شود.

مصرف سرانه فرآورده‌های گوشتی ایرانی‌ها 
درحالی‌که مصرف سرانه فرآورده‌های گوشتی در اروپا ۶۰کیلوگرم و در آمریکا حدود ۶۷ تا ۷۰کیلوگرم است، مصرف ایرانی‌ها تنها هفت کیلوگرم بوده که بسیار ناچیز است.میزان مصرف و تولید فرآورده‌های گوشتی: باید در نظر داشت که حدود ۱۵۰شرکت تولید فرآورده‌های گوشتی در کشور وجود دارد که بخش عمده آنها عضو انجمن فرآورده‌های گوشتی هستند که تولید این واحدها معادل ۶۰۰هزار تن در سال است. باتوجه‌به جمعیت ایران، میانگین مصرف فرآورده‌های گوشتی کشور هفت کیلوگرم در سال است که اگر این میزان را بر تعداد روزها تقسیم کنیم، مصرف سرانه فرآورده‌های گوشتی چیزی بین ۱۸ تا ۲۰گرم در روز است.  سرانه مصرف این فرآورده‌ها در اروپا ۶۰کیلوگرم و در آمریکا بین ۶۷ تا ۷۰کیلوگرم است.

۵۰۰هزار تن تولید فراورده‌های گوشتی
بسیاری از کارخانه‌ها و تولیدکنندگان سوسیس و کالباس در ایران به‌دنبال آمار مصرف فرآورده‌های گوشتی هستند تا بتوانند میزان تولید و صادرات خود به کشورهای دیگر را با برنامه‌های تعیین‌شده انجام دهند. برای رسیدن به این هدف باید در زمینه محصول تولیدشده تحقیقات بازار مناسبی انجام شود. قابل ذکر است که اکنون بالغ بر ۱۷۰کارخانه تولید فرآورده‌های گوشتی در ایران وجود دارد که می‌توانند به‌صورت سالانه بیش از ۵۰۰هزار تن از این فرآورده‌های گوشتی تولید کنند. اما با این حساب، اگر زیرساخت‌های لازم برای کارخانه‌ها تامین شود و به‌علاوه سرمایه‌گذاری‌های موردنیاز انجام گیرد، آنگاه میزان تولید این فرآورده‌های گوشتی به یک‌میلیون و ۲۰۰هزار تن نیز خواهد رسید. خوشبختانه در دهه۹۰ علاوه‌بر تامین نیاز داخلی کشور موفق به صادرات چهارهزار تن محصولات گوشتی به خارج کشور شده‌ایم و این میزان با تامین زیرساخت‌های لازم نیز قابل افزایش است.